Συνέντευξη του Ted Kaczynski (Unabomber) για το φανζίν Veganarsi – 12/08/2003
Γειά σου Ted!
Καταρχήν, ας συστηθώ κάπως. Με λένε Kara… Σου γράφω από την Τουρκία (πιστεύω θα έχεις λάβει κι άλλα γράμματα από την Τουρκία…). Ζώ στην Istanbul, την μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, που εξαπλώνεται σαν ιός. Είμαι 24 ετών. Είναι πολύ βαρετό και αηδιαστικό να είσαι εξαρτημένος από την μεγαλούπολη και τη ζωή της. Όμως κάθε μέρα που περνά αγωνίζομαι για να αλλάξω την κάθε μέρα της ζωής μου ώστε να βρω μια αρμονία με την Μητέρα Γη. Προσπαθώ να δραπετεύω και να αντιστέκομαι στα δεσμά των πόλεων, της τεχνολογίας και ολόκληρου του συστήματος του πολιτισμού. Όπως κι εσύ… Ίσως όχι τόσο ενεργά όσο εσύ…
Στην Τουρκία, βγάζω ένα anti-copyright φανζίν με το όνομα “Veganarsi” (Σ.τ.μ: λογοπαίγνιο με το vegan=αυστηρή φυτοφαγία και το anarsi=αναρχία). Στο φανζίν περιλαμβάνονται ζητήματα φυτοφαγίας, αναρχισμού, πρωτογονισμού και κινηματικά θέματα. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο τέταρτο τεύχος, και όπου να’ ναι βγαίνει και το πέμπτο. Όπως μπορείς να αντιληφθείς, δεν είμαι σε καμία οργάνωση, αλλά διατηρώ επαφές με αναρχικούς στην Τουρκία. Νιώθω πως είμαι ένας απ’ αυτούς. Όμως δεν πιστεύω στις οργανώσεις όπως τα εργατικά συνδικάτα ή οι ομοσπονδίες (federations), καθώς αυτή η οργάνωση αναγεννά και αναπαράγει την ιεραρχία, την εξουσία και την εξάρτηση από την κοινωνική μαζοποίηση. Πιστεύω στα αντιεξουσιαστικά δίκτυα που δεν επιβάλλονται στα υποκείμενα και τις τοπικές συλλογικότητες. Με αυτόν τον τρόπο, η κοινωνία που επιθυμούμε, μπορεί να πραγματοποιηθεί αργά-αργά.
Σκεφτόμουν συνεχώς να σου γράψω ένα γράμμα τα τελευταία 4 χρόνια, αλλά δνε τα κατάφερνα. Τελικά το έκανα. Οπότε μπορείς κι εσύ να αναρωτηθείς το γιατί… Επειδή συμφωνώ με τις σκέψεις και τις δράσεις σου. Η σκέψη σου επιστρέφει τον άνθρωπο στη Γη, για το μέλλον του πλανήτη μας. Καταδεικνύει ολόκληρο το πρόβλημα ξεκάθαρα και ρητά. Πάντοτε ήθελα να σε ευχαριστήσω γι αυτό μ’ ένα γράμμα. Μόνο μ’ ένα γράμμα μπορώ να σε ευχαριστήσω τώρα. Μιας και εγώ είμαι στην Τουρκία κι εσύ στις ΗΠΑ. Είμαστε βλέπεις αρκετά μακριά…
Αν σε ενδιαφέρει πως προσδιορίζω τον εαυτό μου, μπορώ να πω ότι είμαι ένας αναρχικός-vegan-πρωτογονιστής. Όμως δεν έχει σημασία πως εσύ κι εγώ προσδιορίζουμε τους εαυτούς μας. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι είμαστε ανθρώπινα όντα που κατοικούμε αυτόν τον πλανήτη και υποφέρουμε από το βάναυσο σύστημα που ονομάζεται πολιτισμός. Οι προσδιορισμοί δείχνουν μόνο τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεσαι αυτό το σύστημα. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το μόνο που πάει στραβά είναι ο καπιταλισμός, κάποιοι απ’ αυτούς θεωρούν την τεχνολογία πρόβλημα, κάποιοι άλλοι το κεφάλαιο… Δεν αισθάνομαι ότι είμαι ένας απ’ αυτούς, μιας και θεωρώ σαν αναρχο-πρωτογονιστής, πως ο πολιτισμός είναι στην ολότητά του το πρόβλημα, από το οποίο υποφέρουμε εμείς κι ο πλανήτης μας.
Όσον αφορά την άμεση δράση μου για την αλλαγή της καθημερινής ζωής μου, και ιδιαίτερα τη διατροφή μου, αποκαλούμαι και είμαι ένας vegan αναρχικός. Κι αυτό γιατί θεωρώ ότι το να μην είσαι vegan σημαίνει ένα τεράστιο κόστος σε πόνο και καταστροφή για τον πλανήτη μας. Το να είσαι vegan είναι μια μορφή άμεσης δράσης της ζωής μου ενάντια στον πόνο που σημαίνει για μένα ο πολιτισμός. Δεν πιστεύω ότι το πρόβλημα λύνεται με το να μην τρώμε και να μην εκμεταλλευόμαστε τα ζώα. Δεν είναι μόνο η συμπάθειά μου γι αυτά το κίνητρο των πράξεών μου. Στη φύση επίσης τα ζώα τρώνε άλλα ζώα. Είναι κάτι αναγκαίο γι αυτά. Όχι όμως και για μας, όχι όταν έχουμε άλλη επιλογή.
Νομίζω το πρόβλημα είναι η ΕΞΗΜΕΡΩΣΗ. Πρέπει ακόμα να καταστραφούν τα σύνορα ανάμεσα στα είδη του οικο-συστήματος. Ο εκπολιτισμός μας (των ανθρώπων), σήμανε την αποξένωσή μας από τη φύση. Κι έτσι ξεκινήσαμε να καταστρέφουμε τον πλανήτη μας, μόνοι μας… Η άρνηση να φας ή να χρησιμοποιήσεις ένα ζώο είναι μια ακόμα έκφραση ενάντια σε αυτό το οδυνηρό σύστημα, στην καθημερινή ζωή.
Ήθελα λοιπόν να σου απευθύνω κάποιες ερωτήσεις σχετικά με σένα και τις σκέψεις σου, αν έχω την άδειά σου. Θα ήθελα μια συνέντευξη για το πέμπτο τεύχος του Veganarsi. Αν συμφωνείς, μπορείς να απαντήσεις στις ερωτήσεις που βρίσκονται στο τέλος του γράμματος. Πιστεύω θα ήταν αρκετά χρήσιμο για τους τούρκους αναγνώστες να διαβάσουν κάτι δικό σου, μιας και “η Βιομηχανική Κοινωνία και το Μέλλον της” (Σ.τ.μ: ο τίτλος του βιβλίου του Kaczynski), έχει ήδη εκδωθεί από την Kaos Publishing πριν λίγα χρόνια και έχει αγαπηθεί από πολλούς ανθρώπους, κι έχει επιρρεάσει πολλούς ακόμη. Και θα ήταν χρήσιμο για όσους αναρωτιούνται για σένα.
Οκ… πρέπει κάπου να κλείσω το γράμμα μου. Πρέπει να άρχισες να βαριέσαι κι εσύ. Μη νιώθεις σε παρακαλώ μόνος στη φυλακή. Υπάρχει, να ξέρεις, ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων που σκέφτονται όπως εμείς. Εύχομαι μια μέρα να βγεις έξω, να δείς. Θα περιμένω απάντηση σου…
Μαύρο-Πράσινους χαιρετισμούς.
Οι ερωτήσεις:
1. Μπορείς να μας πεις λίγα για σένα; Ποιος είσαι;
2. Πότε και πού γεννήθηκες;
3. Σε ποιά σχολεία/σχολές έχεις φοιτήσει;
4. Τί δουλειά έκανες;
5. Έχεις κάνει κάποιο γάμο; Έχεις παιδιά;
6. Απ’ όσο ξέρω ήσουν ένας μαθηματικός, που δεν είχε τις σημερινές σου ιδέες. Τί ήταν αυτό που σε έκανε να αλλάξεις;
7. Πότε ξεκίνησες να εντοπίζεις το πρόβλημα στον πολιτισμό;
8. Μπορείς να γράψεις με λίγα λόγια για ποιό λόγο απορρίπτεις τον πολιτισμό;
9. Πότε και πώς αποφάσισες να ζήσεις στο δάσος; Να στείλεις τις βόμβες;
10. Για ποιό λόγο αποφάσισες να στείλεις τις βόμβες εναντίον των τεχνολογικών ιδρυμάτων;
11. Δεν νομίζεις ότι η βία είναι βίαια;
12. Τί πιστεύεις για τους αναρχικούς; τους πράσινους αναρχικούς; τους αναρχο-πρωτογονιστές; Συμφωνείς μαζί τους;
13. Τί πιστεύεις για τη φυτοφαγία; για τον veganισμό; Την άρνηση να φας ή να χρησιμοποιήσεις ένα ζώο;
14. Τί πιστεύεις για την Απελευθέρωση της Γης/των Ζώων;
15. Τί γνώμη έχεις για ομάδες όπως η Earth First!, το Μέτωπο Απελευθέρωσης της Γης (Earth Liberation Front) και οι Gardening Guerillas?
16. Πιστεύεις στην Επανάσταση ή στη Διαρκή Εξέγερση;
17. Πώς θεωρείς ότι μπορούμε να καταστρέψουμε τον πολιτισμό; πώς μπορούμε να κινηθούμε προς τα εκεί;
18. Έχεις ζήσει μόνος σου στο δάσος. Τί έχεις αποκομίσει από αυτό; Είναι εύκολη η ζωή του πρωτόγονου και ποιές είναι οι βασικές δυσκολίες της;
19. Είναι εφικτό σήμερα, αν το θελήσει κάποιος να ζήσει στο δάσος; Δεν θα υποφέρει από πείνα κλπ;
20. Πως είναι να ζεις στη φυλακή; Σου έχουν κάνει βασανιστήρια; Ποια είναι η κατάστασή σου; Έχεις δικαίωμα να επικοινωνείς με άλλους μέσα ή έξω από την φυλακή;
21. Ποιά είναι η κατάσταση με τη δίκη σου; Έχει τελειώσει η διαδικασία ή όχι;
22. Έχεις κάποια ουτοπία για τη ζωή στο μέλλον; Πως αντικρίζεις το μέλλον; Έχεις κάποια εναλλακτική ουτοπία γι αυτήν την κοινωνία;
23. Έχεις κάποια υποστήριξη από τα κινήματα στις ΗΠΑ; ποιές ομάδες σε στηρίζουν; ποιές σε κατηγορούν;
24. Τέλος, θα ήθελες να πείς ή να ζητήσεις κάτι από τους τούρκους αναγνώστες σου; κάν’ το ελέυθερα…
Με κάθε υποστήριξη από πλευράς μου.
***
Αγαπητέ Kara,
Ζητώ συγγνώμη που μου πήρε τόσο καιρό να απαντήσω στο γράμμα σου της 12ης Αυγούστου. Είμαι ως συνήθως απασχολημένος, κυρίως με το να απαντώ στην αλληλογραφία, και το γράμμα σου δε θα μπορούσε να απαντηθεί βιαστικά, μιας και κάποιες από τις ερωτήσεις σου απαιτούν μακροσκελείς, περίπλοκες και προσεκτικές απαντήσεις. Για τον λόγο αυτό, θα χρειαζόμουν ένα παράλογο χρονικό διάστημα για να σου δώσω εξαντλητικές απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις που μου απευθύνεις. Θα απαντήσω λοιπόν μόνο σε μερικές από αυτές, αυτές που θεωρώ πιο επείγουσας σημασίας, καθώς και κάποιες που μπορούν να απαντηθούν εύκολα και με συντομία.
2. Γεννήθηκα στο Chicago, στο Illinois των ΗΠΑ, στις 22 Μαΐου 1942.
3. Αποφοίτησα από το δημοτικό και το γυμνάσιο του Evergreen Park, στο Illinois. Απέκτησα μπάτσελορ του πανεπιστημίου του Harvard και μάστερ και ντοκτορά, στα μαθηματικά στο πανεπιστήμιο του Michigan.
4. Μετά το ντοκτορά μου στο πανεπιστήμιο του Michigan, έγινα βοηθός καθηγητή των μαθηματικών για δυο χρόνια στο πανεπιστήμιο της California.
5. Δεν έχω κάνει κάποιο γάμο, ούτε έχω παιδιά.
6-7-8-9. Μια πλήρης απάντηση στις ερωτήσεις αυτές θα ήταν απελπιστικά μεγάλη και περίπλοκη, οπότε θα αρκεστώ στα παρακάτω: Η διαδικασία μέσω της οποίας κατέληξα να απορίψω τις σύγχρονες συνθήκες ζωής και τον πολιτισμό ξεκίνησε όταν ήμουν έντεκα ετών. Στην ηλικία αυτή άρχισε να ασκεί πάνω μου μια έλξη ο πρωτόγονος τρόπος ζωής, σαν αποτέλεσμα αναγνωσμάτων για τη ζωή του πρωτόγονου ανθρώπου. Στα χρόνια που ακολούθησαν, μέχρι την εποχή που μπήκα στο πανεπιστήμιο του Harvard στα δεκαέξι μου, συνήθιζα να δραπετεύω με το μυαλό μου από τον πολιτισμό, σε κάποιο άγριο μέρος. Την ίδια περίοδο, η αηδία μου για την σύγχρονη ζωή αυξανόταν καθώς συνειδητοποιούσα ολοένα και περισσότερο την υποβάθμιση των ανθρώπων μέσα στη βιομηχανική κοινωνία, σε γρανάζια μιας μηχανής, στερημένα από κάθε ελευθερία και παρατημένα στο έλεος των μεγάλων οργανώσεων που ήλεγχαν τις συνθήκες της ζωής τους. Αφού μπήκα στο πανεπιστήμιο του Harvard πήρα μερικά μαθήματα ανθρωπολογίας, που μου έμαθαν περισσότερα πράγματα για τους πρωτόγονους ανθρώπους και μου άνοιξαν την όρεξη να αποκτήσω κάποια από τη γνώση που τους επέτρεπε να ζούν στη φύση. Για παράδειγμα, ήθελα να έχω τις γνώσεις τους πάνω στα φαγώσιμα φυτά. Όμως δεν είχα ιδέα πού μπορούσα να βρω τη γνώση αυτή, μέχρις ότου ένα-δυο χρόνια αργότερα, ανακάλυψα έκπληκτος ότι υπήρχαν ολόκληρα βιβλία πάνω στα άγρια φαγώσιμα φυτά. Το πρώτο τέτοιο βιβλίο που απέκτησα ήταν το Stalking the Wild Asparagus, του Euell Gibbons, και μετά απ’ αυτό καθώς ήμουν στο σπίτι για το καλοκαίρι, επισκέφτηκα αρκετές φορές το φυσικό καταφύγιο Cook County Forest κοντά στο Chicago, ώστε να ψάξω για φαγώσιμα φυτά. Στην αρχή έμοιαζε περίεργο να χάνομαι μόνος μου στο δάσος, μακριά από τις διαδρομές και τα μονοπάτια. Όμως, όσο περισσότερο γνώριζα το δάσος και πολλά από τα φυτά και τα ζώα που κατοικούσαν μέσα του, η αίσθηση της αμηχανίας εξαφανιζόταν και ένιωθα όλο και μεγαλύτερη άνεση στο δάσος. Ταυτόχρονα, ήμουν όλο και πιο πεπεισμένος ότι δεν ήθελα να χαραμίσω ολόκληρη τη ζωή μου στον πολιτισμό, κι ότι ήθελα να πάω να ζήσω κοντά στη φύση.
Εντωμεταξύ, τα πήγαινα καλά με τα μαθηματικά. Ήταν ευχάριστο να λύνεις μαθηματικά προβλήματα, αλλά με μια βαθύτερη έννοια τα μαθηματικά ήταν ανιαρά και άδεια, καθώς για μένα δεν είχαν κάποιο σκοπό. Αν είχα εργαστεί στα εφαρμοσμένα μαθηματικά, θα συντελούσα στην ανάπτυξη της τεχνολογικής κοινωνίας την οποία απαιχθανόμουν, κι έτσι επέλεξα να δουλέψω στα θεωρητικά μαθηματικά. Όμως τα μαθηματικά ήταν απλά ένα παιχνίδι. Δεν καταλάβαινα ποτέ, κι ακόμη δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί οι μαθηματικοί είναι τόσο χαρούμενοι που σπαταλούν τις ζωές τους σε ένα απλό παιχνίδι. Εγώ ένιωθα απόλυτα απογοητευμένος με μια τέτοια προοπτική. Ήξερα τί ήθελα: Να πάω να ζήσω κάπου κοντά στη φύση. Στην άγρια φύση. Όμως δεν ήξερα πως θα τα κατάφερνα. Εκείνες τις μέρες δεν υπήρχαν ούτε πρωτογονιστικά κινήματα, ούτε αναχωρητές, κι οποιοσδήποτε παρατούσε μια υποσχόμενη καρριέρα μαθηματικού για να πάει να ζήσει στα βουνά ή στα λαγκάδια θα τον κοίταζαν σαν ηλίθιο ή τρελό. Δεν ήξερα ούτε ένα άτομο που θα μπορούσε να κατανοήσει για ποιό λόγο ήθελα κάτι τέτοιο. Κι έτσι, βαθιά μες στην καρδιά μου, βεβαίωσα τον εαυτό μου ότι δε θα μπορούσα ποτέ να δραπετεύσω από τον πολιτισμό. Μιας και έβρισκα τη σύγχρονη ζωή απολύτως απαράδεκτη, σταδιακά απελπίστικα, μέχρι την ηλικία των 24 μου, οπότε έφτασα σε ένα είδος κρίσης: Ένιωθα τόσο εξαθλιωμένος που δεν με ενδιέφερε αν θα ζήσω ή αν θα πεθάνω. Όμως καθώς έφτανα στο σημείο αυτό, μια αιφνίδια αλλαγή έλαβε χώρα: Αντιλήφθηκα ότι εφόσον δεν με νιάζει αν θα ζήσω ή αν θα πεθάνω, μπορώ επίσης να μη φοβάμαι για τις συνέπειες των πράξεών μου. Συνεπώς, θα μπορούσα να κάνω οτιδήποτε θελήσω. Ήμουν ελεύθερος! Αυτό ήταν το σημείο καμπής της ζωής μου μιας και ήταν τότε που πήρα το κουράγιο, το οποίο δεν με εγκατέλειψε μέχρι και σήμερα. Ήταν εκείνη τη στιγμή, που είπα στον εαυτό μου ότι θα ζούσα στην άγρια φύση, όποιες κι αν ήταν οι συνέπειες. Ξόδεψα δύο χρόνια διδασκαλίας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ώστε να βγάλω κάποια χρήματα, έπειτα υπέβαλλα την παραίτησή μου και έψαξα να βρώ ένα μέρος στο δάσος για να μείνω.
9. Θα έπαιρνε πάρα πολύ χρόνο για να δώσω μια εκτεταμένη απάντηση στο τελευταίο μέρος της ερώτησής σου, αλλά θα προσπαθήσω να δώσω μια επιμέρους απάντηση ανατρέχοντας σε κάτι που έγραψα στο ημερολόγιό μου στις 14 Αυγούστου 1983: “Την 5η Αυγούστη, ξεκίνησα την πορεία μου προς την Ανατολή. Έφτασα στην κρυφή μου κατασκήνωση που έχω στήσει λίγο μετά από αυτό που ονομάζω Diagonal Gulch. Έμεινα εκεί ως το πέρας της επόμενης μέρας, της 6ης Αυγούστου. Ένιωσα τη γαλήνη του δάσους εκεί πέρα. Έχει πάντως εκεί μερικά μούρα και παρόλο που έχει ελάφια, δεν υπάρχει πολύ κυνήγι. Επιπλέον, έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που είδα το πανέμορφο κι απομονωμένο οροπέδιο απ’ όπου προέρχονται οι διάφορες ποικιλίες των πεστροφών του κολπίσκου. Έτσι αποφάσισα να ξεκινήσω για την περιοχή εκείνη στις 7 Αυγούστου. Λίγο μετά το σταυροδρόμι της περιοχής του Crater Mountain άρχισα να ακούω αλυσίδες. Ο ήχος έμοιαζε να προέρχεται από τις άνω άκρες του Roaster Bill Creek. Υπέθεσα ότι κόβανε δένδρα. Δεν μου άρεσε κάτι τέτοιο αλλά σκέφτηκα ότι θα απέφευγα ανάλογα πράγματα μόλις έφτανα στο οροπέδιο. Περπατώντας στις άκρες των βράχων εκεί, πρόσεξα από κάτω μου έναν νέο δρόμο που δεν υπήρχε προηγουμένως, και περνούσε εμφανώς πάνω από τα φράγματα που έκλειναν το Stemple Creek. Αισθάνθηκα μια αηδία. Παρόλα αυτά, έφτασα στο οροπέδιο. Αυτό που έμελλε να βρώ εκεί, μου ράγισε την καρδιά. Το οροπέδιο διασχιζόταν από νέους δρόμους, αρκετά φαρδείς και καλοφτιαγμένους για τέτοιου είδους δρόμους. Είχε καταστραφεί για πάντα. Το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να το σώσει πλέον θα ήταν η κατέρρευση της τεχνολογικής κοινωνίας. Δεν μπορούσα να το ανεχτώ. Ήταν το ομορφότερο και πιο απομονωμένο μέρος της περιοχής από το οποίο είχα πανέμορφες αναμνήσεις. “Ο ένας δρόμος διέσχιζε για διακοσαριά πόδια το υπέροχο σημείο όπου είχα κατασκηνώσει μερικά χρόνια πριν και είχα περάσει πολλές χαρούμενες στιγμές. Γεμάτος θλίψη και οργή επέστρεψα πίσψ και κατασκήνωσα στο South Fork Humburg Creek…” Την επόμενη μέρα ξεκίνησα για το καταφύγιό μου. Ο δρόμος μ έβγαλε μέσω ενός πολύ όμορφου σημείου, ενός αγαπημένου μου μέρους όπου υπήρχε μια πηγή με καθαρό νερό που μπορούσες να πιείς χωρίς να χρειαστεί να το βράσεις. Σταμάτησα και είπα κάτι σαν προσευχή στο πνεύμα της πηγής. Ήταν μια προσευχή στην οποία ορκίστηκα ότι θα πάρω εκδίκηση για όσα είχαν κάνει στο δάσος. Το ημερολόγιό μου συνεχίζεται: “Κι έπειτα επέστρεψα στο σπίτι όσο πιο γρήγορα μπορούσα – Είχα κάτι να κάνω!” Μπορείς να υποθέσεις λοιπόν, τί ήταν αυτό το κάτι.
10-17. Και πάλι, κάθε τι που να προσεγγίζει μια πλήρη απάντηση θα έπαιρνε αδικαιολόγητα πολύ χρόνο. Όμως οι ακόλουθες παρατηρήσεις είναι κάπως σχετικές: Το πρόβλημα του πολιτισμού ταυτίζεται με το πρόβλημα της τεχνολογίας. Ας εξηγήσω πρώτα ότι όταν μιλάω για τεχνολογία δεν αναφέρομαι μόνο στις υλικές συσκευές όπως τα εργαλεία ή οι μηχανές. Περιλαμβάνω επίσης τις τεχνικές, όπως η χημεία, η πολεοδομία ή η βιοτεχνολογία. Επίσης περιλαμβάνονται οι ανθρώπινες τεχνικές όπως οι μέθοδοι προπαγάνδας ή η εκπαιδευτική ψυχολογία, καθώς οι τεχνικές οργάνωσης δε θα μπορούσαν να υπάρξουν σε ένα ανεπτυγμένο επίπεδο χωρίς τις υλικές συσκευές – τα εργαλεία, τις μηχανές, τις υποδομές – στις οποίες βασίζεται ολόκληρο το τεχνολογικό σύστημα. Ωστόσο, η τεχνολογία με την ευρύτερη έννοια της λέξης περιλαμβάνει όχι μόνο την σύγχρονη τεχνολογία αλλά επίσης τις τεχνικές και τις υλικές συσκευές που υπήρχαν στα παλαιότερα στάδια της κοινωνίας. Για παράδειγμα, τα φτερά των ζώων, τα εργαλεία του μαραγκού, η εξημέρωση των φυτών και των ζώων, και οι τεχνικές της γεωργίας, της διασταύρωσης των ζώων, ή της μεταλλουργίας. Οι πρώιμοι πολιτισμοί εξαρτώνταν από τις τεχνολογίες αυτές, καθώς επίσης στις ανθρώπινες και οργανωτικές τεχνικές που ήταν απαραίτητες προκειμένου να κυβερνηθούν μεγάλα πλήθη ανθρώπων. Οι πολιτισμοί δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς την τεχνολογία στην οποία βασίζονται. Αντιστρόφως, όπου υπάρχει τεχνολογία, αργά ή γρήγορα θα αναπτυχθεί ο πολιτισμός. Έτσι, το πρόβλημα του πολιτισμού μπορεί να εξισωθεί με το πρόβλημα της τεχνολογίας. Όσο πιο πολύ διώχνουμε την τεχνολογία, τόσο πιο πολύ διώχνουμε και τον πολιτισμό. Αν μπορούσαμε να σπρώξουμε την τεχνολογία πίσω στην λίθινη εποχή, δε θα υπήρχε πια πολιτισμός.
11. Σχετικά με τις δράσεις για τις οποίες κατηγορούμαι, γράφεις “Δεν νομίζεις ότι η βία είναι βίαια;” Μα φυσικά, η βία είναι βίαια. Επίσης, η βία είναι ένα αναγκαίο μέρος της φύσης. Αν τα αρπαχτικά δεν θανάτωναν ένα ικανό μέρος των κοπαδιών, τότε αυτά θα πολλαπλασιάζονταν σε βαθμό που θα κατέστρεφε το περιβάλλον τους, καταναλώνοντας οτιδήποτε τρώγεται. Πολλά είδη ζώων είναι βίαια ακόμη κι εναντίον μελών του ίδιου του είδους τους. Για παράδειγμα, είναι αρκετά γνωστό ότι οι άγριοι χιμπατζήδες συχνά σκοτώνουν ο ένας τον άλλον. Δες για παράδειγμα το περιοδικό Time της 19ης Αυγούστου, τεύχος 202, σελίδα 56. Σε μερικές περιοχές, είναι επίσης συχνοί οι καυγάδες μεταξύ αρκούδων. Το περιοδικό “Bear and other top predators”, τόμος 1, τεύχος 2, σελίδες 28-29, δείχνει μια φωτογραφία αρκούδων που παλεύουν και μια ακόμα, αρκούδας τραυματισμένης από τέτοιο καυγά, και αναφέρει πως ανάλογες πληγές μπορούν να αποβούν θανατηφόρες. Ανάμεσα στα θαλασσοπούλια, τα *****brown boobies*****, αφήνουν δύο αυγά σε κάθε φωλιά. Μετά την επώαση των αυγών, το ένα από τα νεαρά πουλιά επιτίθεται στο άλλο εξαναγκάζοντάς το να εγκαταλείψει τη φωλιά, οπότε αυτό πεθαίνει. Δες το άρθρο “Sibling Desperado”, Science News, Τεύχος 163, 15 Φεβρουαρίου 2003. Τα ανθρώπινα όντα, στην άγρια φύση συνιστούν ένα από τα πιο βίαια είδη. Μια καλή γενική έρευνα των κουλτούρων των κυνηγών-και-τροφοσυλλεκτικών λαών είναι το “The Hunting Peoples”, του Carleton S. Coon, έκδοση: Little, Brown and Company, Boston and Toronto, 1971. Στο βιβλίο αυτό μπορείς να βρεις άπειρα παραδείγματα στις κοινωνίες κυνηγών και τροφοσυλλεκτών, βίας ανθρώπων εναντίον άλλων ανθρώπων. Ο καθηγητής Coon καθιστά σαφές (σελίδες XIX, 3, 4, 9, 10) ότι θαυμάζει τους κυνηγούς και τροφοσυλλεκτικούς λαούς και τους θεωρεί ως πιο προνομιούχους από τους πολιτισμένους. Όμως είναι ένας έντιμος άνθρωπος και δεν λογοκρίνει τις όψεις εκείνες της πρωτόγονης ζωής, όπως η βία, που φαντάζουν δυσάρεστες στον σύγχρονο άνθρωπο.
Γίνεται λοιπόν ξεκάθαρο ότι ένα σημαντικό ποσοστό βίας είναι φυσικό κομμάτι της ανθρώπινης ζωής. Δεν υπάρχει κάτι το στραβό με τη βία ως τέτοια. Σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, αν η βία είναι κάτι καλό ή κακό εξαρτάται από το πως χρησιμοποιείται και τους σκοπούς που εξυπηρετεί. Οπότε γιατί οι σύγχρονοι άνθρωποι βλέπουν τη βία σαν κάτι το κατ’ εξοχήν κακό; Έχουν υποστεί μια τεράστια πλύση εγκεφάλου. Οι σύγχρονες κοινωνίες χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους προπαγάνδας ώστε να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους να τρομοκρατούνται και να φρικιούν μπροστά στη βία επειδή το τεχνοβιομηχανικό σύστημα έχει ανάγκη από έναν πληθυσμό καθυποταγμένο, φοβισμένο, υπάκουο, δειλό, έναν πληθυσμό που δε θα δημιουργεί προβλήματα και δε θα διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του συστήματος. Η εξουσία εξαρτάται άμεσα από την επιβολή της φυσικής ισχύος. Εκπαιδεύοντας τους ανθρώπους πως η βία είναι λάθος (εκτός φυσικά από τη βία που ασκεί το σύστημα μέσω της αστυνομίας ή του στρατού), το σύστημα διατηρεί το μονοπώλιο της φυσικής ισχύος και έτσι κρατά τους ανθρώπους ομήρους του. Οποιαδήποτε φιλοσοφική ή ηθική αιτιολόγηση προβάλουν οι άνθρωποι για να εξηγήσουν την πεποίθησή τους ότι η βία είναι λάθος, ο μόνος λόγος για την πεποίθησή τους αυτή είναι έχουν ασυνείδητα εσωτερικεύσει την προπαγάνδα του συστήματος.
12-13-14-15. Όλες οι ομάδες που ανέφερες αποτελούν εδώ πέρα μέρος του ίδιου κινήματος. Ας το ονομάσουμε GA (Green Anarchist – Πράσινο Αναρχικό) Κίνημα. Φυσικά, αυτοί οι άνθρωποι έχουν δίκιο στο βαθμό που αντιτίθενται στον πολιτισμό και την τεχνολογία στην οποία βασίζεται. Όμως, εξαιτίας της δομής με την οποία αναπτύσσεται το κίνημα αυτό, μπορεί στην πραγματικότητα να συντελέσει στην άμυνα του τεχνοβιομηχανικού συστήματος, και να αποτελέσει ένα εμπόδιο για την επανάσταση. Θα εξηγηθώ: Είναι δύσκολο να καταστείλεις την εξέγερση άμεσα. Όταν μια εξέγερση καταστέλλεται με τη βία, συχνά διασκορπίζεται και αργότερα ξεσπά σε μια μορφή στην οποία οι αρχές θα δυσκολευτούν πολύ περισσότερο να ελέγξουν. Για παράδειγμα, στα 1878 το γερμανικό ράιχσταγκ επικύρωσε σκληρούς και καταπιεστικούς νόμους ενάντια στο σοσιαλ-δημοκρατικό κίνημα, ως αποτέλεσμα των οποίων το κίνημα τσακίστηκε και τα μέλη του τρομοκρατήθηκαν, αποθαρρύνθηκαν. Όμως μόνο για λίγο. Το κίνημα σύντομα ενώθηκε και πάλι, έγινε πιο δραστήριο, και βρήκε νέους τρόπους να διαδίδει τις ιδέες του, έτσι ώστε στα 1884 να εμφανίζεται πιο δυνατό από ποτέ. (Βλ. G.A. Zimmermann, Das Neunzehnte Jahrhundert: Geshichtlicher und kulturhistorischer Rόckblick, Druck und Verlag von Geo. Brumder, Milwaukee, 1902, σελίδα 23). Έτσι, ένας προσεκτικός παρατηρητής των ανθρώπινων ζητημάτων γνωρίζει πως οι ισχυρές τάξεις μιας κοινωνίας μπορούν να προστατευτούν αποτελεσματικά από μια εξέγερση χρησιμοποιώντας τη βία και την ωμή καταστολή μόνο σε έναν περιορισμένο βαθμό, και είναι αναγκασμένες να βασίζονται στη χειραγώγηση για να αποτρέψουν την εξέγερση. Μια από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους τους είναι το να παρέσουν κανάλια μέσα από τα οποία οι εξεγερσιακές τάσεις να μπορούν να εκφραστούν με τρόπους ανώδυνους για το σύστημα. Για παράδειγμα, είναι αρκετά γνωστό ότι στη Σοβιετική Ένωση το σατιρικό περιοδικό Krokodil είχε σχεδιαστεί ώστε να παρέχει ένα άσυλο για διαμαρτυρίες και κριτικές προς τις αρχές με έναν τρόπο ωστόσο που δε θα οδηγούσε κανέναν στο να αμφισβητήσει την νομιμότητα του σοβιετικού συστήματος ή να εξεγερθεί εναντίον του με οποιοδήποτε αξιόλογο τρόπο.
Όμως το “δημοκρατικό” σύστημα της Δύσης έχει πολύ πιο ανεπτυγμένους μηχανισμούς για να αποτρέπει την εξέγερση, μηχανισμούς πολύ πιο εκλεπτυσμένους και αποτελεσματικούς από οποιονδήποτε είχε στη διάθεσή της η Σοβιετική Ένωση. Είναι ένα πραγματικά αξιοσημείωτο γεγονός ότι στη σύγχρονη δυτική κοινωνία οι άνθρωποι “εξεγείρονται” υπέρ των αξιών του ίδιου του συστήματος ενάντια στο οποίο φαντάζονται πως εξεγείρονται. Η αριστερά “εξεγείρεται” υπέρ της φυλετικής και θρησκευτικής ισότητας, της ισότητας των γυναικών και των ομοφυλοφίλων, της ανθρωπιστικής μεταχείρισης των ζώων και ούτω καθεξής. Αυτές όμως είναι και οι αξίες που τα αμερικανικά ΜΜΕ μας διδάσκουν ξανά και ξανά, κάθε μέρα. Οι αριστεριστές έχουν διαβρωθεί σε τέτοιο βαθμό από την μιντιακή προπαγάνδα που είναι ικανοί να “εξεγερθούν” μόνο με τους όρους τέτοιων αξιών, αξιών του ίδιου του τεχνοβιομηχανικού συστήματος. Με τον τρόπο αυτό, το σύστημα αποτρέπει επιτυχώς τις εξεγερσιακές ορμές της αριστεράς, οδηγώντας τες σε κανάλια που είναι ακίνδυνα για το ίδιο το σύστημα.
Η εξέγερση ενάντια στην τεχνολογία και τον πολιτικσμό είναι μια αυθεντική ανταρσία, μια πραγματική επίθεση στις αξίες του υπάρχοντος συστήματος. Όμως οι πράσινοι αναρχικοί, οι αναρχο-πρωτογονιστές κ.ο.κ. (το GA κίνημα) έχουν επιρρεαστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό από την αριστερά που η εξέγερσή τους ενάντια στον πολιτισμό έχει σε μεγάλο βαθμό εξουδετερωθεί. Αντί να εξεγείρονται ενάντια στις αξίες του πολιτισμού, έχουν υιοθετήσει πολλές από αυτές, κι έχουν κατασκευάσει μια φαντασιακή εικόνα των πρωτόγονων κοινωνιών ώστε να ενσωματώνει τις αξίες αυτές. Υποκρίνονται, λέγοντας πως οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες εργάζονταν μόνο δυο ή τρεις ώρες την ημέρα (που σημαίνει 14-21 ώρες την εβδομάδα), ότι είχαν ισότητα των φύλων, ότι σέβονταν τα δικαιώματα των ζώων, ότι φρόντιζαν να μη βλάπτουν το περιβάλλον τους και πάει λέγοντας. Όλα αυτά όμως είναι παραμύθια. Αν διαβάσεις αρκετές αναφορές ανθρώπων που προσωπικά μελέτησαν κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών σε μια εποχή που αυτές ήταν σχετικά ανεξάρτητες από τον πολιτισμό, θα δείς ότι:
α) Όλες τους έτρωγαν κάποιου είδους ζωικής τροφής, καμία δεν ήταν vegan.
β) Οι περισσότερες, αν όχι όλες, ήταν βίαιες προς τα ζώα.
γ) Η πλειοψηφία τους δεν είχε ισότητα ανάμεσα στα φύλα.
δ) Η εκτίμηση για 2-3 ώρες εργασίας την ημέρα, ή 14-21 την εβδομάδα, βασίζεται σε έναν παραφρασμένο ορισμό της “εργασίας”. Μια πιο ρεαλιστική ελάχιστη εκτίμηση για μια πλήρως νομαδική τροφοσυλλεκτική-κυνηγητική κοινωνία θα ήταν περίπου 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα, και μερικές εργάζονταν πολύ περισσότερο.
ε) Οι περισσότερές τους δεν ήταν μη-βίαιες.
στ) Στις περισσότερες από αυτές τις κοινωνίες, συνήθως υπήρχε ανταγωνισμός. Σε μερικές περιπτώσεις μπορούσε να πάρει βίαιες μορφές.
ζ) Οι κοινωνίες αυτές διέφεραν σημαντικά ως προς τον βαθμό στον οποίο ενδιαφέρονταν για να μην καταστρέψουν το περιβάλλον. Μερικές το διατηρούσαν εξαιρετικά, άλλες πάλι το ζημίωναν είτε με το υπερβολικό κυνήγι, τη χρήση φωτιάς ή με άλλους τρόπους.
Θα μπορούσα να παραθέσω πολυάριθμες αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης που να ενισχύουν τα λεγόμενά μου, αλλά τότε αυτό το γράμμα δε θα τελείωνε ποτέ. Έτσι θα κρατήσω τα αποδεικτικά στοιχεία για μια πιο κατάλληλη περίσταση. Παρακάτω, θα παραθέσω μερικά μόνο παραδείγματα.
Βία προς τα ζώα:
Πυγμαίοι Mbuti: “ο νέος το είχε χωρίσει στα δυό με την πρώτη, καρφώνοντας το ζώο στο έδαφος μέσω του σαρκώδους μέρους του στομαχιού. Όμως το ζώο ήταν ακόμη ζωντανό, πάλευε για την ελευθερία του. …Ο Maipe κάρφωσε ένα ακόντιο ακόμη στον λαιμό του, αυτό όμως ακόμη γρύλλιζε και αντιστεκόταν. Μόνο αφού πέρασε ένα τρίτο ακόντιο από την καρδιά του εγκατέλειψε τον αγώνα”. …”Οι Πυγμαίοι σχημάτισαν ενθουσιασμένοι έναν κύκλο, δείχνοντας το ζώο που πεθαίνει και γελώντας”… “’λλες φορές είδα Πυγμαίους να ξεπουπουλιάζουν πουλιά ενώ αυτά ήταν ακόμη ζωντανά, εξηγώντας ότι το κρέας γινόταν πιο τρυφερό αν ο θάνατος επέλθει αργά. Και τα κυνηγόσκυλα, όσο πολύτιμα κι αν ήταν, τα κλωτσούσαν ανελέητα από την μέρα που γεννιούνταν μέχρι την μέρα που πέθαιναν”. – Colin Turnbull, The Forest People, Simon and Schuster, 1962, σελίδα 101.
Εσκιμώοι: “Οι Εσκιμώοι με τους οποίους έζησε ο Gontran de Poncins κλωτσούσαν και χτυπούσαν βίαια τα σκυλιά τους. Πηγή: Gontran de Poncins, Kabloona, Time-Life Books, Alexandria, Virginia, 1980, Σελίδες 29, 30, 49, 189, 196, 198-99, 212, 216.
Σιριόνο: Οι Σιριόνο μερικές φορές αιχμαλώτιζαν νεαρά ζώα και τα έφερναν ζωντανά πίσω στον καταυλισμό, αλλά δεν τα τάιζαν καθόλου, και τα παιδιά τους φέρονταν τόσο άσχημα στα ζώα που αυτά σύντομα πέθαιναν. Πηγή: Allan R. Holmberg, Nomads of the Long Bow: The Siriono of Eastern Bolivia, The Natural History Press, Garden City, New York, 1969, Σελίδες 69-70, 208 (Οι Σιριόνο δεν ήταν κανονικοί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, μιας και φύτευαν καρπούς για περιορισμένα χρονικά διαστήματα, ωστόσο ζούσαν κυρίως από το κυνήγι και τη συλλογή τροφής. Βλέπε και: Holmber, Σελίδες 51, 63, 67, 76-77, 82-83, 265.)
Απουσία ισότητας των φύλων: Ο Turnbull γράφει ότι ανάμεσα στους Mbuti “μια γυναίκα δεν είναι κατά κανένα τρόπο κατώτερη ενός άνδρα” (Colin Turnbull, Wayward Servants, The Natural History Press, Garden City, New York, 1965, σελίδα 270), και ότι “δεν γίνονται διακρίσεις εις βάρος των γυναικών” (Turnbull, Forest People, σελίδα 154), στο ίδιο όμως βιβλίο ο Turnbull καταθέτει ένα πλήθος περιστατικών που δείχνουν ότι οι Mbuti δεν είχαν καμιά φυλετική ισότητα, με την έννοια που έχει ο όρος σήμερα. “Ένα χέρι ξύλο στις γυναίκες τους, θεωρούνταν καλό, και η γυναίκα αναμενόταν να αντεπιτεθεί” (Wayward Servants, σελίδα 287). “Είπε ότι ήταν πολύ ευχαριστημένος με τη γυναίκα του, και δεν το θεώρησε απαραίτητο να τη δείρει καθόλου” (Forest People, σελίδα 205). “Ο άνδρας έριξε τη γυναίκα του κάτω και τη χαστούκισε” (Wayward Servants, σελίδα 211). “Ο σύζυγός της την χτύπησε” (Wayward Servants, σελίδα 192). Οι Mbuti εφαρμόζουν αυτό που οι αμερικάνοι αποκαλούν “date rape”(σ.τ.μ. ο βιασμός που δεν διαπράττεται από κάποιον ξένο αλλά αντίθετα από ένα οικείο πρόσωπο, ως εξαναγκασμός στην ερωτική πράξη μετά από απόρριψη του θύματος) (Wayward Servants, σελίδα 137). Ο Turnbull αναφέρει δυο περιπτώσεις ανδρών να “δίνουν διαταγές στις συζύγους τους” (Wayward Servants, σελίδα 288-89 και Forest People, σελίδα 265). Δεν κατόρθωσα να βρώ στα βιβλία του κάποιο παράδειγμα γυναικών να δίνουν διαταγές στους συζύγους τους.
Σιριόνο: “Οι Σιριόνο δε χτυπούσαν τις γυναίκες τους” (Holmberg, σελίδα 128), όμως “μια γυναίκα πρέπει να υπηρετεί τον σύζυγό της” (Holmsberg, σελίδα 125). Η εκτεταμένη οικογένεια κυριαρχείται γενικά από το γηραιότερο ενεργό αρσενικό (σελίδα 129). “Οι γυναίκες…είναι υποταγμένες στους άνδρες” (σελίδα 147). “Η σεξουαλική πρωτοβουλία ανήκει στον άνδρα… Αν ένας άνδρας βρίσκεται στο δάσος μόνος με μια γυναία… μπορεί ακόμα να τη ρίξει βίαια στο έδαφος και να πάρει το βραβείο του χωρίς να πεί κουβέντα” (σελίδα 163). Οι γονείς προτιμούν πάντοτε τους αρσενικούς απογόνους (σελίδα 202) Δες επίσης τις σελίδες 148, 156, 168-69, 210, 224.
Αβορίγινες της Αυστραλίας: “Ακόμα πιο βόρεια και δυτικά (στην Αυστραλία) η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των ώριμων, δυναμικών και συνήθως πολύγαμων ανδρών της ηλικιακής ομάδας 30-50, και ο έλεγχος πάνω στις γυναίκες και τους νεώτερους άνδρες διαμοιράζεται μεταξύ τους (Carleton S. Coon, The Hunting Peoples, έγινε λόγος και νωρίτερα γι αυτό, σελίδα 255). Σε μερικές αυστραλιανές φυλές, οι νεαρές γυναίκες εξαναγκάζονται να παντρευτούν γέρους άνδρες, κυρίως για να δουλεύουν για λογαριασμό τους. Γυναίκες που αρνούνται μια τέτοια μοίρα ξυλοκοπούνται μέχρι να ενδώσουν. Βλέπε: Aldo Massola, The Aborigines of South-Eastern Australia: As They Were, The Griffin Press, Adelaide, Australis, 1971, δεν θυμάμαι ποιά ακριβώς είναι η σελίδα, αλλά κοίτα κάπου ανάμεσα στις 70-80.
Χρόνος εργασίας:
Μια καλή μελέτη είναι αυτή της Elizabeth Cashdan, �Hunters and Gatherers: Economic Behaviour in Bands�, εκδόσεις Stuart Plattner, Economic Anthropology, Stanford University Press, 1989, σελίδες 21-48. Η Cashdan καταπιάνεται με μια έρευνα του Richard Lee, που ανακάλυψε ότι μια συγκεκριμένη ομάδα Kung Bushmen εργαζόταν λίγο περισσότερο από σαράντα ώρες την εβδομάδα. Και δείχνει στις σελίδες 24-25 ότι υπάρχουν αποδείξεις πως η έρευνα του Lee έγινε σε μια περίοδο που οι Κung εργάζονταν ελάχιστα, και ενδέχεται να δουλεύουν πολύ περισσότερο τις άλλες εποχές του έτους. Στη σελίδα 26 δείχνει ότι η έρευνα του Lee δεν περιλάμβανε το χρόνο που δαπανούσαν στην ανατροφή των παιδιών. Και στις σελίδες 24-25 αναφέρει ότι άλλοι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες εργάζονται αρκετά παραπάνω απ’ όσο αυτοί που μελέτησε ο Lee. Οι σαράντα ώρες την εβδομάδα είναι ίσως ένα ελάχιστο όριο του χρόνου εργασίας των πλήρω νομαδικών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. Ο Gontran de Poncins, (Kabloona, έγινε λόγος παραπάνω, σελίδα 111), δήλωσε ότι οι Εσκιμώοι με τους οποίους έζησε εργάζονταν δεκαπέντε ώρες την ημέρα. Πιθανότατα δεν εννοούσε ότι εργάζονταν για δεκαπέντε ώρες κάθε μία ημέρα, όμως γίνεται σαφές μέσα από το βιβλίο του ότι εργάζονταν πολύ σκληρά. Για τους Πυγμαίους Mbuti που χρησιμοποιούσαν δίχτυα για το κυνήγι ο Turnbull αναφέρει: “Τα δίχτυα είναι μια πλήρης απασχόληση… στην οποία τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες εντρυφούν αν είχαν χρόνο και την κλίση γι αυτό” (Turnbull, Forest People, σελίδα 131). Στους Σιριόνο, οι άνδρες κυνηγούσαν, κατά μέσο όρο, κάθε δεύτερη μέρα (Holmberg, σελίδες 75-76) , ξεκινούσαν το χάραμα και επέστρεφαν στον καταυλισμό συνήθως μεταξύ των 4-6 το απόγευμα (Holmberg, σελίδες 100-101). Αυτό σημαίνει μέσος όρος έντεκα ώρες κυνηγιού, για τρεισίμισι μέρες την εβδομάδα, μας κάνει 38 ώρες κυνηγιού την εβδομάδα, τουλάχιστον. Κι αυτό γιατί οι άνδρες έφερναν σε πέρας κάποια άλλη εργασία τις μέρες που δεν κυνηγούσαν (σελίδες 76, 100), οπότε σ’ ολόκληρο το έτος πρέπει να δούλευαν τουλάχιστον 40 ώρες την εβδομάδα. Στην πραγματικότητα, ο Holmberg εκτιμά πως οι Σιριόνο περνούσαν τον μισό περίπου από το χρόνο που ήταν “στο πόδι” στο κυνήγι ή τη συλλογή καρπών (σελίδα 222), το οποίο σημαίνει κάπου 56 ώρες την εβδομάδα μόνο γι αυτές τις δραστηριότητες. Αν συμπεριλάβουμε και κάθε άλλη εργασία, ο μέσος όρος πρέπει να ξεπερνούσε κατά πολύ τις 60 ώρες ανά εβδομάδα. Οι γυναίκες Σιριόνο “απολαμβάνουν ακόμα λιγότερη αποχή από τον μόχθο απ’ ότι οι σύζυγοί τους”, και “η υποχρέωση να αναθρέψουν τα παιδιά τους τους άφηνε ελάχιστο χρόνο για ξεκούραση” (Holmberg, σελίδα 224). Για άλλες πληροφορίες που να δείχνουν πόσο σκληρά εργάζονταν οι Σιριόνο, δες τις σελίδες 87, 107, 157, 213, 220, 223, 246, 248-49, 254, 268.
Βία:
Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, πολυάριθμα παραδείγματα βίας μπορούν να βρεθούν στο έργο του Coon “The Hunting Peoples”. Σύμφωνα πάλι με τον Gontran de Poncins (Kabloona) σελίδες 116-120,125, 162-165, 237-238, 244, οι ανθρωποκτονίες, συνήθως πισώπλατα μαχαιρώματα, ήταν αρκετά κοινές μεταξύ των εσκιμώων. Οι Πυγμαίοι Mbuti ίσως είναι από τους λιγότερο βίαιους λαούς που έχω υπόψη μου, μιας και ο Turnbull δεν αναφέρει καμιά ανθρωποκτονία ανάμεσά τους (εκτός από βρεφοκτονίες, για τις οποίες δες στο Wayward Servants, σελίδα 130) Ωστόσο στα The Forest People και Wayward Servants, ο Turnbull αναφέρει πολλά περιστατικά καυγάδων με τις γροθιές ή με ραβδιά. Ο Paul Schebesta (Die Bambuti-Pygδen vom Ituri, Τόμος I, Institut Royal Colonial Belge, Brussels, 1938, σελίδες 81-84) αναφέρει αποδείξεις ότι κατά το πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα οι Mbuti είχαν αιματηρές συγκρούσεις με τους γειτονικούς εγκατεστημένους λαούς της αφρικής που ζούσαν επίσης στο δάσος τους (για τη βρεφοκτονία, βλ. Schebesta, σελίδα 138).
Ανταγωνισμός:
Η ύπαρξη του ανταγωνισμού στις τροφοσυλλεκτικές και τις κοινωνίες των κυνηγών εκδηλώνεται στις συγκρούσεις που συνέβησαν σε κάποιους από αυτούς. Δες για παράδειγμα τον Coon (Hunting Peoples, σελίδες 238, 252, 257-58). Αν μια φυσική σύγκρουση δεν είναι μορφή ανταγωνισμού, τότε τίποτα δεν είναι. Συγκρούσεις ίσως εκτυλίσσονταν στον ανταγωνισμό για την αναπαραγωγή. Για παράδειγμα ο Turnbull (Wayward Servants, σελίδα 206) αναφέρει μια γυναίκα που είχε χάσει τρία από τα δόντια της στον καυγά με μια άλλη γυναίκα για έναν άνδρα. Ο Coon, στη σελίδα 206, αναφέρει έναν καυγά για γυναίκες μεταξύ αβοριγίνων ανδρών της Αυστραλίας. Ο ανταγωνισμός για την τροφή μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε καυγάδες. “Δεν μπορούμε να πούμε πως η μοιρασιά (του κρέατος) γίνεται χωρίς κάποια λογομαχία ή χειρονομία. Αντιθέτως, οι τσακωμοί που ξεκινούν με την επιστροφή του κυνηγού στον καταυλισμί είναι συνήθως μακριοί και βοηροί…” (Turnbull, Wayward Servants, σελίδα 158). Ο Coon αναφέρεται σε “ηχηρές λογομαχίες” πάνω στην μοιρασιά του κρέατος φάλαινας ανάμεσα σε κάποιους Εσκιμώους (Hunting Peoples, σελίδα 125)
…
Θα μπορούσα να συνεχίσω επ’ αόριστον παραθέτοντας στοιχεία, δείχνοντας πόσο γελοία είναι η εικόνα των πρωτόγονων λαών ως μη-ανταγωνιστικών, χορτοφαγικών που προσέχουν το περιβάλλον και έχουν ισότητα των φύλων, σέβονται τα δικαιώματα των ζώων, και δεν είναι αναγκασμένοι να μοχθούν για να ζήσουν. Όμως αυτό το γράμμα έγινε ήδη πολύ μεγάλο, κι έτσι τα παραπάνω παραδείγματα πρέπει να είναι αρκετά. Αυτό που θέλω να πώ δεν είναι ότι η ζωή των κυνηγών και τροφοσυλλεκτών δεν ήταν καλύτερη από τη σύγχρονη ζωή. Αντιθέτως, πιστεύω ότι δε χωράει καν σύγκριση. Πολλοί, ίσως οι περισσότεροι ερευνητές που έχουν μελετήσει τον τρόπο ζωής των κυνηγών και τροφοσυλλεκτών έχουν εκφράσει το σεβασμό, την εκτίμησή τους, ή ακόμα και τη ζήλια τους, γι αυτούς. Για παράδειγμα ο Cashdan, στη σελίδα 21 αναφέρεται στους κυνηγούς και τροφοσυλλέκτες ως “αρκετά αποτελεσματικούς”. Ο Coon, στη σελίδα ΧΙΧ, αναφέρεται στις “μεστές και ικανοποιητικές ζωές” των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. Ο Turnbull, στο Forest People, σελίδα 26, γράφει: “Οι Mbuti ήταν ένας λαός που βρήκε στο δάσος κάτι που έκανε τις ζωές τους παραπάνω από άξιες να τις ζήσει κανείς, κάτι που τις έκανε, με όλες τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις τραγωδίες τους, ένα υπέροχο γεγονός γεμάτο χαρά και ευτυχία, και ελέυθερο από κάθε έγνοια”. Ο Schebesta γράφει (σελίδα 73): “Πόσο πολλοί είναι οι κίνδυνοι, αλλά επίσης πόσο χαρούμενες οι εμπειρίες αυτών των κυνηγητικών εκδρομών και των αμέτρητων ταξειδιών μέσα στο πρωτόγονο δάσος! Εμείς που ζούμε σε μια μη-ποιητική, μηχανική εποχή δεν μπορούμε να νιώσουμε παρά μια ανατριχίλα, μπρος στο βάθος της επαφής των ανθρώπων του δάσους με την μυστική-μαγική σκέψη που διαμορφώνει τη συμπεριφορά τους”, και στη σελίδα 205: “Οι Πυγμαίοι στέκονται μπροστά μας σαν μια από τις πιο φυσικές ανθρώπινες φυλές, σαν άνθρωποι που ζουν αποκλειστικά σε αρμονία με τη φύση και χωρίς να παραβιάζουν τους φυσικούς οργανισμούς της. Ανάμεσα στις αρχές τους είναι μια ασυνήθιστη φυσικότητα και ζωντάνια, και μια απαράμιλη ευτυχία και ξεγνοιασιά. Είναι άνθρωποι που περνούν τις ζωές τους σε συμφωνία με τους νόμους της φύσης”.
Προφανώς όμως, οι λόγοι για τους οποίους η πρωτόγονη ζωή ήταν ανώτερη της πολιτισμένης δεν έχουν να κάνουν με την ισότητα των φύλων, την καλοσύνη προς τα ζώα, την απουσία κάθε ανταγωνισμού ή βίας. Αυτές οι αξίες είναι οι μαλθακές αξίες του σύγχρονου πολιτισμού. Προβάλλοντάς τες στις κοινωνίες των κυνηγών και τροφοσυλλεκτών, το GA κίνημα έχει δημιουργήσει τον μύθο μιας πρωτόγονης ουτοπίας που ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά. Έτσι, ακόμα κι αν το κίνημα GA ισχυρίζεται ότι αρνείται τον πολιτισμό και τη σύγχρονη κουλτούρα, παραμένει δέσμιο μερικών από τις πιο θεμελιώδεις αξίες της σύγχρονης κοινωνίας. Για τον λόγο αυτό το κίνημα GA δεν μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό επαναστατικό κίνημα.
Πρώτα απ’ όλα μέρος της ενέργειας του κινήματος GA χάνεται από τον πραγματικό επαναστατικό σκοπό – την εξολόθρευση της σύγχρονης τεχνολογίας και του πολιτισμού εν γένει, για να υπερασπιστεί τα ψευτο-επαναστατικά ζητήματα περί του ρατσισμού, του σεξισμού, των δικαιωμάτων των ζώων, των ομοφυλοφίλων, κ.ο.κ.
Δεύτερον, λόγω της δέσμευσής του σε τέτοια ψευτο-επαναστατικά ζητήματα, το κίνημα GA μπορεί να προσελκύσει πολλούς αριστεριστές, ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται να απαλλαγούν από τον σύγχρονο πολιτισμό, όσο το να προωθήσουν τις αριστερίστικες απόψεις περί ρατσισμού, σεξισμού κλπ. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μια ακόμα μεγαλύτερη σπατάλη της ενέργειας του κινήματος, τραβώντας το από τα ζητήματα της τεχνολογίας και του πολιτισμού.
Τρίτον, το ζήτημα της διασφάλισης των δικαιωμάτων των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, των ζώων, κλπ, είναι ασύμβατο με το σκοπό της εκμηδένισης του πολιτισμού, μιας και οι γυναίκες και οι ομοφυλόφιλοι στις πρωτόγονες κοινωνίες συχνά δεν απολαμβάνουν καμιά ισότητα, και τέτοιες κοινωνίες είναι επίσης βίαιες προς τα ζώα. Αν κάποιος θέλει να διασφαλίσει τα δικαιώματα των ομάδων αυτών, τότε καλά θα κάνει να επιμείνει στον σύγχρονο πολιτισμό.
Τέταρτον, το κίνημα GA έχει υιοθετήσει πολλές από τις μαλθακές αξίες του σύγχρονου πολιτισμού, καθώς και τους μύθους του περί μιας μαλθακής πρωτόγονης ουτοπίας, προσελκύοντας έτσι υπερβολικά πολλούς μαλθακούς, ονειροπώλους, αργόσχολους, μη-πρακτικούς ανθρώπους που τείνουν περισσότερο να κρύβονται σε ουτοπικές φαντασιώσεις παρά να αναλαμβάνουν αποτελεσματική, ρεαλιστική δράση για να απαλλαγούν από το τεχνοβιομηχανικό σύστημα.
Υπάρχει πράγματι, ένας σοβαρός κίνδυνος για το κίνημα GA, να πάρει τον ίδιο δρόμο με το χριστιανισμό. Αρχικά, κάτω από την προσωπική ηγεσία του Ιησού Χριστού, ο χριστιανισμός δεν ήταν απλά ένα θρησκευτικό κίνημα αλλά επίσης ένα κοινωνικό επαναστατικό κίνημα. Ο χριστιανισμός αποδείχτηκε αποτελεσματικός σαν καθαρά θρησκευτικό κίνημα, αλλά ως επαναστατικό κίνημα ήταν μια απόλυτη αποτυχία. Δεν έκανε τίποτα για να διορθώσει τις κοινωνικές ανισότητες της εποχής, και μόλις οι χριστιανοί βρήκαν μια ευκαιρία να διαπραγματευτούν με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, ξεπουλήθηκαν και έγιναν μέρος της δομής εξουσίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Φαίνεται να υπάρχουν μερικές ομοιότητες μεταξύ της ψυχολογίας του GA κινήματος και του πρώιμου χριστιανικού. Οι αναλογίες μεταξύ των δυο κινημάτων είναι εκπληκτικές: πρωτογονιστική ουτοπία – κήπως της Εδέμ. Ανάπτυξη του καπιταλισμού – Η πτώση, η πρωταρχική αμαρτία, το φάγωμα του μήλου από το Δένδρο της Γνώσης. Η Επανάσταση – Η Μέρα της Κρίσεως. Επιστροφή στην πρωτόγονη ουτοπία – Έλευση της βασιλείας του θεού. Ο Veganισμός μάλλον παίζει τον ίδιο ψυχολογικό ρόλο που έπαιζαν οι περιορισμοί της νηστείας στον χριστιανισμό και σε άλλες θρησκείες. Τα ρίσκα που παίρνουν οι ακτιβιστές χρησιμοποιώντας το σώμα τους για να μπλοκάρουν μηχανές κλπ μπορεί να συγκριθεί με τα μαρτύρια των πρώτων χριστιανών που πέθαιναν για τα πιστεύω τους (αν εξαιρέσουμε ότι εκείνα απαιτούσαν πολύ περισσότερο θάρρος απ’ ότι οι τακτικές των σημερινών ακτιβιστών). Αν το κίνημα GA πάρει τον ίδιο δρόμο με το χριστιανισμό, θα αποτύχει ως επαναστατικό κίνημα κι αυτό. Το κίνημα GA μπορεί να είναι λοιπόν, όχι απλά άχρηστο, αλλά χειρότερα ακόμη, καθώς αποτελεί ενδεχομένως ένα εμπόδιο στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού επαναστατικού κινήματος. Μιας και η αντίθεση στην τεχνολογία και τον πολιτισμό είναι ένα σημαντικό μέρος του προγράμματος του κινήματος GA, νέοι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για το τί κάνει ο τεχνολογικός πολιτισμός στον κόσμο, έλκονται από το κίνημα αυτό. Φυσικά, δεν είναι όλοι τους αριστεριστές ή μαλθακοί, ονειροπώλοι κι αναποτελεσματικοί τύποι. Κάποιοι απ’ αυτούς έχουν πραγματικές δυνατότητες να γίνουν επαναστάτες. Όμως μέσα στο κίνημα GA περικυκλώνονται από ένα πλήθος αριστεριστών κι άλλων άχρηστων ανθρώπων, οπότε εξουδετερώνονται, διαφθείρονται, και το επαναστατικό δυναμικό τους χάνεται. Με την έννοια αυτή, το κίνημα GA μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί μια καταβόθρα επαναστατικού δυναμικού.
Θα είναι απαραίτητο να χτιστεί ένα νέο επαναστατικό κίνημα που θα κρατηθεί μακριά από το κίνημα GA και τις μαλθακές, πολιτισμένες αξίες του. Δεν εννοώ μ’ αυτό ότι υπάρχει κάτι στραβό με την ισότητα των φύλων, την καλοσύνη προς τα ζώα, την αποδοχή της ομοφυλοφιλίας και τα τοιαύτα. Όμως αυτές οι αξίες δεν έχουν καμμιά συνάφεια με την προσπάθεια να εξολοθρεύσουμε τον τεχνολογικό πολιτισμό. Δεν είναι επαναστατικές αξίες. Ένα αποτελεσματικό επαναστατικό κίνημα θα πρέπει να υιοθετήσει αντιθέτως, τις σκληρές αξίες των πρωτόγονων κοινωνιών, όπως η ικανότητα, η αυτο-πειθαρχία, η ειλικρίνια, η φυσική και πνευματική αντοχή, το μίσος για τους εξωτερικούς επιβεβλημένους περιορισμούς, η ικανότητα αντοχής του φυσικού πόνου, και πάνω απ’ όλα το θάρρος.
Υ.Γ. Γράμματα που μου αποστέλλονται, μερικές φορές δεν φτάνουν ποτέ σε μένα, οπότε αν μου γράψεις κάτι και δεν λάβεις απάντηση, μπορείς να υποθέσεις ότι δεν έλαβα το γράμμα σου. – TJK
Με ειλικρίνια.
Εσωκλείονται:
1. Φωτοτυπίες των σελίδων 28 και 29 του περιοδικού Bears and Other Top Predators, Volume 1, Issue 2.
2. Φωτοτυπία του άρθρου �Sibling Desperado�, Science News, Volume 163, February 15, 2003
