Αίγυπτος: η πρωτοβουλία κινήσεων αλλάζει στρατόπεδο, ο φόβος αλλάζει στρατόπεδο
Ορισμένα μαθήματα που μπορούμε να αντλήσουμε απ’ τις 22 Μάρτη και πώς η επανάσταση κερδίζει έδαφος
Κατά τα τελευταία γεγονότα της 22ας Μαρτίου που ονομάστηκαν “η μάχη του λόφου”, χιλιάδες διαδηλωτές προσπάθησαν να επιτεθούν στα κεντρικά γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στη συνοικεία Μοκαττάμ στο Κάιρο, ενώ λεηλατήσαν τα γραφεία της συνοικείας του Μονιάλ, και των πόλεων Μαχάλλα, Αλεξάνδρεια και Μανσούρα, φέρνοντας στο φως τις υπόγειες εξελίξεις της πολιτικής συνείδησης των Αιγυπτίων των τελευταίων μηνών.
Η αστυνομία και οι ισλαμιστές φοβούνται
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης της 25 Γενάρη 2011, οι Αιγύπτιοι έλεγαν ότι το κύριο επίτευγμα της επανάστασης ήταν ότι δε φοβούνταν πια.
Δυο χρόνια και δυο μήνες αργότερα, το στρατιωτικό καθεστώς (SCAF) και η Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι σαλαφιστές και τζιχαντικοί σύμμαχοί της, η συστηματική χρήση πραγματικών πυρών εναντίων ειρηνικών διαδηλώσεων εκ μέρους των αστυνομικών δυνάμεων, που έχουν αφήσει πίσω τους χιλιάδες τραυματίες κι εκατοντάδες νεκρούς, 12-15.000 ποινές φυλάκισης εναντίον διαδηλωτών, εκτάκτων στρατοδικείων για πολίτες, τη βία των ισλαμικών πολιτοφυλακών, παράνομες προσαγωγές-απαγωγές και βασανιστήρια εναντίον ενηλίκων όσο και παιδιών που παραδίδονται στον σαδισμό των βασανιστών, υποχρεωτικούς “ελέγχους παρθενίας και βιασμούς γυναικών κατά τη σύλληψη, εισαγγελικές έρευνες με ψευδείς και κατασκευασμένες μαρτυρίες, νέες νομοθεσίες που περιορίζουν ή και απαγορεύουν τις απεργίες και τις διαδηλώσεις, επιβολή στρατιωτικού νόμου και απαγόρευση κυκλοφορίας, την κάθοδο των τανκς στους δρόμους, σε σχολεία και εργοστάσια, τις απειλές των μουσουλμάνων και χριστιανών κληρικών εναντίον διαδηλωτών, την κοροϊδία της κοσμικής αντιπολίτευσης (FSN) που καλεί σε ήσυχες κι ειρηνικές διαδηλώσεις ελπίζοντας σε μια συγκυβέρνηση με τους Σαλαφιστές και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, παρά τις καταγγελίες των διαδηλωτών που αμύνονται ενάντια στην κρατική βία, παρ’ όλη την αστυνομική βία και τρομοκρατία του καθεστώτος, ο κόσμος δε γύρισε απογοητευμένος και φοβισμένος στα σπίτια του, αλλά αντίθετα κατέβηκε ακόμα πιο μαζικά, πιο οργισμένα, πιο αποφασιστικά και συνειδητά στους δρόμους.
Σε σημείο που ο εμπρησμός νομαρχιών, αστυνομικών τμημάτων, οχημάτων της αστυνομίας και κομματικών γραφείων των Αδελφών Μουσουλμάνων τείνει να γίνει εθνικό σπορ, μαζί με τον αποκλεισμό δρόμων και σιδηροδρόμων. Δεν πρόκειται για μια τρέλλα νεαρών μάχιμων επαναστατών των μεγαλουπόλεων, αλλά για κάτι που ενώνει όλο τον κόσμο ως το μικρότερο χωριό της χώρας.
Είναι κάτι που δείχνει -το βλέπουμε ιδιαίτερα κατά τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2013- ότι ο φόβος έχει αλλάξει στρατόπεδο: οι πολιτικοί και οι ισλαμιστές φοβούνται και όλος ο κόσμος μπορεί να το δει. Μέχρι πρόσφατα, ακόμη και μετά την επανάσταση, ενάντια στη βία του κράτους ή των ισλαμιστών, σκύβαμε το κεφάλι, ελπίζαμε στην καλύτερη περίπτωση σε μια ΕΔΕ, ή διαμαρτυρόμασταν ειρηνικά στους δρόμους. Η αστυνομία τότε χρησιμοποιούσε ξανά βία εναντίον των διαδηλωτών. Μόνο μια μειοψηφία πραγματικά τολμούσε να υψώσει το ανάστημά της και να απαντήσει. Τα ΜΜΕ, τις περισσότερες φορές, συμφωνούσαν στις καταγγελίες της τυφλής βίας των νεαρών επαναστατών, την οποία δεν μπορούσε να υποστηρίξει ο κουρασμένος πια αιγυπτιακός λαός. Σήμερα, ένα τέτοιο πνεύμα έχει γενικά ξεπεραστεί, κι όλος ο κόσμος λέει “βία στη βία”, αίμα για το χυμένο αίμα, άμεση λαϊκή δικαιοσύνη.
Οι αστυνομικοί ταπεινωμένοι, φοβισμένοι, αβέβαιοι για το μέλλον τους, κάτω από τις διαταγές των Αδελφών Μουσουλμάνων τους οποίους μέχρι χθες καταδίωκαν, έρχονται για πρώτη φορά αντιμέτωποι με το μίσος ενός λαού που δεν τους φοβάται πλέον, καταφεύγουν στα ψυχιατρικά νοσοκομεία ή κατεβαίνουν σε απεργία όπως στις αρχές του Μάρτη, βρίσκονται αντιμέτωποι επίσης με μια επιλογή εσωτερικής λογικής για τους ίδιους: είτε θα συνεχίσουν να σκοτώνουν και να βασανίζουν όσο τους πάρει, είτε θα τα παρατήσουν και θα βγάλουν μια λευκή σημαία όπως έκαναν αρκετοί αστυνομικοί στο Πορτ-Σάιδ τον Φλεβάρη, ή θα πιέζουν την κυβέρνηση όπως έκαναν τον Μάρτη, ζητώντας την παραίτηση του υπουργού εσωτερικών και μια άλλη κοινωνική πολιτική που δε θα τους καθιστά πλέον σάκκους του μποξ για τη λαϊκή οργή. Όπως και να ‘χει, το αστυνομικό κράτος είναι τελειωμένο.
Το ίδιο ισχύει και όσον αφορά τους ισλαμιστές. Μπορείτε να δείτε σήμερα ταξί στο Κάιρο με την επιγραφή “Απαγορεύεται σε μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας”, ιεροκήρυκες να καταγγέλουν απ’ τα τζαμιά ως κίβδηλους μουσουλμάνους τα μέλη της, πιστούς να φωνάζουν “Θάνατος στον Μπαντί” (ο ηγέτης της Μ.Α.), διαδηλωτές να καίνε σημαίες του Κατάρ, γυναίκες να λυντσάρουν σαλαφιστές που προσπαθούν να τις παρενοχλήσουν, γυναίκες επίσης να κραδαίνουν κουζινομάχαιρα εναντίον όσων -κυρίως ισλαμιστών- πάνε να τις κακοποιήσουν, γυναίκες να ξεγυμνώνονται στο διαδίκτυο διακηρύττοντας την ελευθερία τους να ορίζουν το σώμα τους ενάντια σε όλες τις θρησκείες, 18χρονους νέους να μιλούν υπέρ του αθεϊσμού μέσα σε τζαμιά, εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές να σκαρφίζονται συνθήματα που ταυτίζουν τον ισλαμισμό με τον φασισμό…
Οι εκλογικές επιδόσεις των Αδελφών Μουσουλμάνων ανά επαγγελματικό χώρο, απεικονίζουν αυτήν τη ριζοσπαστική πνευματική αλλαγή. Τον Μάρτιο του 2013, μετά την ανάδειξή τους στις πολιτικές εκλογές, καταρρέουν στις επαγγελματικές εκλογές στους φοιτητές, στους δημοσιογράφους, στους φαρμακοποιούς ενώ προβλέπεται να καταρρεύσουν τα ποσοστά τους και στους δικηγόρους, τους ιατρούς και τους εκπαιδευτικούς… Τη στιγμή που οι ελεύθεροι επαγγελματίες ήταν το προπύργιο των ισλαμιστών και το μέσο επιρροής τους στα πιο λαϊκά στρώματα.
Η “Μάχη του λόφου” είναι το ορατό σκέλος αυτού του πνευματικού σεισμού. Η σαουδικού τύπου θρησκευτική υπακοή, σχεδιασμένη ως ένα είδος αστυνομίας σκέψης έχει γίνει τόσο ανυπόφορη όσο η ίδια η αστυνομία. Αυτό το Ισλάμ, που επιβάλλεται στον λαό από τα στρατιωτικά καθεστώτα του Σαντάτ ή του Μουμπάρακ μέσω πολλαπλών πιέσεων, μέχρι την παραχώρηση των πρωτότοκων υιών κάθε οικογένειας στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, με τον διαχωρισμό της εξουσίας, τον έλεγχο των επαγγελματικών συνδικάτων και τη χρήση της φιλανθρωπίας και των δωρεών, όλη αυτή η πνευματική φυλακή σήμερα αποσυντίθεται.
Ένα αποκαλυπτικό της κατάστασης ανέκδοτο: στο πανεπιστήμιο Αλ Αχζάρ του Καΐρου, το επίκεντρο του μεσανατολικού κύρους του θρησκευτικού συντηριτισμού που κυριαρχείται απ’ τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τους Σαλαφιστές, όπου το γέλιο και η μουσική δεν εμφανίζονται ποτέ, ένας φοιτητής εμφάνισε μια κιθάρα κι άρχισε να παίζει, όπως θα φανταζόμασταν τους χίππηδες της δεκαετίας του ’60, και γύρω του μαζεύτηκε κόσμος κι άρχισε να τραγουδά, κι όλα αυτά ενώ στον ναό αυτό της θρησκευτικότητας και του μισογυνισμού, μια απεργιακή κινητοποίηση κατάφερε να κρατήσει ολόκληρη βδομάδα… διεκδικώντας τη βελτίωση της σίτισης, των κοιτώνων και περισσότερο σεβασμό για τις γυναίκες. Στο βρετανικό ιδιωτικό πανεπιστήμιο του Καΐρου, όπου οι εμπορικές σπουδές θεωρούνται περί πολλού, οι φοιτητές απήργησαν, ζητώντας την αποχώρηση του διευθυντή απαιτώντας να μην κάνουν πια τους απολογητές του κέρδους στις σπουδές τους. Το ιερό Κοράνι ή το ιερό Κεφάλαιο… τίποτα δε γλυτώνει την κριτική!
Αποσύνθεση της κρατικής εξουσίας, οικονομική κρίση, επανάσταση των πεινασμένων και εμβρυακές μορφές άμεσης δημοκρατίας
Όμως υπάρχουν πολλά ακόμη. Με την αποσύνθεση της αστυνομίας και της εξουσίας των Αδελφών Μουσουλμάνων και άλλων ισλαμιστών, είναι η εξουσία του ίδιου του κράτους που αποσυντίθεται εκχωρώντας το έδαφός της στην άμεση δημοκρατία όπως ελπίζουν ορισμένοι ή στο χάος όπως φοβούνται άλλοι.
Σύμφωνα με τον Χανί Σουκραλλάχ, έναν απ’ τους πιο πολυδιαβασμένους δημοσιογράφους της χώρας, η Αίγυπτος μπαίνει σε μια νέα ιστορική τροχιά, με τον ίδιο τρόπο που έγινε μετά την ήττα του Ναπολέοντος κάτω απ’ τις πυραμίδες με τον Μοχάμεντ Άλη, ή τη στιγμή της ανεξαρτησίας με τον Νάσσερ. Με την αποσύνθεση της εξουσίας του κράτους και της θρησκείας, η εμφάνιση ισλαμιστικών πολιτοφυλακών φέρει μέσα της την πιθανότητα μιας εξέλιξης όπως στη Σομαλία με τις συμμορίες πολεμάρχων ή όπως κόντεψε να τεθεί η μετεπαναστατική Ρωσσία και η Κίνα τη στιγμή που είχαν βρεθεί αντιμέτωπες μ’ αυτόν τον πειρασμό. Όμως πιστεύει πιο βαθιά στην Αίγυπτο, στην υψηλή πολυχιλιετή κουλτούρα και ένα είδος άμεσης δημοκρατίας όπου ο λαός θα μπορέσει να πάρει το μέλλον του στα χέρια του.
Έχουμε δει στη Μαχάλλα ελ Κούμπρα ή στο Καφρ ελ Σείχ τον Φλεβάρη και τον Μάρτιο όμως επίσης σε ορισμένα χωριά, απόπειρες από τους διαδηλωτές να πάρουν τη δημοτική αρχή στα χέρια τους. Φαίνεται ότι οι εμπειρίες αυτές ήταν περισσότερο στιγμιαίες και συμβολικές, παρά διαρκείς και πραγματικές. Το ίδιο συνέβη και με τη λαϊκή αστυνομία στο Πορτ-Σάιδ και με τις φυλακές για τους ισλαμιστές. Όμως ο προσανατολισμός είναι δεδομένος, η ιδέα κερδίζει έδαφος. Ειδικά στον βαθμό που όλα ενώνονται στη βάση μιας λαϊκής διεκδίκησης που τίθεται απ’ την αφετηρία της επανάστασης, τη διεκδίκηση μιας δεύτερης επανάστασης που θα διώξει όλους τους μικρούς Μουμπάρακ σε κάθε επίπεδο της εξουσίας, του κράτους ή της οικονομίας.
Φυσικά η κοσμική αντιπολίτευση που έχει ανασυνταχθεί στο FSN, οι φιλελεύθεροι και ορισμένοι τροτσκιστές, ή ορισμένοι γνωστοί χρήστες του facebook, αντιτίθενται σ’ αυτές τις δυνάμεις της άμεσης δημοκρατίας που μοιάζει με χάος και δε συνεχίζουν να θέτουν το ζήτημα του αγώνα παρά μόνο μέσω του κράτους και των εκλογών ακόμη κι αν όλοι οι Αιγύπτιοι μπορούν να βεβαιώσουν ότι ειδικά οι εκλογές δεν έχουν τίποτα το δημοκρατικό, και η προσέλευση στις κάλπες βρεθεί σ’ ελεύθερη πτώση.
Όμως αυτό που είχε ιδιαίτερη σημασία στην “μάχη του λόφου”, είναι κάτι που γίνεται ολοένα και πιο ορατό στις διαδηλώσεις απ’ τον Δεκέμβρη του 2012 και τον Γενάρη του 2013 κι έπειτα, είναι αυτό που, όπως το έγραψε ένας μπλόγκερ (o BigPharaoh), δεν μπορούμε πια να μιλάμε για τη γενιά του facebook και τους διαδηλωτές της Ηλιοπόλεως (κυριλέ συνοικείας του Καΐρου). Η συνοικεία της Μοκαττάμ όπου διεξήχθη η πολιορκεία της έδρας των Αδελφών Μουσουλμάνων είναι περικυκλωμένη από λαϊκές γειτονιές και παραγκουπόλεις, έτσι η επίσημη αντιπολίτευση με τα εξευγενισμένα μέλη του FSN δεν εμφανίστηκε καν για να ελέγξει τη λύσσα της εργατικής τάξης… Ένας απ’ τους σοσιαλιστές υποψηφίους της άκρας αριστεράς βρέθηκε με το χέρι σπασμένο όταν αποπειράθηκε να προστατεύσει ένα μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας απ’ τους διαδηλωτές, ενώ λαϊκές πολιτοφυλακές αυτοάμυνας είδαν για πρώτη φορά το φως του ηλίου, εκτός απ’ την πιο διαμεσολαβημένη απ’ τα μήντια, απ’ αυτές: το αιγυπτιακό μαύρο μπλοκ. […] Το ίδιο έγινε στην Αλεξάνδρεια, όπου αυτοί που λεηλάτησαν την έδρα των Αδελφών Μουσουλμάνων βγήκαν απ’ τις λαϊκές φτωχογειτονιές, τις ίδιες που οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και οι σαλαφιστές νομίζουν ότι ελέγχουν μέσω της διανομής τους ψωμιού και φυσικού αερίου. […] Είναι το ξεκίνημα της επανάστασης των πεινασμένων.
Η Αίγυπτος γνωρίζει πρακτικά μια τεράστια κρίση που έχει χτυπήσει τις φυάλες γκαζιού, το πετρέλαιο και το ψωμί, αγαθά που επιδοτούνταν καθώς αποτελούν τη βάση της ζωής των λαϊκών τάξεων.
Η χώρα εισάγει το 60% του πετρελαίου της, και το κράτος επιδοτεί κατά τα 2/3 της τιμής κατανάλωσης, δηλαδή περίπου 55 δισεκατομμύρια λίρες Αιγύπτου κάθε χρόνο. Επίσης, τα αποθέματα σε δολλάρια του αιγυπτιακού κράτους έχουν καταρρεύσει, κι έτσι δεν είναι πια σε θέση να πληρώσει για εισαγωγές πετρελαίου. Σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά του, το ΔΝΤ έχει απαιτήσει μια περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των πιο σημαντικών τομέων της αιγυπτιακής οικονομίας (που εν μέρει βρίσκεται ακόμα στα χέρια του κράτους, δηλαδή κυρίως του στρατού), και τη δραστική περικοπή των επιδοτήσεων στα προϊόντα βασικών αναγκών. Προς στιγμήν, πριν να περάσει η περικοπή των επιδοτήσεων, το κράτος έχει αυξήσει τους φόρους και μειώνει τη διανομή φυάλων γκαζιού και πετρελαίου, προκαλώντας σοβαρές ελλείψεις και άγριες αυξήσεις τιμών στην μαύρη αγορά που θίγει πολλαπλούς τομείς.
Μερικές φορές πρέπει να περιμένει κανείς στην ουρά για ώρες ή ακόμα και μια ολόκληρη μέρα προκειμένου να ανεφοδιαστεί με επιδοτούμενο πετρέλαιο. Πολλοί οδηγοί φορτηγών, λεωφορείων ή αγρότες με τα τρακτέρ τους, δεν μπορούν να βρουν τα κατάλληλα καύσιμα για την εργασία τους. Η μαύρη αγορά αναπτύσσεται. Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι υπεύθυνοι και οι υπάλληλοι των βενζινάδικων τους εξαπατούν, χρεώνοντας περισσότερο για μικρότερες ποσότητες, ενώ σπρώχνουν ένα μέρος των αποθεμάτων τους στην μαύρη αγορά σε πιο ψηλές τιμές. Κατά συνέπεια, οι σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων, οδηγούν σε αυξήσεις σε πολλά άλλα προϊόντα. Τα φρούτα και τα λαχανικά για παράδειγμα, των οποίων η τιμή έχει διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί ενώ ταυτόχρονα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να βρεθούν στην αγορά.
Υπάρχουν ακόμα τα σχολικά λεωφορεία που, χωρίς πετρέλαιο, δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την μεταφορά των μαθητών, πολλοί εκ των οποίων χάνουν το σχολείο, ιδιαίτερα στα μικρά χωριά, κάτι που θέτει πολυάριθμα προβλήματα στους γονείς. Τέλος, πλησιάζει η περίοδος των εξετάσεων, όπου 18 εκατομμύρια μαθητές και φοιτητές θα πρέπει να μετακινηθούν σ’ ολόκληρη τη χώρα.
Ένα απ’ τα μεγαλύτερα προβλήματα για τον κόσμο, είναι οι διαρκείς διακοπές ρεύματος, εξαιτίας του ότι τα εργοστάσια ρεύματος λειτουργούν με πετρέλαιο. Το υπουργείου πετρελαίου έχει ήδη απειλήσει το υπουργείου ηλεκτρισμού με διακοπή της παράδοσης καυσίμων εάν αυτό δεν του πληρώσει τα 50 δισεκατομμύρια που του χρωστάει. Το περασμένο καλοκαίρι είχε χαρακτηριστεί απ’ τις σημαντικές διακοπές ρεύματος στις λαϊκές γειτονιές (και όχι στων πλουσίων) σε μια στιγμή που η θερμοκρασία σκαρφάλωνε στα ύψη και είχαν ανάγκη τα ψυγεία τους ή τα κλιματιστικά τους. Αυτό προκάλεσε λαϊκές ταραχές και μια ευρεία άρνησης πληρωμής λογαριασμών. Τις τρείς τελευταίες εβδομάδες οι διακοπές εντάθηκαν.
Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι αυτό των αρτοποιών και του ψωμιού. Στην πράξη, τα δημόσια αρτοποιεία που παράγουν και πουλούν επιδοτούμενο ψωμί, τη βάση της διατροφής των φτωχών, δεν έχουν λάβει το μερίδιο του επιδοτούμενο πετρελαίου που τους αντιστοιχεί, κάτι που έχει δημιουργήσει διακοπές και ελλείψεις. Όμως φοβούνται επίσης αυτό που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, τις κάρτες σίτισης για το επιδοτούμενο ψωμί που θα ξεκινήσουν να χρησιμοποιούνται σε δυο μήνες στο Πορτ-Σάιδ. Οι κάτοικοι εκεί δεν έχουν καμμιά διάθεση να εξυπηρετήσουν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι για τη λαϊκή οργή. Ακόμα, την περασμένη εβδομάδα, απολύθηκε για δεύτερη φορά ο υπουργός τροφίμων, ξέσπασαν δεκάδες μικρές ταραχές, οδοφράγματα σε δρόμους και σιδηρόδρομο, επιθέσεις σε πρατήρια επιδοτούμενων καυσίμων, από τον βορρά ως τον νότο της χώρας, διεκδικώντας επιδοτούμενο πετρέλαιο.
Σ’ αυτά πρέπει να προστεθεί η σχεδιαζόμενη τεράστια αύξηση της φορολόγησης που πυροδότησε τη λαϊκή οργή τον Δεκέμβρη του 2012, αναγκάζοντας την κυβέρνηση προσωρινά να υποχωρήσει, για να επιστρέψει βέβαια σ’ αυτήν υπό την πίεση του ΔΝΤ. Ανήγγειλε έτσι αυτόν τον μήνα μια αύξηση 200% του φόρου στην μπύρα και 150% στο κρασί. Και φυσικά, έσπευσε να τον δικαιολογήσει με θρησκευτικούς λόγους. Την περασμένη Δευτέρα, ο υπουργός αεροσυγκοινωνιών ανακοίνωσε ότι θα απαγορευτεί το αλκοόλ στα αφορολόγητα καταστήματα των αεροδρομίων. Η κυβέρνηση από την πλευρά της, ανακοίνωσε ότι οι άδειες για τα πρατήρια αλκοόλ δε θα ανανεωθούν εύκολα και ότι θα καταργήσει την κατανάλωσή του στα Καϊρινά προάστια. Το ίδιο θα ακολουθήσει για τη λαϊκή συνοικεία του Καΐρου, με το 1 εκατομμύριο κατοίκους, δε θα έχει πάνω από ένα νόμιμο πρατήριο αλκοολούχων προϊόντων που θα πουλά τις τοπικές μπύρες Sakara, Meister, Rex και Stella, καθώς και ξένα οινοπνευματώδη. Όμως η Αίγυπτος απέχει μακράν απ’ το να γίνει φονταμενταλιστική, και είναι δεκάδες εκατομμύρια οι Αιγύπτιοι που πίνουν αλκοολούχα, κυρίως μπύρα. Ακόμα και οι πιστοί ισλαμιστές ή κόπτες χριστιανοί πίνουν κρυφά ή φανερά. Αυτό κάνει τα αποστακτήρια και την παρασκευή οινοπνευματωδών λιγότερο ή περισσότερο παράνομη, και σε οικογενειακό ή ευρύτερο επίπεδο να αυξάνεται. Αυτό όμως δεν είναι τίποτα μπροστά στην ανοιχτή απόρριψη του ισλαμισμού των Αδελφών Μουσουλμάνων και των Σαλαφιστών που αντιπροσωπεύει η πυρπόληση και η λεηλασία των γραφείων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Όπως και να ‘χει, και η Γαλλική Επανάσταση ξεκίνησε με διαμαρτυρίες και ταραχές μπρος στις πύλες του Παρισιού για τους επιπλέον φόρους που επιβάλλονταν στο κρασί, ενώ κι ο Ένγκελς έγραφε στην εποχή του για τις ταραχές της μπύρας στη Βαυαρία.
Σε κάθε περίπτωση, οι Αιγύπτιοι γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιβάλει τίποτα παραπάνω απ’ όσα φτάνει η αστυνομία της σκέψης και της ηθικής της. Η συνολική αποτυχία της απαγόρευσης κυκλοφορίας στις πόλεις της διώρυγας του Σουέζ δείχνει ότι οι απώλειες της εξουσίας δεν μπορούν να κρυφτούν πια απ’ τον αιγυπτιακό λαό, μασκαρεμένες πίσω από οποιονδήποτε φονταμενταλισμό και τον σπρώχνουν προς αυτό που λένε οι ίδιοι “πολιτική ανυπακοή”, αυτό που λέμε συνήθως “γενική απεργία”, καθώς η άρνηση πληρωμής των φόρων, των λογαριασμών ρεύματων, η άρνηση υπακοής στις εξουσίες του κράτους αναμειγνύεται με την άρνηση υπακοής στα αφεντικά και τον πολλαπλασιασμό των απεργιών όπου συναντιώνται εργάτες, φοιτητές, δημοσιογράφοι, εκπαιδευτικοί, δικηγόροι, ιατροί, μαγαζάτορες και τεχνίτες στην αναζήτηση μιας δικής τους άμεσης διαχείρισης. Η μετατόπιση του κεντρικού πυρήνα της επανάστασης από τα πολιτικά ζητήματα στα οικονομικά ζητήματα, η προοδευτική ανάληψη της πρωτοβουλίας από τα πιο φτωχά στρώματα, δεν είναι παρά ένας προοδευτικός μετασχηματισμός της δημοκρατικής επανάστασης σε κοινωνική επανάσταση, της αναζήτησης όχι απλά για μια πιο άμεση δημοκρατική πολιτική αλλά επίσης για μια δημοκρατική οικονομία που θέτει υπό αμφισβήτηση την ιδιωτική ιδιοκτησία.
Η αιγυπτιακή επανάσταση μόλις άρχισε.
Jacques Chastaing, 25 Μαρτίου 2013
Σημειώσεις: Στις 22 Μαρτίου χιλιάδες διαδηλωτές πολιόρκησαν τα γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Στο Κάιρο, η αστυνομία από κοινού με πολιτοφυλακές των Α.Μ. αντεπιτέθηκαν τραυματίζοντας περίπου 200 άτομα. Σε αντίθεση με προηγούμενες διαδηλώσεις, η αντιβία των διαδηλωτών ήταν παραδειγματική οδηγώντας σε πολύωρες συγκρούσεις, που οδήγησαν σε πυρπολήσεις και καταστροφές γραφείων της Μ.Α. σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ στο Σουέζ η αστυνομία εκδιώχθηκε ξανά από την πόλη και μαθητές σχολείων με τους καθηγητές τους ανάλαβαν την κυκλοφορία και τη διανομή αγαθών στην πόλη, μέχρι την ανακατάληψή της από τον στρατό.
***
Παλιότερες δημοσιεύσεις για τους αγώνες στην Αίγυπτο:
Ταραχές στην Αίγυπτο, 1/2011 & Εγχειρίδιο της εξέγερσης
H αναταραχή στον αραβικό κόσμο, χρονολόγιο Γενάρη-Φλεβάρη 2011
Επείγουσα επιστολή από ανώνυμο σύντροφο, Κάιρο 24/11/2011
Μια ανταπόκριση από Αίγυπτο, τους αγώνες και την αυτοδιεύθυνση στο Port Said – InfoAut, 27/2/2013