Μισράτα: συνάντηση μ’ έναν μανάβη κι έναν οπλοποιό, Λιβύη 12/4/2011

Μισράτα: συνάντηση μ’ έναν μανάβη κι έναν οπλοποιό

Η Μισράτα είναι μια πόλη, η οικονομία της οποίας βασίζεται ουσιαστικά στο εμπόριο και στη βιομηχανία. Είναι μια πόλη κατά κύριο λόγο πλούσια, χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό ρόλο και που μένει αρκετά προσκολλημένη στις παραδόσεις. Δεν εμπλέκεται άμεσα στην εκμετάλλευση ή την πώληση του πετρελαίου. Η ισχύς της προέρχεται απ’ τη σιδηροβιομηχανία της (η μεγαλύτερη της Β. Αφρικής) καθώς κι από την εμπορική δραστηριότητά της: είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Μια ανοιχτή πύλη προς μια ακμάζουσα εσωτερική αγωρά, ενισχυμένη απ’ το χρήμα του πετρελαίου.

Η πόλη έχει εσηκωθεί αρκετές μέρες μετά από τη Βεγγάζη, ως αντίδραστη στην καταστολή των διαδηλώσεων εκεί. Σημειώστε ότι ενώ η πόλη επωφελούνταν συστηματικά από μια εύνοια του καθεστώτος προς την οικονομική της ανάπτυη, στο επίκεντρο της εξέγερσης έχουν βρεθεί είσου εκείνοι οι οποίοι είχαν επωφεληθεί αρκετά από το σύστημα, όπως οι έμποροι των εισαγωγών προϊόντων σε χαμηλές τιμές για λογαριασμό του Καντάφι, απ’ ολόκληρο τον κόσμο, όπως το περίφημο κινέζικο 4×4 της επανάστασης. Παραδόξως, είναι τώρα αυτοί οι ίδιοι έμποροι που πληρώνουν τους οδοκαθαριστές, παρέχουν δορυφορικά τηλέφωνα και πρόσβαση στο ίντερνετ ολοένα και πιο ευρέως και με καλύτερη απόδοση απ’ ότι στη Βεγγάζη!

Ο επισκέπτης στην Μισράτα, σίγουρα θα βιώσει το αίσθημα συμμετοχής σ’ ένα θέαμα οικείο, καθώς το έχει ήδη παρακολουθήσει στην τηλεόραση ή στα έντυπα μέσα: μια ανοχύρωτη πόλη, πολιορκημένη από έναν ισχυρό στρατό, βομβαρδισμένη απ’ τα πυροβόλα και παραλυμένη απ’ τους ελεύθερους σκοπευτές. Σ’ αυτό το θέατρο χαλασμάτων, όπου ο καθένας ξαναπιάνει το πόστο του, το ΝΑΤΟ παίζει τα ηνωμένα έθνη και φαίνεται ανίκανο να κάνει τα πυροβόλα να σιωπήσουν. Άλλοι παράγοντες, όπως οι Σέρβοι ελεύθεροι σκοπευτές, τους οποίους έχει στρατολογήσει ο Καντάφι, υπερασπίζονται με λύσσα τη θέση τους. Η Οδός Τριπόλεως έχει μετονομαστεί σε οδό ελευθέρων σκοπευτών. Η Σήραγγα κάτω απ’ το αεροδρόμιο επεκτείνεται τώρα στη θάλασσα κι επιτρέπει να εισαχθεί απ’ την Μάλτα ή τη Βεγγάζη οτιδήποτε απαιτεί η κατάσταση, κάτω απ’ τα κλειστά μάτια του ΝΑΤΟ.

Στην Μισράτα, όπως και στ’ Ανατολικά, ο πόλεμος σέρνεται περιμένοντας την πτώση του Καντάφι που μοιάζει κάθε μέρα και πιο πιθανή. Στην Μισράτα, δεν κοιμόμαστε καλά. Όποιος καταφέρνει να τον πάρει λίγο ο ύπνος, μέσα σε κάποιο απ’ τα υπερπλήρη σπίτια ξαδέρφων ή φίλων ή στα σχολεία που έχουν επιταχθεί για τον σκοπό αυτό, θα τιναχθεί απ’ τον ύπνο γύρω στις 3 το πρωί, απ’ τις ριπές των πολυβόλων και τα βλήματα, που ρίχνονται συνήθως στα τυφλά, απ’ το ένα άκρο της πόλης στο άλλο. Στους καταυλισμούς των προσφύγων η κατάσταση είναι ασύγκριτα πιο δραματική. Όποιος καταφέρει να κοιμηθεί με άδειο στομάχι, θα ξυπνήσει απότομα απ’ το κρύο ή την υγρασία. Μερικές νύχτες οι εκρήξεις και οι ανταλλαγές πυρών είναι ασταμάτητες. Κοντά στο Ανατολικό μέτωπο, μια τέτοια δραστηριότητα απέτυχε να διώξει τον κόσμο προς ασφαλέστερες περιοχές, συχνά με τους ψαλμούς για το μεγαλείο του Αλλάχ στα τζαμιά και εκτός των συνηθισμένων ωρών προσευχής. Μονάχα εδώ δεν υπάρχει πιο ασφαλές μέρος. Επιπλέον, αφότου ένας φίλος μου είπε πως οι απόηχοι των μαχών στην οδό Τριπόλεως είναι που ακούγονται, αισθάνομαι απόλυτα καθησυχασμένος.

Αν τρεφόμαστε καλά κι αν υπάρχει ασφάλεια σε ορισμένες γειτονιές, είναι επειδή κάθε μέρα οι Λίβυοι και οι ξένοι δείχνουν εφευρετικότητα ή θάρρος. Ορίστε δυο παραδείγματα αυτού του πνεύματος της Μισράτα, που έχω επιλέξει πρωτοβουλιακά, μεταξύ των “αμάχων”. Μιας κι εδώ δεν υπάρχει ούτε μέτωπο, ούτε μετόπισθεν. Οι κίνδυνοι, οι ελλείψεις, οι εργασίες, τα πάντα μοιράζονται από κοινού.

Ο ειδικός των όπλων.

Το πρώτο παράδειγμα είναι ένας ειδικός στα όπλα. Τον συνάντησα σ’ ένα εργοστάσιο τεθωρακισμένων οχημάτων. Είναι ένας γέρος, ελαφρώς αθυρόστομος απόστρατος, που τώρα υπηρετεί ως υπεύθυνος πυρομαχικών. Κατόπιν αιτήματός μου, με οδηγεί στο εργοστάσιο βομβών τους. Πρόκειται για ένα παλιό σπίτι, πιθανός ενός ή δυο αιώνων πριν, λίγο έξω απ’ την πόλη. Κανείς δεν μένει εκεί, και τα εκρηκτικά αποθηκεύονται, όσο είναι δυνατόν, σε διαφορετικές κρύπτες. Αρχικά επρόκειτο να επισκεπτώ ένα άλλο εργοστάσιο, αλλά εκείνο βρέθηκε στο έδαφος που κατέλαβαν οι εχθρικές δυνάμεις. Σ’ αυτό τώρα, τέσσερεις άνδρες έχουν πεθάνει μέχρι σήμερα, εξαιτίας εκρήξεων κατά την κατασκευή. Ο γέροντας μου παρουσιάζει τις πρώτες ύλες του: κουτιά με μπουλόνια, πυρομαχικά για άρματα, όλμοι και κονίαμα. Στο εργαστήρι του, πήρε ένα τενεκεδάκι ανοικτό από πάνω, εισήγαγε τρία μπουλόνια κι έπειτα άπλωσε μια εκρηκτική ύλη τουρκικής προέλευσης, για πυροτεχνήματα. Ξανάκλεισε το κουτί με ένα σφυρί και στρίμωξε ένα φυτίλι με έναν αυτοσχέδιο πυροκροτητή. Ιδού, μέσα σε πέντε λεπτά, μια χειροβομβίδα έτοιμη για χρήση. Στη συνέχεια πήρε μια μεγάλη ανάσα, και μου εήγησε ότι μόλις βάλει τα μπουλόνια και τα εκρηκτικά, μπορούμε να τοποθετήσουμε ηλεκτρικό πυροκροτητή και να κατασκευάσουμε μια αποτελεσματική νάρκη. Μπρος στο έργο του, μου εμπιστεύθηκε μ’ ένα είδος προσωπικής υπερηφάνειας, ότι παίζει το κεφάλι του, κι ότι αν θέλω να γίνω πλούσιος αρκεί να τον σκοτώσω ή να τον παραδώσω στον Καντάφι. Εντωμεταξύ, θα επιστρέψουμε σ’ ένα απομονωμένο μέρος μέσα στους αμμόλοφους. Εκεί, ακόμα πιο μακρυά απ’ την πόλη, βρίσκονται θαμμένα διάφορα φορτία: βόμβες, όλμοι που δεν έχουν εκραγεί και μαζεύτηκαν, εκρηκτικά που χρησιμοποιούν στη θάλασσα, οβίδες ανέπαφες. Το μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκονται θαμμένα. Οι κάτοικοι της πόλης έρχονται κι αφήνουν τα πυρομαχικά τους όταν δεν τους είναι πια χρήσιμα, ή άλλα πράγματα τα οποία τους φαίνονται ως τέτοια (όπως φίλτρα αέρα αυτοκινήτων ή ακόμα και τους φορτιστές τους). Πολλά πολεμοφόδια έχουν ανοιχτεί για να εξαχθούν τα εκρηκτικά, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος τους παραμένουν ανέπαφα. Συνοδεύουμε τον εμπειρογνώμονά μας πίσω στο εργοστάσιο, όπου η τεχνογνωσία του αποδεικνύεται χρήσιμη.

Παρασκευάζοντας αυτοσχέδιες χειροβομβίδες

Ο Αιγύπτιος μανάβης

Το δεύτερο παράδειγμα είναι ο Αιγύπτιος μανάβης, ο κατ’ εξοχήν μικροαστός, που προορίζεται για μια ζωή δουλειάς και σταθερότητας. Κάθε μέρα, κατά τις 6 το πρωί, ο αγαθός άνδρας παίρνει το μικρό μεταφορικό του και κατευθύνεται προς την μεριά των στρατοπέδων, αψηφώντας τα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών. Τριάντα λεπτά αργότερα, φτάνει στη φάρμα ενός γνωστού του. Τα λαχανικά δεν ποτίζονται πια, και το μεγαλύτερο μέρος τους είναι σάπια ή καχεκτικά, πάντως μέσα στον σωρό όλο και κάτι θα βρει να γεμίσει το καμιόνι του. Όπως και να ‘χει δεν καθυστερούμε, το φόρτωμα πρέπει να τελειώνει μέσα σε μια ώρα. Σήμερα πήγαμε στα καρότα και στις μελιτζάνες, οι δυο κορυφαίοι τομείς αυτής της καλλιέργιας υψηλού κινδίνου της Dafnia στα δυτικά -προς το Ζιλτάν- και της Taumina στα ανατολικά -προς την Tawarga. Απ’ αυτές τις δυο τοποθεσίες, η Taumina είναι η πιο επικίνδυνη, όμως τόσο στην μια, όσο και στην άλλη κατεύθυνση, οι δυνάμεις του Καντάφι μπορεί να πυροβολήσουν ή να σταματήσουν κάποιο διερχόμενο όχημα. Αυτό έχει ήδη συμβεί αρκετές φορές στον μανάβη μας, καθώς οι καθεστωτικές δυνάμεις δεν έχουν κάποιο μόνιμο εμπόδιο στον δρόμο. Εδώ και αρκετές εβδομάδες τώρα, έχουν εγκαταλείψει τα στρατιωτικά οχήματά τους και τά ‘χουν αντικαταστήσει με πολιτικά οχήματα που μοιάζουν μ’ αυτά που χρησιμοποιούν οι επαναστάτες. Πυροβολώντας πού και πού σε κάποιο αμάξι απ’ όλα, εμποδίζουν τη διέλευση με τρόπο απρόβλεπτο. Μέχρι στιγμής, ο μανάβης κατάφερε να διαφύγει ορκιζόμενος ότι προορίζονται για τους υποστηρικτές του Καντάφι, όμως μπορούμε να φανταστούμε την ταλαιπωρία που υφίσταται σε κάθε έλεγχο και το άγχος για κάθε λάθος λέξη που μπορεί να ξεστομίσει. Αυτά τα πολύτιμα λαχανικά υψηλού κόστους που μάζεψε, τα πουλάει σε κανονικές τιμές σε όσους διαθέτουν τα χρήματα, ενώ τα δίνει δωρεάν σε όσους δεν μπορούν να τον πληρώσουν. Μόνο η τιμή της πατάτας, της τομάτας και των κρεμμυδιών έχει αυξηθεί αισθητά. Αυτά τα λαχανικά έρχονταν από την Τρίπολη από εμπόρους που τα παρέδιδαν στο Ζιλτάν. Έτσι, είναι αναγκασμένος να τα αγοράζει πολύ ακριβότερα απ’ ότι συνήθως, και συνεπώς και να τα πουλάει ακριβότερα. Ένα κιλό πατάτες για παράδειγμα, έχει φτάσει από 75 δράμια σε 1 δηνάριο και 25 δράμια. Η τροφοδοσία σε λαχανικά δεν είναι τόσο καλή όσο σε κανονικούς καιρούς, ωστόσο τα μαγαζιά παραμένουν ανοιχτά και καλά εξοπλισμένα και δεν υπάρχουν ουρές. Οι άνθρωποι κάνουν επίσης παραδόσεις κατοίκον στην οδό Τριπόλεως, για όσους δεν μπορούν να βγουν απ’ τα σπίτια τους.

Λίγο αργότερα βρήκα σε μια κλινική, έναν νεαρό άνδρα τραυματισμένο από έναν ελεύθερο σκοπευτή σ’ ένα αγρόκτημα κατά τη συγκομιδή, στο Sict, κοντά στην Taumina. Η σφαίρα τρύπησε το στήθος του, ακριβώς κάτω απ’ τον αριστερό βραχίονα, μερικά εκατοστά απ’ την καρδιά του. Εδώ έχουμε δυο ενθουσιώδη παραδείγματα που αντιπροσωπεύουν την καθημερινή ζωή στην Μισράτα. Θα μπορούσα να σας μιλήσω για τους γιατρούς που περιμένουν δυο βήματα απ’ τα πεδία των μαχών τους λαβωμένους μαχητές για να τους περιθάλψουν πολλές φορές σώζοντας τη ζωή τους, για τους τεχνικούς, που κάθε μέρα, πηγαίνουν στα μέτωπα, διατρέχοντας κίνδυνο προκειμένου να επισκευάσουν τις γραμμές υψηλής τάσης που έχουν καταστραφεί απ’ τους βομβαρδισμούς της πόλης, ή ακόμα για έναν φίλο ειδικό στις τηλεπικοινωνίες που προσπαθεί να αποκαταστήσει το κατεστραμμένο δίκτυο της οδού Τριπόλεως. Ακόμα κι αυτά, δεν είναι παρά λίγα απ’ τα παραδείγματα της περιφρόνησης για τον κίνδυνο, ενός πληθυσμού δωσμένου ψυχή και σώματι σ’ αυτόν τον πόλεμο.

Η Μισράτα δεν είναι το εχέγγυο της ενότητας της Λιβύης, είναι ο ουσιαστικός δημιουργός της. Αν η Βεγγάζη είναι το πνευματικό μέλλον της χώρας, η Μισράτα είναι το οικονομικό μέλλον της. Η καταστροφή της θα έθετε σε κίνδυνο την ανάπτυξη ολόκληρης της Λιβύης καθώς και της εμπορικής της ανεξαρτησίας. Αυτό που μπορούμε να φοβόμαστε σήμερα είναι μάλλον όχι τόσο η πτώση της, όχι και τόσο πιθανή δεδομένης της πυκνότητας και της αποφασιστικότητας του πληθυσμού της, όσο η αργή και αμετάκλητη καταστροφή της, όπως συνέβη στην περίπτωση του Σαράγιεβου, άλλοτε πιο σημαντική κι απροκάλυπτη και αυτή τη στιγμή παραμένουσα σε δεύτερο πλάνο.

*~*~*

Πηγή: Εn route! Νέα από τη Λιβυκή εξέγερση, από γάλλους συντρόφους που βρίσκονται επί τόπου [http://setrouver.wordpress.com]

Σχετικά άρθρα:

Ταραχές σε Τυνησία και Αλγερία, 1/2011

Ταραχές στην Αίγυπτο, 1/2011 & Εγχειρίδιο της εξέγερσης

H αναταραχή στον αραβικό κόσμο, χρονολόγιο Γενάρη-Φλεβάρη 2011

Γιορτή της Φωτιάς στην Τεχεράνη, Ιράν 15/03/2011

Στρατηγική της εξέγερσης και της πολιορκίας της Μισράτα, Λιβύη 4/4/2011

Η Βεγγάζη ξυπνά, ο λαός της μαρτυρά, Λιβύη 8/4/2011

Μισράτα: συνάντηση μ’ έναν οπλοποιό κι έναν μανάβη, Λιβύη 12/4/2011

Εξεγερσιακές τεχνικές από την Μισράτα, Λιβύη 12/4/2011

“Υγρό και μαύρο”: Νέα από Βεγγάζη, Λιβύη, 14/4/2011