Categories
Sergei Nechayev

Γράμματα – Σεργκέι Νετσάγιεφ & Βλαντιμίρ Σερεμπρένικοφ

Σεργκέι Νετσάγιεφ – Βλαντιμίρ Σερεμπρένικοφ

Από το κύριο άρθρο του περιοδικού Obscina (Κομμούνα)

Η γενιά στην οποία ανήκε ο Χέρτσεν ήταν η έσχατη εκδήλωση της φιλελευθερίζουσας αριστοκρατίας. Ο θεωρητικός ριζοσπαστισμός της ήταν ένα άνθος θερμοκηπίου, φυτεμένο και μεγαλωμένο μέσα σε μια τεχνητή ατμόσφαιρα που το έκανε να ζει. Μαραινόταν όμως από την πρώτη του επαφή με τον ελεύθερο αέρα και την πραγματική ατμόσφαιρα της πρακτικής δράσης. Οι άνθρωποι της γενιάς αυτής κριτίκαραν, χλεύαζαν την υπάρχουσα κοινωνική τάξη με την καυστική επιδεξιότητα που συναντά κανείς στα σαλόνια και με μια απαρχαιωμένη ποιητική γλώσσα. Ήταν ευχαριστημένοι με τον ρόλο τους.

Σεπτέμβρης, 1870

Σεργκέι Νετσάγιεφ

Ανοιχτή επιστολή στον Μπακούνιν και στον Ογκάρεφ

Πολίτες,

Επειδή δεν βλέπω να υπάρχει δυνατότητα να σας συναντήσω σύντομα, απευθύνομαι σε σας μέσω της κόρης του Χέρτσεν, που διαχειρίζεται το ταμείο μας, και σας παρακαλώ να μεταβιβάσετε στη διεύθυνση της Obscina το υπόλοιπο του κεφαλαίου , του οποίου ένα μέρος μου δόθηκε ενώ ζούσε ακόμη ο Χέρτσεν και ένα άλλο μέρος εδώ και λίγο καιρό.

Επωφελούμαι της ευκαιρίας για να σας πω ότι, παρά τις διαφορετικές απόψεις μας όσον αφορά τους πολιτικούς σκοπούς και μέσα, διαφορές που εμφανίστηκαν όταν φτάσαμε στο ζήτημα της πρακτικής, η οποία απαιτεί όχι μόνο θεωρητικό ριζοσπαστισμό αλλά και πρακτικό πνεύμα (και αρνούμενος στο εξής κάθε πολιτική αλληλεγγύη μαζί σας), δεν έπαψα μολαταύτα να σας θεωρώ εκπροσώπους μιας γενιάς η οποία, δυστυχώς, φεύγει από τη σκηνή της ιστορίας δίχως να αφήσει ίχνη. Οι συλλήψεις της γενιάς σας, πολίτες (συλλήψεις που δεν έχουν τις ρίζες τους στη ζωή σας ούτε στην [κοινωνική] κατάστασή σας και που τις έχετε πάρει απ’ έξω, βρίσκονται σε πλήρη ασυμφωνία με την υλική σας κατάσταση, τόσο που ποτέ δεν μπορέσατε να τις εφαρμόσετε στην πρακτική) – οι συλλήψεις αυτές, λέω, μολαταύτα σας έσωσαν, τουλάχιστον μερικούς από εσάς, από τον βόρβορο και τη λάσπη στην οποία έπεσαν οι πρώην συνάδελφοί σας Κακτόφ, Λεόντιεφ και σία. Οι κοινωνικές πεποιθήσεις σας σάς εμπόδισαν να γίνετε οπαδοί του καταραμένου υπάρχοντος κρατικού συστήματος· μα έγιναν με τέτοιο τρόπο αντιληπτές από τη γενιά που βγήκε από μη λαϊκά περιβάλλοντα που δεν έκαναν κανέναν πραγματικό εχθρό του κράτους· και τούτο επειδή η αντίφαση που υπάρχει ανάμεσα στην επαναστατική σκέψη σας και την αριστοκρατική ζωή σας οδήγησε σε έναν απελπιστικό σκεπτικισμό και σε μια παραλυτική απογοήτευση πνευμάτων τόσο ισχυρών όσο ο Α. Χέρτσεν.

Ό,τι χρήσιμο μπορούσε να βγει από τη γενιά αυτή βρήκε την έκφρασή του στα κείμενα του εκδότη της Kolokol και στα δικά σας. Γι αυτό, βλέποντας σε σας αν όχι πραγματικούς αγωνιστές της υπόθεσής μας τουλάχιστον πιστούς οπαδούς της, θεωρώ καθήκον μου να σας φερθώ με ειλικρίνεια και εντιμότητα που θα αφαιρέσω από τη συμπεριφορά μου προς τους εχθρούς μας.

Είμαι βαθιά πεπεισμένος, πολίτες, για τη βαθύτητα του πολιτικού σας αισθητηρίου, το οποίο δεν θα σας αφήσει να οδηγηθείτε στην αγανάκτηση ή στιγμιαία στην οργή – και να παίξετε έτσι το παιχνίδι του κοινού μας εχθρού, της ρωσικής κυβέρνησης, την οποία μισείτε τόσο όσο κι εγώ. Επίσης, θεωρώ ψεύτικες τις φήμες σύμφωνα με τις οποίες στις γνώμες που εκφέρατε πρόσφατα για μένα διακρίνεται περισσότερη βίαιη αγανάκτηση παρά ορθοφροσύνη, η οποία μετριάζει, σε κάθε σοβαρό πολιτικό άνδρα, τις εξάψεις της προσωπικής δυσαρέσκειας.

Χωρίζοντας τη θέση μου από σας, πολίτες, μετά μια τελευταία εξήγηση, σας απλώνω το χέρι ως φίλος και τολμώ να ελπίζω πως δεν θα πάψω να είναι τέτοιος. Κι αυτό ακόμη περισσότερο, επειδή νομίζω ότι δεν θα υπάρξουν στο εξής συγκρούσεις μεταξύ μας στο επίπεδο της δράσης, καθώς πιστεύω απόλυτα ότι δεν θα δράσετε καθόλου πια στην πράξη υπέρ της ρωσικής επανάστασης.

Σεπτέμβρης, 1870

Categories
Sergei Nechayev

ΣΕΡΓΚΕΙ Γ. ΝΕΤΣΑΓΙΕΦ – Η ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ

ΣΕΡΓΚΕΙ Γ. ΝΕΤΣΑΓΙΕΦ – Η ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

1. η δομή της οργάνωσης βασίζεται στην ατομική εμπιστοσύνη.
2. ο οργανωτής (μέλος και ο ίδιος) επιλέγει 5 ή 6 άτομα από τις γνωριμίες του και αφού συζητήσει με τον καθένα ξεχωριστά και διασφαλίσει την συναίνεσή του, τους συνενώνει θεμελιώνοντας έναν κλειστό πυρήνα.
3. ο μηχανισμός της οργάνωσης, κρυμμένος απ τα μάτια των αργόσχολων, κρατά το εύρος των επαφών και δραστηριοτήτων του μυστικό στον καθένα, εκτός από τα μέλη του και τον κεντρικό πυρήνα, προς τον οποίον, ο οργανωτής υποβάλλει πλήρεις αναφορές σε καθορισμένες ημερομηνίες.
4. τα μέλη αναλαμβάνουν ειδικά καθήκοντα στη βάση ενός καθορισμένου σχεδίου, βασισμένου στη γνώση του τοπικού ταξικού και κοινωνικού περιβάλλοντος όπου διεξάγεται η προπαρασκευαστική εργασία.
5. κάθε μέλος της οργάνωσης ιδρύει με τη σειρά του έναν πυρήνα δευτέρου βαθμού, γύρω από τον εαυτό του, με κεντρικό πυρήνα τον προηγούμενο, στον οποίο, ο νέος οργανωτής παρέχει το σύνολο των πληροφοριών που συλλέγει ο πυρήνας του κοκ.
6. η αρχή της μη-χρήσης άμεσων μεθόδων προς άτομα που έμμεσες μέθοδοι, μέσω δηλαδή τρίτων ατόμων, εγγυώνται ίση επιτυχία, πρέπει να τηρηθεί με την πιο ακραία λεπτολογία.
7. γενική αρχή της οργάνωσης δεν είναι η προσπάθεια να πείσει και να καλλιεργήσει αλλά να ενοποιήσει τις ήδη υπάρχουσες δυνάμεις και να εξαλείψει την άσχετη με τον σκοπό της φλυαρία.
8. τα μέλη δεν κάνουν στον οργανωτή ερωτήσεις με σκοπό διαφορετικό απ αυτόν της λειτουργίας των κατώτερων πυρήνων.
9. η απόλυτη ειλικρίνεια ανάμεσα στα μέλη και τον οργανωτή είναι η βάση για την επιτυχή πρόοδο της υπόθεσης.
10. με τη δημιουργία δευτερογενών πυρήνων, οι προηγούμενοι γίνονται κεντρικοί σε σχέση μ αυτούς, και τους παρέχουν τους κανονισμούς και το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων στην περιοχή όπου εδρεύουν.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΩΝ ΤΟΜΕΩΝ

11. ο σκοπός των τομέων είναι να πετύχουν την ανεξαρτησία και αυτονομία του έργου της οργάνωσης και να χρησιμεύσουν ως επιπλέον εγγύηση της ασφάλειας της κοινής υπόθεσης.
12. οι τομείς αυτοί, αποτελούνται αρχικά από 2 ή 3 άτομα εξουσιοδοτημένα από το δίκτυο και με την έγκριση της επιτροπής. Στη βάση των γενικών αρχών της οργάνωσης, επιλέγουν μια ομάδα μόνον από τους πυρήνες που κατά τη γνώμη της επιτροπής εκπληρώνουν τις απαιτήσεις τους. Η επαφή με το δίκτυο διατηρείται μέσω των οργανωτών.
13. τα άτομα που επιλέγονται από τους πυρήνες για να στελεχώσουν έναν τομέα στην επόμενη συγκέντρωση δεσμεύονται: α) να δρουν αρμονικά, συλλογικά, σε πλήρη συναίνεση με τη φωνή της πλειοψηφίας, και να εγκαταλείψουν τον τομέα μόνο με σκοπό την είσοδο σε ακόμα πιο στενούς κύκλους, σύμφωνα με τις οδηγίες της επιτροπής. β) σε όλες τις σχέσεις τους με τον αμύητο κόσμο, να χουν στο μυαλό μόνο το καλό της οργάνωσης.
14. άτομα επιλέγονται να γίνουν μέλη ενός τομέα, ένας κάθε φορά. Όταν φτάσουν τα 6, ο τομέας διαιρείται σε 2 ομάδες, κατά τις οδηγίες της επιτροπής. 15. ένα άτομο επιλέγεται από κοινού να κάνει δουλειά γραφέα, τη σύνταξη αναφορών, την υποδοχή και την αποστολή μελών της επιτροπής και άλλων πρακτόρων σχετικών με τον τομέα συνολικά. Το ίδιο άτομο φροντίζει το αρχείο και την ιδιοκτησία του τομέα, και κρατά τις διευθύνσεις.
16. τα υπόλοιπα μέλη αναλαμβάνουν προπαρασκευαστική εργασία σε μια συγκεκριμένη τάξη ή περιβάλλον, και επιλέγουν για βοηθούς τους άτομα της οργάνωσης, σύμφωνα με τις γενικές αρχές.
17. όλα τα άτομα, οργανωμένα σύμφωνα με τις γενικές αρχές, θεωρούνται και χρησιμοποιούνται σαν μέσα κι εργαλεία για την πραγμάτωση των αποστολών και την επίτευξη του σκοπού της οργάνωσης. Επομένως, για κάθε επιχείρηση του τομέα, το συνολικό σχέδιο πρέπει να είναι φανερό μόνο για τον τομέα: τα άτομα που το πραγματοποιούν δεν πρέπει επ’ ουδενί να γνωρίζουν την αληθινή φύση του παρά μόνον τις λεπτομέρειες, τα μερίδια της εργασίας που αναλαμβάνουν να πραγματοποιήσουν. Είναι ζωτικής σημασίας να αναπαριστούμε τη φύση της εργασίας υπό ένα στρεβλό φως, ώστε να διεγείρουμε τον ενθουσιασμό τους.
18. τα μέλη ενημερώνουν την επιτροπή του σχεδίου για μια αποστολή που ετοίμασαν, και μόνο κατόπιν συναίνεσης της επιτροπής ξεκινούν την πραγματοποίησή της.
19. σχέδιο που προτείνει η επιτροπή πραγματοποιείται άμεσα. Για να αποτραπούν υπερβολικές απαιτήσεις τις επιτροπής σχετικά με τη δυναμική του τομέα, διατηρείται αρχείο όσο πιο ακριβές, για την κατάσταση του τομέα, μέσω των διαύλων επικοινωνίας με την επιτροπή.
20. ένας τομέας μπορεί να στέλνει τα μέλη του να επιθεωρούν δευτερογενείς πυρήνες και να τα αποστέλλει σε νέα μέρη για να ιδρύσουν καινούριες οργανώσεις.
21. το ζήτημα των οικονομικών πόρων είναι πρωταρχικής σημασίας: α) μια άμεση εισφορά των μελών και συμπαθούντων, σημειωμένη ολογράφως σε έγγραφο της επιτροπής. β) μια έμμεση εισφορά, με εύλογα προσχήματα, ατόμων όλων των τάξεων, ακόμη και μη-συμπαθούντων. γ) διοργάνωση συναυλιών, εκδηλώσεων για υποτιθέμενους διαφορετικούς σκοπούς. δ) διάφορες προσωπικές επιχειρήσεις. Ο τομέας απαγορεύεται να χρησιμοποιεί πιο φιλόδοξες μεθόδους, υπέρτερες των δυνατοτήτων του, και μόνον έπειτα από υποδείξεις της επιτροπής μπορεί να προάγει την διεξαγωγή ενός τέτοιου σχεδίου. στ) το 1/3 των εισπράξεων πάει στην επιτροπή.
22. μεταξύ των αναγκαίων συνθηκών για να θέσει σε κίνηση τη δράση του ένας τομέας είναι: α) να βρει κρησφύγετα. β) να διεισδύσουν τα έξυπνα και ικανά του μέλη στους κύκλους των πλανόδιων πωλητών, φουρνάρηδων κλπ. γ) γνώση των τοπικών κουτσομπόληδων, πόρνων, κι άλλων μέσων συγκέντρωσης και διασποράς φημών. δ) γνώση της αστυνομίας και των παλιών κρατικών λειτουργών. στ) θεμελίωση σχέσεων με τα αποκαλούμενα εγκληματικά στοιχεία. ε) επιρροή σε υψηλόβαθμα πρόσωπα μέσω των γυναικών τους. ζ) συνεχής προπαγάνδα με όλα τα μέσα.

Αυτό το αντίτυπο δεν πρέπει να κυκλοφορεί αλλά προορίζεται για το εσωτερικό του τομέα.

ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΟΥΝ ΤΟΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ

1. ο επαναστάτης είναι ένας αφοσιωμένος άνθρωπος. Δεν έχει δικά του ενδιαφέροντα, δουλειές, αισθήματα, δεσμούς, περιουσία, ούτε καν όνομα. Κάθε τι μέσα του έχει απορροφηθεί από ένα αποκλειστικό ενδιαφέρον, μια σκέψη, ένα πάθος – την επανάσταση.
2. στα έσχατα βάθη της ύπαρξής του, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη, έχει διαρρήξει κάθε δεσμό με την κυρίαρχη τάξη και ολόκληρο τον καλλιεργημένο κόσμο, με τους νόμους τους, τις κοινωνικές συμβάσεις και την ηθική τάξη. Είναι αμείλικτος εχθρός αυτού του κόσμου, κι αν συνεχίζει να ζει μέσα του, το κάνει με σκοπό να τον καταστρέψει πιο αποτελεσματικά.
3. ο επαναστάτης περιφρονεί κάθε θεωρητικολογία κι έχει απορρίψει τις επιστημονικές αναζητήσεις, αφήνοντάς τις στις μέλλουσες γενιές. Ξέρει μόνο μια επιστήμη, την επιστήμη της καταστροφής. Γι αυτόν τον σκοπό και μόνο, θα μελετήσει μηχανική, φυσική, χημεία κι ίσως ιατρική. Γι αυτόν τον σκοπό θα μελετήσει μέρα και νύχτα τη ζώσα επιστήμη: τους ανθρώπους, τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις και κάθε έκφραση της παρούσας κοινωνικές τάξης σε κάθε πιθανό επίπεδο. Ο μόνος και διηνεκής σκοπός του είναι η άμεση καταστροφή αυτής της καταραμένης τάξης.
4. περιφρονεί την κοινή γνώμη. Απεχθάνεται την κυρίαρχη ηθική σε όλες τις εκφάνσεις τις. Γι αυτόν κάθε τι είναι ηθικό όταν βοηθά τον θρίαμβο της επανάστασης. Ανήθικο κι εγκληματικό είναι ότι μπαίνει εμπόδιο στον δρόμο της.
5. ο επαναστάτης είναι ένας αφοσιωμένος άνθρωπος, ανελέητος απέναντι στο κράτος κι ολόκληρη την μορφωμένη και προνομιούχο τάξη: δεν πρέπει να περιμένει κανένα έλεος απ αυτές επίσης. Ανάμεσά τους μαίνεται, φανερά ή κρυφά, ένας ακατάπαυστος κι αδιάλλακτος πόλεμος ζωής ή θανάτου. Πρέπει να επιβάλλεται στον εαυτό του για να αντέχει τα βασανιστήρια.
6. σκληρός απέναντι στον εαυτό του, πρέπει να ναι αυστηρός και προς τους άλλους. Όλα τα τρυφερά αισθήματα συγγένειας, φιλίας, αγάπης, ευγνωμοσύνης και τιμής ακόμα, πρέπει να σβήσει μέσα του ένα και μόνο, ψυχρό πάθος για τον επαναστατικό σκοπό. Γι αυτόν υπάρχει μόνο μια απόλαυση, παρηγοριά, αμοιβή κι ικανοποίηση – η επιτυχία της επανάστασης. Νύχτα και μέρα δεν μπορεί να χει παρά μια σκέψη, έναν σκοπό – την ανελέητη καταστροφή. Ψύχραιμος κι ακούραστος κυνηγός αυτού του σκοπού, πρέπει να είναι έτοιμος εξίσου να πεθάνει ο ίδιος και να καταστρέψει με τα ίδια του τα χέρια ότι στέκει εμπόδιο στον δρόμο του.
7. η φύση του αληθινού επαναστάτη δε χωρά ρομαντισμούς, κάθε είδους συναισθηματισμό, αγαλλίαση ή ενθουσιασμό. Δεν έχει μέρος επίσης για προσωπικό μίσος ή εκδίκηση. Το επαναστατικό πάθος, που φωλιάζει μέσα του σαν μόνιμη κατάσταση, πρέπει ανά πάσα στιγμή να συνδυάζεται με ψυχρό υπολογισμό. Παντού και πάντα πρέπει να είναι όχι υπό την επήρεια των προσωπικών του παρορμήσεων, αλλά των γενικών συμφερόντων που υπαγορεύει η επανάσταση.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ ΤΟΥ

8. ο επαναστάτης θεωρεί φίλους του και εκτιμά μόνον όσους έχουν δείξει στην πράξη ότι είναι εξίσου επαναστάτες με τον ίδιο. Το μέγεθος της φιλίας αυτής, αφοσίωσης και άλλων υποχρεώσεων προς τον σύντροφό του καθορίζονται μόνο από τον βαθμό χρησιμότητάς του στην πρακτική εργασία της ολοκληρωτικής επαναστατικής καταστροφής.
9. η ανάγκη αλληλεγγύης ανάμεσα στους επαναστάτες είναι αυτονόητη. Σ αυτήν θεμελιώνεται η όλη δύναμη του επαναστατικού έργου. Οι επαναστάτες σύντροφοι που έχουν τον ίδιο βαθμό κατανόησης και επαναστατικού πάθους θα ήταν καλό να συζητούν μαζί όλα τα σημαντικά ζητήματα και να καταλήγουν σε ομόφωνες αποφάσεις, στο μέτρο του δυνατού. Όσο εκτυλίσσεται όμως ένα σχέδιο που εκπονήθηκε έτσι, ο καθένας θα πρεπε όσο το δυνατόν περισσότερο να βασίζεται στον εαυτό του. Εκτελώντας μια σειρά καταστροφικών πράξεων ο καθένας πρέπει να δρα για τον εαυτό του και να καταφεύγει στις συμβουλές και τη βοήθεια των συντρόφων του μόνο όταν είναι απαραίτητο για την επιτυχία του σχεδίου.
10. κάθε σύντροφος πρέπει να διαθέτει αρκετούς επαναστάτες 2ου ή 3ου βαθμού, δηλαδή όχι εντελώς μυημένους. Θα πρεπε να τους θεωρεί μερίδια ενός κοινού ταμείου επαναστατικού κεφαλαίου, τοποθετημένα στη διάθεσή του. Θα πρεπε να ξοδεύει το μερίδιό του συνετά, πάντα προσπαθώντας να βγάλει το μέγιστο δυνατό όφελος. Πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του κεφάλαιο στη διάθεση του θριάμβου της επανάστασης, που ωστόσο δεν μπορεί να ξοδέψει δίχως την συναίνεση του συνόλου των πλήρως μυημένων συντρόφων.
11. όταν ένας σύντροφος συλληφθεί, ο επαναστάτης, για να αποφασίσει αν πρέπει να σωθεί ή όχι, πρέπει να σκεφτεί με όρους όχι προσωπικών συναισθημάτων αλλά μόνο βάσει του καλού του επαναστατικού σκοπού. Πρέπει πλέον να ζυγίσει, στο ένα χέρι, τη χρησιμότητα του συντρόφου, και στο άλλο, το ποσό της επαναστατικής ενέργειας που θα ταν απαραίτητη για τη διάσωσή του, και να συνταχθεί με ότι βαραίνει περισσότερο.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

12. η είσοδος ενός νέου μέλους που απέδειξε ότι είναι ικανό με πράξεις κι όχι με λόγια, μπορεί να αποφασιστεί μόνο κατόπιν ομόφωνης απόφασης.
13. ο επαναστάτης διεισδύει στον κόσμο του κράτους, της κυρίαρχης τάξης και της αυτοαποκαλούμενης κουλτούρας, και ζει μέσα του μόνο γιατί πιστεύει στην γρήγορη και ολική τους καταστροφή. Δεν είναι επαναστάτης αν νιώθει έλεος για οτιδήποτε σ αυτόν τον κόσμο. Εάν είναι ικανός, πρέπει ν αντιμετωπίσει την καταστροφή μιας κατάστασης, μιας σχέσης ή κάθε προσώπου που αποτελεί μέρος του κόσμου αυτού – καθένας και κάθε τι πρέπει να του είναι εξ ίσου απεχθή. Τόσο το χειρότερο γι αυτόν εάν έχει οικογένεια, φίλους κι αγαπημένους μέσα στον κόσμο αυτό: δεν είναι επαναστάτης εάν μπορούν να σταματήσουν το χέρι του.
14. με σκοπό την ανελέητη καταστροφή ο επαναστάτης μπορεί και καμιά φορά πρέπει να ζει στην κοινωνία παριστάνοντας πως είναι κάποιος άλλος. Ο επαναστάτης πρέπει να διεισδύσει παντού, ανάμεσα στις κατώτερες και τις μεσαίες τάξεις, στους εμπορικούς οίκους, την εκκλησία, τις επαύλεις των πλουσίων, τον κόσμο της γραφειοκρατίας, των στρατιωτικών και των λογοτεχνών, της μυστικής αστυνομίας και των θερινών ανακτόρων.
15. ολόκληρη αυτή η χυδαία κοινωνία μπορεί να χωριστεί σε κατηγορίες: η 1η κατηγορία περιλαμβάνει αυτούς που θα καταδικάσουμε άμεσα σε θάνατο. Η οργάνωση θα πρέπει να συντάξει μια λίστα με τη σειρά καταστροφής των ατόμων αυτών σε σχέση με το πόσο μπορούν να βλάψουν την επιτυχή εκτύλιξη της επαναστατικής υπόθεσης.
16. συντάσσοντας τις παραπάνω λίστες, η καθοδηγητική αρχή δεν πρέπει να ναι οι ατομικές πράξεις καταπίεσης που διέπραξαν αυτοί οι άνθρωποι. Αυτή η καταπίεση και το μίσος, ωστόσο, μπορούν ως έναν βαθμό να ναι χρήσιμο καθώς υποδαυλίζουν τη λαϊκή εξέγερση. Η καθοδηγητική αρχή πρέπει να είναι το μέγεθος της υπηρεσίας που παρέχει ο θάνατος του προσώπου αυτού στην επαναστατική υπόθεση. Έτσι στην 1η κατηγορία περιλαμβάνονται όλοι αυτοί που πρέπει να εξοντωθούν γιατί είναι ιδιαίτερα βλαβεροί στην επαναστατική οργάνωση, και των οποίων ο ξαφνικός και βίαιος θάνατος θα ενέπνεε τον μέγιστο φόβο στην κυβέρνηση και, στερώντας την τα εξυπνότερα και πιο δραστήρια στελέχη της, θα κλόνιζε την ισχύ της.
17. η 2η κατηγορία πρέπει ν αποτελείται απ όσους χαρίζεται προσωρινά η ζωή ώστε η κτηνώδης συμπεριφορά τους θα οδηγήσει τον λαό σε μια αναπόφευκτη εξέγερση.
18. στην 3η κατηγορία ανήκει ένα κοπάδι από υψηλόβαθμα κτήνη, ή πρόσωπα που δε διακρίνονται ούτε για κάποια ιδιαίτερη ευφυΐα ούτε ενεργητικότητα, αλλά που λόγω της θέσης τους, απολαμβάνουν πλούτο, γνωριμίες, επιρροή κι εξουσία. Πρέπει να τους εκμεταλλευτούμε με κάθε δυνατό μέσο και τρόπο, να τους μπερδέψουμε και να τους ενοχοποιήσουμε, και μόλις μάθουμε όσο περισσότερα μπορούμε από τα βρωμερά μυστικά τους πρέπει να τους κάνουμε σκλάβους μας. Η εξουσία, οι γνωριμίες, τα πλούτη και η ενέργεια τους θα γίνουν για μας ανεξάντλητοι θησαυροί και μια αποτελεσματική βοήθεια στα διάφορα εγχειρήματά μας.
19. η 4η κατηγορία αποτελείται από φιλόδοξους πολιτικούς και διαφόρων αποχρώσεων φιλελεύθερους. Μ αυτούς μπορούμε να συνωμοτήσουμε σύμφωνα με τα προγράμματά τους, υποκρινόμενοι πως τους ακολουθούμε τυφλά, ενώ στην πραγματικότητα τους ελέγχουμε, μαθαίνουμε τα μυστικά τους και τους εκθέτουμε πλήρως, έτσι ώστε να εμπλακούν ανεπιστρεπτί και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία αναταραχών στο κράτος.
20. η 5η κατηγορία αποτελείται από θεωρητικούς, συνωμότες, επαναστάτες, πεσμένους με τα μούτρα σε μια τεμπέλικη φλυαρία, είτε μπροστά σε ακροατές είτε στο χαρτί. Πρέπει συνεχώς να παρασέρνονται σε βίαιες δηλώσεις πρακτικού σκοπού, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να εξαφανιστούν από τον ορίζοντα της επαναστατικής υπόθεσης ενώ λιγοστοί θ αποφέρουν σ αυτόν ένα αληθινό κέρδος.
21. η 6η και πιο σημαντική κατηγορία είναι οι γυναίκες. Πρέπει να τις διαιρέσουμε σε 3 κύριους τύπους: πρώτα, εκείνες οι επιπόλαιες, ανόητες και απαθείς γυναίκες που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όπως την 3η και 4η κατηγορία ανδρών. Δεύτερον, γυναίκες που είναι φλογερές, προικισμένες κι αφοσιωμένες, αλλά δεν ανήκουν σε μας γιατί δεν έχουν ακόμα φτάσει σε μια αληθινή, ψυχρή, και πρακτική επαναστατική αντίληψη: αυτές πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε όπως τους άνδρες της 5ης κατηγορίας. Τέλος, οι γυναίκες που είναι μαζί μας πλήρως, δηλαδή οι ολότελα μυημένες που έχουν δεχτεί στο σύνολό του το πρόγραμμά μας. Πρέπει να θεωρούμε αυτές τις γυναίκες τον πολυτιμότερο θησαυρό μας, χωρίς τη βοήθειά τους είμαστε ανίκανοι.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟ

22. η οργάνωσή μας έχει μόνον έναν σκοπό – την ολική χειραφέτηση και ευτυχία του λαού, δηλαδή των κοινών εργαζομένων. Ωστόσο, πεπεισμένη καθώς είναι, ότι η χειραφέτηση και η ευτυχία μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω μιας ολοκληρωτικά καταστροφικής λαϊκής επανάστασης, η οργάνωσή μας θα υποστηρίξει με όλες τις δυνάμεις και τα εφόδιά της την όξυνση των συμφορών και των βασάνων που μέλλει να εξαντλήσουν επιτέλους την υπομονή του λαού και να τον οδηγήσουν σε μια γενική εξέγερση.
23. λέγοντας «λαϊκή επανάσταση» η οργάνωσή μας δεν εννοεί ένα θεσμοθετημένο κίνημα στο κλασσικό δυτικό πρότυπο – ένα κίνημα που οριοθετούσε πάντοτε η έννοια της ιδιοκτησίας, το κοινωνικό καθεστώς του αποκαλούμενου πολιτισμού μας και η πατροπαράδοτη ηθική, που μέχρι σήμερα περιοριζόταν παντού, στην ανατροπή μιας πολιτικής δομής με σκοπό την αντικατάστασή της από μια άλλη πασχίζοντας έτσι για την δημιουργία του αυτοαποκαλούμενου επαναστατικού κράτους. Η μόνη, σωτήρια για τον λαό, επανάσταση είναι αυτή που ξεριζώνει ολόκληρο το κρατικό σύστημα κι εξολοθρεύει όλες τις κρατικές παραδόσεις του καθεστώτος και των κυρίαρχων τάξεων της Ρωσσίας.
24. επομένως, η οργάνωσή μας δεν σκοπεύει να επιβάλει στον λαό κάποια οργάνωση από τα πάνω. Κάθε μέλλουσα οργάνωση θα βρει αναμφίβολα τον σχηματισμό της στο κίνημά μας και τη ζωή της στη ζωή του λαού μας, αλλά αυτό το καθήκον ανήκει στις μέλλουσες γενιές. Δικό μας καθήκον είναι η φοβερή, ολοκληρωτική, ριζική κι αμείλικτη καταστροφή.
25. επομένως, πλησιάζοντας τον λαό, πρέπει να συμμαχήσουμε μ όλα εκείνα τα στοιχεία της λαϊκής ζωής, που από την ίδρυση ακόμα του μοσχοβίτικης κρατικής εξουσίας, δεν έχουν πάψει ν αντιστέκονται, όχι μόνο στα λόγια μα με πράξεις, ενάντια σ οτιδήποτε άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένο με το κράτος: ενάντια στην αριστοκρατία, ενάντια στη γραφειοκρατία, ενάντια στους παπάδες, ενάντια στους εμπορικούς οίκους, κι ενάντια στους παρασιτικούς γαιοκτήμονες. Όμως πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με τον παράτολμο κόσμο των ληστών, τους μόνους αληθινούς επαναστάτες στη Ρωσσία.
26. να ενοποιήσουμε αυτόν τον κόσμο σε μια μόνη ακατανίκητη κι ολοκληρωτικά καταστροφική δύναμη – αυτός είναι ο σκοπός της όλης οργάνωσής μας, η συνωμοσία και το καθήκον μας.

***

Ο Σεργκέι Γενάντιεβιτς Νετσάγιεφ γεννήθηκε στις 20 Σεπτέμβρη 1847 στο Ιβάνοβο, κοντά στην Μόσχα. Σε αντίθεση με τους μετανοιωμένους αριστοκράτες Χέρτσεν, Μπακούνιν, Κροπότκιν, ο Νετσάγιεφ ήταν προλετάριος, απόγονος δουλοπάροικων, «ένας πραγματικός επαναστάτης, ένας χωρικός που φύλαξε όλο το μίσος των σκλάβων εναντίον των αφεντάδων τους». Το 1868 χωρίς να γίνει φοιτητής πήγε στο πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης για να συνδεθεί με τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία του φοιτητικού κινήματος στην οργάνωση μιας επικείμενης εξέγερσης. Μετά την κατάπνιξή της από την τσαρική αστυνομία καταφεύγει στην Ελβετία (1869) όπου γνωρίζει τον Μιχαήλ Μπακούνιν, που καταγοητεύεται από την «άγρια τίγρη» κι εξιδανικεύει στο πρόσωπό του την ελπιδοφόρο ρωσσική νεολαία. Εκείνη την περίοδο ο Νετσάγιεφ συντάσσει την «κατήχηση του επαναστάτη» μαζί με μια σειρά από εφημερίδες και επαναστατικά μανιφέστα. Τον Αύγουστο επιστρέφει στη Ρωσσία και ιδρύει την «Λαϊκή Θέληση» (Ναρόντναγια Ραψπράβα) με τον γιακωβίνο επαναστάτη Τκάτσεβ προετοιμάζοντας μια εξέγερση για τις 19-2-1870 (9η επέτειος της απελευθέρωσης των δουλοπάροικων). Τον Σεπτέμβρη ιδρύει στην Μόσχα τη «Λαϊκή Δικαιοσύνη» (Ναρόντναγια Βόλυα) γνωστή ως Εταιρία του Τσεκουριού, από το έμβλημά της, πάνω στις αρχές της «κατήχησης». Στις 21-11-1869 δολοφονεί τον φερόμενο ως τσαρικό πράκτορα Ιβάν Ιβάνοβιτς Ιβάνωφ, που διαμαρτυρήθηκε για τις μεθόδους του κι αμφέβαλε την ύπαρξη της κεντρικής επιτροπής, μπροστά σε άλλα μέλη της οργάνωσης πετυχαίνοντας την συνενοχή τους. Τον Δεκέμβρη φεύγει από τη Ρωσσία με πλαστό διαβατήριο και στις 12-1-1870 φτάνει στη Γενεύη όπου και συνδέεται με την κόρη του Χέρτσεν. Με χρήματα που της απέσπασε εκδίδει την εφημερίδα «Λαϊκή Δικαιοσύνη», κι έξι τεύχη της εφ. «Καμπάνα» (Κολοκόλ) του Χέρτσεν. Το ίδιο διάστημα η «Λαϊκή Δικαιοσύνη» ξεκινά στη Ρωσσία την εκπαίδευση στα όπλα. Το καλοκαίρι εκδίδει στο Λονδίνο την εφ. «Κομμούνα» (Ομπσίνα) γνωρίζει τον Μαρξ και συνεχίζει το έργο του στο Παρίσι όπου συμμετέχει στην προετοιμασία της εξέγερσης που θα οδηγήσει στην Κομμούνα του 1871. Στη συνέχεια μεταβαίνει στην Ελβετία όπου βιοπορίζεται ως ζωγράφος, κερδίζοντας έτσι κάποια χρήματα για να καλύψει τις δαπάνες του επαναστατικού έργου. Εκεί μεταφράζει το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» των Μαρξ-Ένγκελς κι άλλα επαναστατικά κείμενα. Ζει σε μεγάλη φτώχεια κι αυταπάρνηση ενώ όλα τα χρήματα που περιήλθαν στη διάθεσή του τα χρησιμοποιεί για την επαναστατική υπόθεση. Είναι ήδη επικηρυγμένος απ’ όλες τις ευρωπαϊκές αστυνομίες και ο υπ αριθμόν 1 καταζητούμενος της τσαρικής αστυνομίας, που της στοίχισε τα περισσότερα χρήματα και δυνάμεις σ όλον τον 19ο αιώνα. Προδομένος από έναν πολωνό χαφιέ, συλλαμβάνεται στις 14-8-1872 για να δικαστεί στην Μόσχα σαν κοινός δολοφόνος, τον Γενάρη του 1873. Στο δικαστήριο δεν απαντά σε καμιά ερώτηση, ενώ κραυγάζει πως δεν αναγνωρίζει κανέναν τσάρο ούτε νόμους, και φωνάζει κάτω ο δεσποτισμός ενώ τον σέρνουν έξω οι φρουροί, καταδικασμένο σε 20 χρόνια καταδικαστικής εργασίας. Τελικά φυλακίζεται σε ισόβια απομόνωση στα μπουντρούμια του φρουρίου του Πετροπαυλόφσκ μετά από διαταγή του τσάρου. Αλυσοδεμένος κι άρρωστος, επιτίθεται στους αστυνομικούς που πλησίασαν αρκετά το αυτί τους για να τους καταδώσει κάποιον σύντροφό του, ροκανίζοντάς το. Όταν ο στρατηγός Ποτάπωφ τον επισκέπτεται και του ζητά να γίνει κατάσκοπος και να κερδίσει την εύνοιά του, τον χτυπά με τόση δύναμη στο πρόσωπο, ώστε να αιμορραγήσει. Ταυτόχρονα, κερδίζει τη συμπάθεια των φρουρών του και τους παίρνει με το μέρος του, συνωμοτεί μαζί τους και τους διδάσκει κρυπτογραφία για να επικοινωνεί με τους άλλους φυλακισμένους και τους έξω συντρόφους του. Αυτοί, οργανώνουν την απελευθέρωσή του αλλά ο Νετσάγιεφ που το κορμί του αρχίζει να αποσυντίθεται στις αλυσίδες, τους αποτρέπει. Σειρά έχει πρώτα ο τσάρος, που τελικά εκτελείται. Τον επόμενο Δεκέμβρη μετά από προδοσία, φυλακίζονται περίπου 80 φρουροί κι ο Νετσάγιεφ μπαίνει σε νέο, πιο φριχτό μπουντρούμι. Στις 21-11-1882 ο Νετσάγιεφ θα πεθάνει από σκορβούτο και φυματίωση. «Ο μαύρος άγγελος θα φτερουγίσει ελεύθερος πια και για πάντα στους κόκκινους ουρανούς της διαρκούς εξέγερσης και στις καρδιές των προλεταρίων».

Η «Κατήχηση του Επαναστάτη» έχει φτάσει ως τις μέρες μας κι έχει επηρεάσει κάποιες από τις πιο ριζοσπαστικές επαναστατικές οργανώσεις, από τους Μαύρους Πάνθηρες (εκδόθηκε σε επιμέλεια-πρόλογο του Έλντριτζ Κλήβερ), Μαύρο Σεπτέμβρη, Γουέδερμεν, Φράξια Κόκκινος Στρατός, Κόκκινος Στρατός Ιαπωνίας, Συμβιωνικός Απελευθερωτικός Στρατός, έως τις Ερυθρές Ταξιαρχίες και την ’μεση Δράση στη Γαλλία. Η μετάφραση αυτή έγινε από συντρόφους και συντρόφισσες στη Θεσσαλονίκη, το 2004, σε αντιπαράθεση με προηγούμενες μεταφράσεις ενώ στοιχεία τους ενσωματώθηκαν στο σημείωμα της έκδοσης, και κυκλοφόρησε σε περιορισμένα αντίτυπα στις 17 Νοέμβρη εκείνης της χρονιάς.