Category: Crimethinc

Χορτοφαγία – φανζίν Inside Front

Σημείωμα της μετάφρασης: Ο χρόνος είναι πεπερασμένος, κι άρα «πολύτιμος», τα κείμενα που επιλέγουμε να μεταφράσουμε και να παρουσιάσουμε εδώ πρέπει να τα διαλέγουμε με προσοχή ανάμεσα σε άλλα. Δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε πάντοτε μαζί τους ή ακόμα ότι αυτό είναι το κριτήριο. Κάποια από αυτά δημοσιεύονται γιατί κατά κάποιο τρόπο βοηθούν στην ανάπτυξη ενός διαλόγου που διεξάγεται με διάφορους τρόπους στους ανατρεπτικούς κύκλους, όχι απαραίτητα δίνοντας τις απαντήσεις, αλλά και διευρύνοντας τα ερωτήματα, τους προβληματισμούς… Ιδιαίτερα το κείμενο που ακολουθεί, υποφέρει από τις κλασσικές ελλείψεις και αφέλειες της συγκεκριμένης τάσης του αμερικανικού «χώρου» (σημειωτέον: από το φανζίν Inside Front προήλθαν οι σημερινοί CrimethInc, ιδεολογικοί κληρονόμοι μιας «επανάστασης της καθημερινής ζωής» που επαναλαμβάνει με στυλ όλες τις παρανοήσεις ενός επαναστατικού life-style που οι ρίζες του ανάγονται σε κάποιες όψεις του έργου του καταστασιακού Raoul Vaneigem και περνούν οπωσδήποτε από τον Abbie Hoffman και τους yippies, για να καρποφορήσουν μέσα -και- από τα μεταγενέστερα κείμενα των CrimethInc). Στην προσπάθειά του να καταδείξει την ανεπάρκεια της χορτοφαγίας ως κατανάλωση, ως καταναλωτική συμπεριφορά-life-style, και ταυτόχρονα συγχωροχάρτι της κατανάλωσης, καταλήγει να καταπίνει αμάσητη ολόκληρη την ιδεολογία της οικονομίας, διεξάγοντας τελικά μια κριτική καταναλωτίστικη. Και το ότι η κατανάλωση στο όνομα της οποίας μιλάει (όπως επίσης και στο όνομα μιας άλλης οικονομίας, αλλά κι ενός πουριτανικού τρόπου ζωής -ελαχιστοποίηση των εξόδων ως ενδεδειγμένη στάση ζωής) ενδέχεται να είναι παραβατική, χωρίς αντίτιμο, προϊόν εθελοντικής κι όχι μισθωτής εργασίας, προφανώς δεν σημαίνει πως παύει αυτόματα να είναι κατανάλωση.

Μετάφραση: …για τη διάδοση της μεταδοτικής λύσσας, Νοέμβρης 2007

Κάτι που βρίσκω απελπιστικά λειψό στις περισσότερες συζητήσεις περί χορτοφαγίας που συναντώ στη hardcore σκηνή, έχει να κάνει με την έννοια του οικονομικού περιεχομένου. Συνήθως, το ζήτημα της καταπίεσης των ζώων προσεγγίζεται μόνο με όρους συμπάθειας και προκατάληψης: τα ζώα τα εκμεταλλεύονται και τα εξοντώνουν, μπάντες όπως οι Earth Crisis θα θελαν να πιστεύουμε, ότι κάτι τέτοιο γίνεται επειδή τα βλέπουμε ως κατώτερα από τους ανθρώπους και είμαστε έτσι πρόθυμοι να τα κακομεταχειριστούμε προκειμένου να ικανοποιήσουμε την απληστία μας. Έχω μια υποψία ότι το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο από μια απλή απανθρωπιά και φιλαργυρία. Στον καπιταλισμό, δεν είναι μόνο τα ζώα που τα εκμεταλλεύονται-είναι οι πάντες και τα πάντα από τα λιβάδια και τα δάση μέχρι τους αγρότες και τους μπακάληδες. Η καταπίεση των ζώων είναι απλώς λίγο πιο φανερή σε μας καθώς περιλαμβάνει τον θάνατο έμβιων όντων. Όμως δεν είναι μοναχά τα ζώα που έχουν υποδουλωθεί και μετασχηματιστεί από την κοινωνία μας, είναι τα πάντα, των εαυτών μας συμπεριλαμβανομένων. Χωρίς μια κατανόηση του πως και του γιατί το κοινωνικό/οικονομικό μας σύστημα μας οδηγεί στην κυριαρχία και την εκμετάλλευση των πάντων, δεν θα είμαστε ποτέ ικανοί να αλλάξουμε την αντιμετώπισή μας προς στα ζώα με έναν ριζικό ή επαρκή τρόπο. Ο καπιταλισμός μας αναγκάζει να κοστολογούμε το περιβάλλον και τον καθένα μας σύμφωνα με τις αξίες της αγοράς. Μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, κάθε άνθρωπος τείνει να διερωτάται πόσο χρήσιμα θα ήταν τα ζώα και οι άνθρωποι γύρω του με όρους οικονομικής απόδοσης, στα πλαίσια του ανταγωνισμού του με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Τα πάντα επιτρέπονται στην εκμετάλλευση καθώς αν δεν προλάβεις να εκμεταλλευτείς κάτι ώστε να έχεις το πάνω χέρι στην ελεύθερη αγορά της «ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών», κάποιος άλλος θα το κάνει, και πιθανότατα θα το χρησιμοποιήσει ώστε να εκμεταλλευτεί στην συνέχεια εσένα. Αυτοί που το έχουν πάρει χαμπάρι, δε διστάζουν να εκμεταλλευτούν ανθρώπους ή ζώα, να τους συμπεριφερθούν σαν να ήταν αντικείμενα, επειδή πιστεύουν ότι σε μια διαφορετική περίπτωση θα συμπεριφέρονταν στους ίδιους σαν αντικείμενα οι άλλοι. Με τον τρόπο αυτό, ο καπιταλισμός μας διαχωρίζει, τον καθένα εναντίον του άλλου και όλους εναντίον όλων, σε έναν αγώνα δρόμου για την καταστροφή του περιβάλλοντος.

Όταν περπατώ ανάμεσα στους διαδρόμους του σούπερ-μάρκετ, ρίχνοντας μια ματιά σ όλα τα προϊόντα που βρίσκονται προς πώληση εκεί γύρω μου, μπορώ ίσως να πω ποια έχουν παρασκευαστεί μέσα από την εκμετάλλευση των ζώων, όμως δεν μπορώ να βρω κανένα -αν υπήρχε- που να έχει παρασκευαστεί χωρίς την εκμετάλλευση κανενός. Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα ελαττώματα της σύγχρονης μαζικής παραγωγής/διανομής/κατανάλωσης της οικονομίας μας: Τη στιγμή που το προϊόν φτάνει στα χέρια μας, είναι πραγματικά απίθανο να πεις ποιος το έχει φτιάξει, πώς παρασκευάστηκε, από τι φτιάχτηκε, ή πού βρισκόταν πριν. Χαρτιά υγείας, κονσερβαρισμένα φασόλια και αθλητικά παπούτσια, όλα στοιβάζονται το ένα δίπλα στο άλλο, σαν να έπεσαν από τον ουρανό, και χρειάζεται ένας πραγματικός σκληρός αγώνας για να εντοπίσεις κάποια πραγματική πληροφορία σχετικά με την προέλευση του καθενός τους. Υπάρχουν όμως μερικά πράγματα που ξέρω, ωστόσο, ακόμα κι αν δεν μπορώ να διερευνήσω την ιστορία της ζωής του κάθε μεμονωμένου πακέτου μακαρόνια: υπάρχουν μετανάστες εργαζόμενοι στην χώρα αυτή που πληρώνονται αισχρά και τους φέρονται ακόμη χειρότερα, υπάρχουν πολυεθνικές (όπως η Pepsi) γνωστές για την υποστήριξη απολυταρχικών καθεστώτων που εξοντώνουν ανελέητα την ανθρώπινη ζωή, υπάρχουν κατασκευαστές παπουτσιών (όπως η Nike) που υπο-πληρώνουν και κακομεταχειρίζονται τους ξένους εργαζόμενους, υπάρχουν εταιρίες (όπως η Exxon) οι πολιτικές των οποίων αποφέρουν μόνιμες βλάβες στο περιβάλλον. Έτσι η ιδέα ότι μπορείς να είσαι σίγουρος ότι τα λεφτά σου δε χρηματοδοτούν κάτι απάνθρωπο ή καταστροφικό απλώς εξετάζοντας τα συστατικά ενός προϊόντος και βεβαιωμένος ότι δεν περιλαμβάνονται ζωικά μέρη μου φαίνεται κάπως αφελής. Υπάρχουν χιλιάδες άλλα είδη καταπίεσης, εξίσου εξοργιστικά όπως η καταπίεση των ζώων, που γυρίζουν τα γρανάζια της οικονομίας, και δεν υπάρχει λόγος να ενδιαφερόμαστε λιγότερο για το καθένα από αυτά, απ’ όσο ενδιαφερόμαστε για την καταπίεση των ζώων.

Μου φαίνεται ότι η μακροπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα αυτό δεν είναι απλά το να αγοράζεις χορτοφαγικό φαγητό και προϊόντα φιλικά προς τα ζώα. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τις συνθήκες που έχουν οδηγήσει στην ευρεία καταστροφή κι εκμετάλλευση που χαρακτηρίζει τον κόσμο μας, πρέπει να εργαστούμε προς ένα συνολικό σαμποτάρισμα της οικονομίας μας-πρέπει με κάποιον τρόπο να δραπετεύσουμε από τον σάπιο κύκλο του καπιταλισμού. Ο μόνος τρόπος να πολεμήσουμε τον καπιταλισμό είναι να υποσκάψουμε τις αντιλήψεις του: ότι ευτυχία είναι να έχεις πράγματα στην κατοχή σου (όποιος έχει τα πιο πολλά παιχνίδια όταν πεθάνει, κερδίζει!), ότι δεν υπάρχει τρόπος συνεργασίας με τους άλλους παρά ο ανταγωνισμός, ότι κάθε άλλο οικονομικό σύστημα σημαίνει και κάποιου είδους σκλαβιά (όπως η πρώην κομμουνιστική Ε.Σ.Σ.Δ.). Αν αυτές οι αντιλήψεις δεν είναι πραγματικές, το οποίο δε θέλει και πολύ φαντασία για να το καταλάβεις, τότε θα έπρεπε να μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα διαφορετικό είδος οικονομίας κι ένα διαφορετικό είδος κόσμου. Αν οι άνθρωποι ξεκινούσαν να αντιλαμβάνονται την ευτυχία ως την ελευθερία να κάνεις πράγματα παρά να έχεις πράγματα, αν αποφάσιζαν ότι είναι πιο απολαυστικό να είσαι γενναιόδωρος παρά να είσαι ατομιστής, αν φαντάζονταν πως θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια κοινωνία στην οποία θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε για το καλό του καθενός κι όχι εναντίον όλων κι εναντίον του περιβάλλοντος γι αυτό που (σύμφωνα με τις διαφημίσεις) είναι το καλό μας, τότε ο καπιταλισμός θα έπνεε τα λοίσθια.

Εν τω μεταξύ, αντί για τη χορτοφαγία, αυτό που κάνω εγώ είναι η «ελευθεροφαγία». Αυτό που ξέρω είναι ότι όσο συμμετέχω στο οικονομικό σύστημα, είτε αγοράζω χορτοφαγικά ή μη-χορτοφαγικά προϊόντα, υποστηρίζω τις εταιρίες που αντιπροσωπεύουν τον παγκόσμιο καπιταλισμό. Έτσι, αντί απλώς να αγοράζω προϊόντα φιλικά προς τα ζώα, προσπαθώ να αγοράζω όσο λιγότερα προϊόντα γίνεται. Έχω γράψει γι αυτό σε παλιότερο τεύχος του Inside Front: είναι εύκολο, μέσα από μια ευέλικτη ζωή, δημιουργικού «μητροπολιτικού κυνηγιού και τροφοσυλλογής», και προσπαθειών όπως η Food Not Bombs, να επιβιώσεις χωρίς να συνεισφέρεις πάνω από ένα ελάχιστο ποσό χρημάτων ή εργασίας στο οικονομικό σύστημα. Οτιδήποτε μπορώ να αποκτήσω δωρεάν, επιβαρύνοντας το εκμεταλλευτικό, καταπιεστικό καπιταλιστικό σύστημα είναι ένα χτύπημα εναντίον του συστήματος, τη στιγμή που το να αγοράζεις χορτοφαγικό φαγητό από το Taco Bell (φιλική προς το χορτοφαγικό καταναλωτικό κοινό αλυσίδα καταστημάτων, ιδιοκτησίας της Pepsi Co.) σημαίνει να συνεχίζεις να γεμίζεις χρήματα τις τσέπες μιας καταπιεστικής, εκμεταλλευτικής πολυεθνικής. Ζω παρασιτικά, από κάθε εφόδιο που πέφτει στα χέρια μου ή που κλέβω από την κοινωνία μας, προσπαθώντας να αποφύγω τα ζωικά προϊόντα όπου μπορώ, αλλά επικεντρώνοντας πάνω απ όλα στο να κρατάω τα χρήματα και την εργασία μου μακριά από τα χέρια τους. Η προθυμία να ταΐσουν με χρήματα το οικονομικό σύστημα, το οποίο ευθύνεται για την καταπίεση των ζώων και των ανθρώπων και για την καταστροφή του περιβάλλοντος, μέσω των καταναλωτικών δαπανών (π.χ. των μοδάτων αθλητικών ρούχων) δεν είναι συμβατό με τον υποσχόμενο στόχο των περισσότερων ανθρώπων που ακολουθούν μια χορτοφαγική δίαιτα, δηλαδή το σταμάτημα της εκμετάλλευσης των ζώων. Να γιατί μου φαίνεται γελοίο που τόσο πολλές μπάντες χορτοφάγων ακτιβιστών όπως οι Earth Crisis είναι πρόθυμοι να ανεχτούν την εισαγωγή μιας αντίληψης «μόδας» στο hardcore πουλώντας τόσο πολλά εμπορεύματα, και την ίδια στιγμή μιλώντας αποκλειστικά για την ανθρώπινη βαρβαρότητα χωρίς να κριτικάρουν τον καταναλωτισμό εν γένει, αγνοώντας τις πραγματικές αιτίες της καταπίεσης των ζώων.

Υπάρχουν μερικά σπουδαία πράγματα σχετικά με την χορτοφαγία παρεπιμπτόντως. Πρώτο και καλυτερο, αν δεν αντέχεις να βάλεις στον οργανισμό σου κάτι που φτιάχτηκε από το πτώμα ενός άλλου όντος, η χορτοφαγία είναι ένας τρόπος να το αποφύγεις (ωστόσο ΔΕΝ σου αποδίδει ως δια μαγείας κάποια αθωότητα σχετικά με την εκμετάλλευση ζώων όπως ισχυρίζονται για πάρτη τους διάφοροι «καθαρογραμμίτες» κρετίνοι, όπως θα έπρεπε να γίνει σαφές από τα σημεία που έθιξα το ζήτημα του καπιταλισμού και των άλλων μορφών καταπίεσης εντός του. Επίσης, σου παρέχει μια διαφορετική σχέση με το φαγητό που τρως την οποία οι περισσότεροι από μας στερούμαστε: σε κάνει να σκεφτείς από πού προήρθε και τι έχει μέσα του, παρά να το πάρεις για δεδομένο, κι επίσης σε κάνει καλύτερο μάγειρα! Και τελικά, φέρνει το ζήτημα στο προσκήνιο για όλους. Όταν δεν τρως ένα φαγητό αν δεν ξέρεις τι έχει μέσα, αναγκάζεις τους ανθρώπους γύρω σου να σκεφτούν από μόνοι τους τι βρίσκεται στο φαγητό και πως έφτασε εκεί. Με τον τρόπο αυτό, η χορτοφαγία συμβάλλει περισσότερο στην κατεύθυνση της αλλαγής του κόσμο, παρά οι μακροσκελείς πολιτικοί έντυποι διάλογοι: εισάγει στην καθημερινή ζωή σημαντικά ζητήματα και αναγκάζει τους ανθρώπους να διερωτηθούν πράγματα που δε θα το έκαναν διαφορετικά.

Για την εξημέρωση των ζώων και των ανθρώπων

Πηγή: Days of War, Nights of Love

Ίσως αναρωτιέστε καμιά φορά, αν παρασυρόμαστε με την κριτική της σύγχρονης ζωής, αν όλη η κουβέντα για το κακό σύστημα και την σάπια κοινωνία είναι αποκύημα μιας νεανικής τρέλας κι αφελούς επαναστατικότητας. Είναι φαίνεται δύσκολο να πεί κανείς, μέσα από την ματιά του ίδιου του ανθρώπινου είδους, με όλη την υποκρισία του, τα όσα επιλέγει να κρύβει και να προβάλλει, αν όντως έχει κάποιο νόημα όλο αυτό… Οπότε ποιος ξέρει, ίσως τα πράγματα να μην είναι και τόσο σκατά, σωστά; αν θέλετε πάντως πραγματικά μια άποψη για το αν ο θαυμαστός νέος κόσμος μας είναι στ αλήθεια τόσο άσχημος όσο υποστηρίζουν μερικοί άνθρωποι, δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στο πως επηρεάζει τα άλλα είδη που ζουν μέσα του: τα ζώα.

Για την μεσαία τάξη, τα ζώα που γνωρίζει καλά (εκτός απ’ αυτά που έχει δει σε ταινίες και διαφημίσεις δηλαδή) είναι μάλλον αυτά που βρίσκονται στο μεσαίο κομμάτι της μη-ανθρώπινης ιεραρχίας: τα κατοικίδια, τα ζώα των ζωολογικών κήπων και των τσίρκων, τις μασκότ αθλημάτων και τα άλογα παραστάσεων. Όπως ακριβώς η αστική τάξη, έτσι κι αυτά, φαίνεται να περνάν καλά: όλη μέρα καθισιό, φαγητό και ύπνος, παιχνίδι με τα αφεντικά τους – κι όμως δεν είναι αυτή η ζωή για την οποία προορίζονταν τα ζώα αυτά, στις τελευταίες χιλιάδες χρόνων εξέλιξης. Τα σκυλιά έχουν τέσσερα πόδια ώστε να τρέχουν σε λιβάδια και κοιλάδες και να κυνηγάνε θηράματα, όχι να παίζουν φρίσμπι μια ώρα την εβδομάδα. Οι παπαγάλοι έχουν φτερά ώστε να πετούν πάνω από ζούγκλες και άγρια τοπία, όχι για να κάθονται σε στενάχωρα κλουβιά, με τα φτερά κομμένα, δίχως κάτι να συντηρεί το πνεύμα τους εκτός από το τραγούδι και τον μιμητισμό ανούσιων αποσπασμάτων λιγότερο μουσικών γλωσσών. Οι γάτες έχουν νύχια ώστε να παλεύουν και να καταδιώκουν και να τα λειαίνουν όπου επιλέγουν, έχουν όρχεις και ωάρια ώστε να σημαδεύουν την περιοχή τους και να καυλώνουν και να κάνουν έρωτα και να μεγαλώνουν γατάκια. Το να τους τα κόβουμε όλα και να τις κρατάμε κλειδωμένες μέσα, τις κάνει βαριεστημένες, παθητικές, παχιές και δίχως όρεξη να κάνουν οτιδήποτε άλλο απ’ το να τρωνε τυποποιημένες τροφές από κονσέρβες που δεν κυνηγούν ποτέ. Τα εξημερωμένα ζώα προορίζονται για γελωτοποιοί και αυλικοί του σύγχρονου νοικοκύρη, να του παρέχουν διασκέδαση και ένα υποκατάστατο κοινότητας, και οι ζωές και τα σώματά τους προσαρμόζονται σύμφωνα μ αυτό. Ο ρόλος τους δεν είναι πλέον να είναι ζώα, με όλη την πολυπλοκότητα που περιλαμβάνει κάτι τέτοιο, αλλά να είναι απλώς παιχνίδια.

Μια γρήγορη ματιά στους ανθρώπους της μεσαίας τάξης είναι αποκαλύπτική ως προς την ομοιότητα της κατάστασης εδώ. Ζούμε επίσης αποξενωμένοι από τους ομοίους μας, μέσα σε μικρά κουτιά ελεγχόμενου κλίματος, μικρά ενυδρεία με διαμορφωμένο περιβάλλον, που λέγονται διαμερίσματα. Μας ταΐζουν επίσης μια τυποποιημένη, μαζικής παραγωγής τροφή που φαίνεται να προέρχεται από το πουθενά, ολότελα διαφορετική από την τροφή που έτρωγαν οι πρόγονοί μας. Κι εμείς επίσης δεν έχουμε που να διοχετεύσουμε τις άγριες, αυθόρμητες ορμές μας, αποστειρωμένοι και ξεδοντιασμένοι από τις αναγκαιότητες της διαβίωσης σε περιοριστικές πόλεις και προάστεια κάτω από περιοριστικές νομικές και κοινωνικές και πολιτιστικές συμβάσεις. Κι εμείς δεν μπορούμε να περιπλανηθούμε μακριά απ’ τα σκυλόσπιτά μας, καθώς είμαστε με το λουρί της δουλειά από τις 9 ως τις 5, με το λουρί του διαμερίσματος, των φραχτών και των ιδιοκτησιών και των εθνικών συνόρων. Κι όπως ακριβώς τα κατοικίδιά μας, μαθαίνουμε κι εμείς να συμπεριφερόμαστε, να μας λείπει το σπίτι μας και το λουρί μας – να προσαρμοζόμαστε σ αυτόν τον εφιάλτη, να γινόμαστε απαθείς, παχύσαρκοι, βαριεστημένοι, χωρίς να τραγουδάμε κατ’ ανάγκη…

Πολύ λιγότερο ευνοημένοι από μας, τους ευνουχισμένους τροφίμους, ανθρώπους και ζώα, είναι τα ζώα που αποτελούν το “μη-ανθρώπινο προλεταριάτο”: Οι κότες που είναι παγιδευμένες να ζουν μέσα στα σκατά τους σε εργοστάσια αυγών με τα ράμφη τους βγαλμένα ώστε να μην τσιμπούν η μια την άλλη, τα κουνέλια με τα συστηματικά τυφλωμένα μάτια στα οποία δοκιμάζεται η ασφάλεια των σαμπουάν, τα μοσχάρια που περνούν ολόκληρη την αξιοθρήνητη ύπαρξή τους σε ξύλινα κουτιά. Οι ρόλοι των ζώων αυτών μπορούν να αντιστοιχιστούν σ αυτούς των βιομηχανικών εργατών, των προσωρινών λαντζέρηδων και γραμματέων, των σερβιτόρων του ελάχιστου μισθού και, με όποιον τρόπο και να το βλέπει κάθε μεμονωμένο αφεντικό, πάμε στοίχημα ότι η αγορά τους βλέπει με την ίδια λογιστική δυσφορία. Η ίδια κερδοσκοπική ασπλαχνία που επιτρέπει στην βιομηχανία κρέατος να θεωρεί το ετήσιο ολοκαύτωμα εκατομμυρίων ζώων πρέπον, είναι που βάζει τα δυνατά της ενάντια σε κάθε διεκδίκηση για καλύτερες συνθήκες εργασίας ή για υψηλότερους μισθούς. Κι όπως ακριβώς οι αγελάδες ή οι κότες ανατράφηκαν προσεκτικά, ακόμα και τροποποιήθηκαν γενετικά, σε βαθμό ώστε να είναι ανίκανες να επιβιώσουν έξω από τα κλουβιά τους, ο σύγχρονος εργάτης δεν έχει πια καμιά ιδέα του πως μπορεί να είναι η ζωή έξω από τον πλαστικό και τσιμεντένιο κόσμο της εργασίας, ή του πως θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις του χωρίς το μαστίγιο στην πλάτη του. Πού θα πήγαινε, τέλος πάντων, αν δραπέτευε; Υπάρχουν ακόμα κατοικήσιμες χώρες που δεν έχουν κατακτηθεί, στις οποίες θα μπορούσε να διαφύγει; Και δε θα τις κατέστρεφε κι εκείνες επίσης, φέρνοντας μαζί του τις αξίες της εξημέρωσης με τις οποίες δηλητιριάστηκε από τ αφεντικά του; Στο τέλος, εκτός αν εμφορούταν από μια συνολική απόρριψη του βιομηχανικού καπιταλισμού, η απόδρασή του δε θα ήταν παρά ένα ακόμη κύμα στην παλίρροια τσιμέντου που πλακώνει τα πάντα στον πλανήτη.

Τελικά, υπάρχουν πάντα τα άγρια ζώα, που ακόμα επιβιώνουν σε περιβάλλοντα μολυσμένα με πετρελαιοκηλίδες, πεταμένα μπουκάλια αναψυκτικών, ρύπανση, για να μην μιλήσουμε για τους αυτοκινητοδρόμους και τους κυνηγούς. Καθώς η αστικοποίηση και η προαστειακή εξάπλωση προχωρούν ανελέητα προς τα μπρος, η καταστροφή των αποθεμάτων του φυσικού τους περιβάλλοντος, αυτά αναγκάζονται είτε να μάθουν να ζουν από τα σκουπίδια του ανθρώπου είτε να χαθούν. Τα περιστέρια χτίζουν φωλιές από γόπες τσιγάρων αντί για κλαράκια, τα ποντίκια προσαρμόζονται στη ζωή σε υπονόμους, οι κατσαρίδες ανθούν ως τα αρπακτικά της νέας εποχής. Αυτή η αστική άγρια πανίδα απασχολεί τον ίδιο κοινωνικό χώρο που απασχολούν και οι άστεγοι, αγωνιζόμενη για τα βασικά στη ζωή, αν και με καλύτερους όρους από τους ανθρώπινους ανταγωνιστές της. Η προαστειακή πανίδα – τα ρακούνς, πόσσουμς, σκίουροι που επιβιώνουν στις ξεχασμένες γωνιές των κατεχόμενων χώρων, ζουν από τα απομεινάρια της φύσης, και ίσως κι από όσα περισσεύουν από την μπουρζουαζία – μπορούν να συγκριθούν με τους καταληψίες, τους αγρότες βιολογικών καλλιεργειών, τους πανκς, τους μητροπολιτικούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες της υπόγειας αντίστασης. Τα υπόλειπα είδη πραγματικά άγριων ζώων, όπως τα δελφίνια, τα καριμπού, οι πιγκουίνοι, είναι ανάλογα με τους απειροελάχιστους εναπομείναντες ιθαγενείς λαούς του κόσμου που δεν έχουν απωλέσει ακόμα την κουλτούρα τους και δεν έχουν τοποθετηθεί σε ζωολογικούς κήπους. Για όλους αυτούς, το μέλλον δεν προβλέπεται ευοίωνο, καθώς ο σιδερένιος άνεμος της τυποποίησης πνέει πάνω απ τον πλανήτη.

Αυτό που θέλουμε να πούμε με όλα αυτά, δεν είναι ότι παραστρατήσαμε από κάποιο σπουδαίο σχέδιο της “Μητέρας Φύσης”, ούτε ότι το μέτρο της ευτυχίας και της υγείας μας θα έπρεπε να είναι η ομοιότητά μας με το “φυσικό”. Οποτεδήποτε τα ανθρώπινα όντα προσπαθούν να περιγράψουν τί είναι η “Φύση”, το μόνο που κάνουν είναι να προβάλουν πάνω της τους νόμους που διέπουν την κοινωνία μας, ή να της προσδίδουν όλα όσα θεωρούν ότι λείπουν από τον πολιτισμό τους. Και παραπέρα, η φύση η ίδια είναι κάτι που αλλάζει διαρκώς: τη συγκεκριμένη στιγμή, το φυσικό περιβάλλον ενός κουταβιού είναι στην πραγματικότητα το λουρί και το σκυλόσπιτο. Αν έχουμε καταστρέψει ολόκληρο τον φυσικό κόσμο με τον πολιτισμό μας, τότε σε τελική ανάλυση κι αυτό πρέπει να ήταν μέρος του “φυσικού” προορισμού μας (γιατί, τί υπάρχει στη Γη που δεν προέρχεται από τη φύση; Είναι μήπως η ανθρωπότητα ευλογημένη ή καταραμένη με …υπερφυσικές δυνάμεις;). Το ζήτημα δεν είναι πως να γυρίσουμε πίσω σε μια υποταγή στη Φύση, αλλά μάλλον πώς να ενωθούμε εκ νέου με τον κόσμο γύρω μας, με έναν τρόπο που να λειτουργεί. Μπορούμε να φτιάξουμε έναν κόσμο στον οποίο ζώα και άνθρωποι να ζουν σε αρμονία μεταξύ τους, χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς διακρίσεις ανάμεσα στο φυσικό και στο πολιτισμένο, ανάμεσα στο οικείο και στο ξένο; Μπορούμε να δραπετεύσουμε από τα δάση του τσιμέντου προς τα καταπράσινα, δροσερά δάση που έχουμε, αταβιστικά, στη φαντασία μας;

Μετάφραση:…για τη διάδοση της μεταδοτικής λύσσας, Οκτώβρης 2007

Αποξένωση: χαρτογραφώντας την απελπισία

Πηγή: Days of War Nights of Love – CrimethInc

Στο σύγχρονο κόσμο, ο έλεγχος εξασκείται πάνω μας αυτόματα, από τους χώρους στους οποίους ζούμε και μετακινούμαστε. Περνάμε μέσα από συγκεκριμένα τελετουργικά στη ζωή μας – εργασία, “ελεύθερος χρόνος”. κατανάλωση, υποταγή – γιατί ο κόσμος που ζούμε είναι σχεδιασμένος για να χωράει αυτά και μόνο. Ξέρουμε όλοι ότι τα εμπορικά κέντρα είναι για να ψωνίζουμε, τα γραφεία για την εργασία, τα “καθιστικά” δωμάτια για να βλέπουμε τηλεόραση, και τα σχολεία για να υπακούμε στους καθηγητές. Όλοι οι χώροι που περνάμε έχουν μια προκαθορισμένη σημασία, και το μόνο που χρειάζεται για να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες κινήσεις είναι να κινούμαστε μέσα από τα ίδια μονοπάτια. Δύσκολα θα βρεί κανείς κάτι άλλο να κάνει στο Walmart από το να αγοράσει προϊόντα, και συνηθισμένος στο να κάνει αυτό, αδυνατεί να συλλάβει ότι μπορεί να κάνει οτιδήποτε άλλο, δε χρειάζεται βέβαια να αναφέρουμε ότι το να κάνεις οτιδήποτε άλλο εκεί εκτός από ψώνια, είναι λίγο πολύ παράνομο, αν το καλοσκεφτούμε.

Μένουν ολοένα και λιγότεροι ελεύθεροι, “υποανάπτυκτοι” χώροι στον κόσμο όπου μπορούμε να αφήσουμε τα σώματα και τα μυαλά μας ελεύθερα. Σχεδόν κάθε μέρος όπου μπορούμε να πάμε ανήκει σε κάποιο πρόσωπο ή ομάδα που έχει ήδη καθορίσει μια λειτουργία για την οποία το προορίζει: ιδιωτική ιδιοκτησία, εμπορικά, αυτοκινητόδρομοι, αίθουσες διδασκαλίας, εθνικό πάρκο. Και οι προβλέψιμες διαδρομές μας μέσα στον κόσμο σπάνια μας οδηγούν προς τους ελεύθερους χώρους που απομένουν.

Αυτοί οι ελεύθεροι χώροι, όπου η σκέψη και η απόλαυση μπορούν να απελευθερωθούν με κάθε έννοια, αντικαθίστανται με επιμελώς ελεγχόμενα περιβάλλοντα όπως η Disneyland – χώροι όπου οι επιθυμίες μας προκατασκευάζονται και μας πουλιούνται πίσω με οικονομική και συναισθηματική δαπάνη δική μας. Το να σημασιοδοτούμε οι ίδιοι τον κόσμο και να ανοίγουμε τους δικούς μας δρόμους παιχνιδιού και δράσης μέσα του είναι θεμελιώδη στοιχεία της ανθρώπινης ζωής. Σήμερα, καθώς δε βρισκόμαστε ποτέ σε χώρους που να ενθαρρύνουν κάτι τέτοιο, δε θα έπρεπε να μας εκπλήσσει που τόσο πολλοί ανάμεσά μας νιώθουν απόγνωση και έλλειψη. Αλλά μιας και ο κόσμος έχει τόσο λίγους ελεύθερους χώρους εναπομείναντες, και η κυκλοφορία της καθημερινής μας ζωής δεν μας πάει ποτέ εκεί, αναγκαζόμαστε να πηγαίνουμε σε μέρη σαν τη Disneyland αναζητώντας ένα καχέκτυπο ενός κάποιου παιχνιδιού κι ενθουσιασμού. Έτσι η πραγματική περιπέτεια για την οποία καρδιοχτυπούμε αντικαθίσταται μαζικά με μια ψευδή περιπέτεια, και η ανατριχίλα του δημιουργού από την ανία του θεατή.

Ο χρόνος μας καταλαμβάνεται και ρυθμίζεται με τον ίδιο τρόπο με τον χώρο: πράγματι, η κατάτμηση του χώρου μας είναι μια εκδήλωση αυτού που έχει ήδη συμβεί με τον χρόνο μας. Ολόκληρος ο κόσμος κινείται και ζει σύμφωνα με ένα τυποποιημένο χρονικό σύστημα, σχεδιασμένο ώστε να συγχρονίζει τις κινήσεις μας από την μια άκρη του πλανήτη ως την άλλη. Μέσα σ αυτό το αχανές σύστημα, οι ζωές όλων μας κυριαρχούνται από τον εργασιακό χρόνο ή τις ώρες του σχολείου, καθώς και τις ώρες που λειτουργούν οι μαζικές συγκοινωνίες ή οι επιχειρήσεις κλπ. Αυτός ο προγραμματισμός των ζωών μας, που ξεκινά στην παιδική ηλικία, εξασκεί έναν υπόγειο αλλά διεισδυτικό έλεγχο πάνω μας: Ξεχνάμε εύκολα ότι ο χρόνος της ζωής μας είναι απόλυτα δικός μας για να τον ξοδέψουμε όπως επιθυμούμε, ενώ αναγκαζόμαστε να σκεφτούμε με όρους εργάσιμων ημερών, διαλειμμάτων, σαββατοκύριακου. Μια αληθινά αυθόρμητη ζωή είναι αδιανόητη για τους περισσότερους από μας: και ο λεγόμενος “ελεύθερος χρόνος” είναι συνήθως απλώς ο χρόνος που προγραμματίζεται για κάτι εκτός της εργασίας. Πόσο συχνά κάθεστε να δείτε τον ήλιο να ανατέλει; και πόσους περιπάτους το ηλιόλουστο δειλινό έχετε απολαύσει; Αν είχατε την απρόσμενη ευκαιρία να κάνετε ένα εκπληκτικό ταξίδι αυτή την εβδομάδα, θα το επιχειρούσατε;

Αυτά τα περιοριστικά περιβάλλοντα και προγράμματα μειώνουν δραστικά τις δυνατότητες της ζωής μας. Μας κρατούν επίσης απομονωμένους τον έναν από τον άλλον. Στις δουλειές μας, ξοδεύουμε πάρα πολύ χρόνο για να κάνουμε μια συγκεκριμένη εργασία με μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων, σε ένα συγκεκριμένο μέρος (ή τουλάχιστον σε ένα μέρος, για τους εργάτες σε οικοδομές ή τους “προσωρινούς” εργαζόμενους). Αυτή η περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη εμπειρία μας δίνει μια πολύ περιορισμένη προοπτική του κόσμου, και μας εμποδίζει να γνωρίσουμε ανθρώπους από διαφορετικά περιβάλλοντα. Τα σπίτια μας συνεχίζουν αυτήν την απομόνωση: σήμερα μένουμε κλειδωμένοι ο καθένας σε μικρά κουτιά, εν μέρει από φόβο γι αυτούς στους οποίους ο καπιταλισμός έχει φερθεί ακόμα χειρότερα απ’ ότι εμάς, και εν μέρει επειδή όντως πιστεύουμε την παρανοϊκή προπαγάνδα των εταιρειών που πουλάνε συστήματα ασφαλείας. Τα σημερινά προάστεια είναι νεκροταφεία της κοινότητας, οι άνθρωποι συσκευασμένοι σε ξεχωριστά κουτιά όπως ακριβώς τα προϊόντα των σούπερ μάρκετ που ασφαλίζονται για να διατηρούν τη “φρεσκάδα” τους. Με παχείς τοίχους ανάμεσα σε μας και τους γείτονές μας, με τους φίλους και τις οικογένειές μας διασκορπισμένους σε άλλες πόλεις και χώρες, είναι απίθανο να νιώσεις κάθε κοινότητα, πόσο μάλλον να μοιράζεσαι κοινοτικούς χώρους στους οποίους οι άνθρωποι θα μπορούν να επωφελούνται ο καθένας από τη δημιουργικότητα όλων. Και τόσο τα σπίτια όσο και οι δουλειές μας μας κρατούν γαντζωμένους σε ένα μέρος, στάσιμους, ανίκανους να ταξιδέψουμε μακριά στον κόσμο εκτός από τη ρουτίνα των διακοπών.

Ακόμα και τα ταξίδια μας είναι περιορισμένα και περιοριστικά. Οι σύγχρονες μέθοδοι μεταφοράς – αμάξια, λεωφορεία, μετρό, τρένα, αεροπλάνα – μας κρατούν πάντα σε τυποποιημένες διαδρομές, βλέποντας από το παράθυρο τον έξω κόσμο να μας προσπερνά, σαν να ήταν κάποιο βαρετό τηλεοπτικό σόου. Ο καθένας μας ζει σε έναν δικό του προσωπικό κόσμο που συνίσταται κυρίως από γνωστούς προορισμούς (χώρος εργασίας, σούπερ μάρκετ, διαμέρισμα φίλων, κάποιο κλαμπ) με λίγους ενδιάμεσους σταθμούς (το κάθισμα του αυτοκινήτου, του μετρό, περπάτημα στις σκάλες) και ελάχιστες πιθανότητες να συναντήσει οτιδήποτε απρόσμενο ή να ανακαλύψει κάποιο καινούργιο μέρος. Μπορούμε να ταξιδέψουμε στους αυτοκινητοδρόμους δέκα χωρών και να μη δούμε τίποτα εκτός από άσφαλτο και βενζινάδικα, όσο μένουμε στο αμάξι μας. Κλεισμένοι μέσα στα οχήματά μας, αδυνατούμε να φανταστούμε κάθε ελεύθερο ταξίδι, αποκαλυπτικές περιπλανήσεις που θα μας έφερναν σε άμεση επαφή με νέους ανθρώπους και καταστάσεις κάθε φορά.

Αντιθέτως, παγιδευόμαστε στα μποτιλιαρίσματα, περικυκλωμένοι από εκατοντάδες άλλους ανθρώπους στην ίδια κατάσταση μ εμάς, αλλά χωρισμένοι από αυτούς με τα ατσάλινα κλουβιά των αμαξιών μας – έτσι ώστε μας φαίνονται σαν αντικείμενα περισσότερο παρά σαν συνάνθρωποι μας. Πιστεύουμε ότι με τα σύγχρονα μεταφορικά μέσα βλέπουμε περισσότερο κόσμο, όμως στην πραγματικότητα βλέπουμε όλο και λιγότερο. Όσο αυξάνονται οι δυνατότητές τους, οι πόλεις εξαπλώνονται ολοένα και περισσότερο στο περιβάλλον. Οποτεδήποτε αυξάνονται οι αποστάσεις, εμφανίζεται η ανάγκη για περισσότερα αυτοκίνητα, περισσότερα αυτοκίνητα απαιτούν περισσότερο χώρο, κι έτσι οι αποστάσεις αυξάνονται ξανά… και ξανά. Και με το βαθμό αυτό οι αυτοκινητόδρομοι και τα βενζινάδικα θα αντικαταστούν οτιδήποτε άξιζε να ταξιδέψεις εξ αρχής για να δεις. Οτιδήποτε δηλαδή δεν μετατράπηκε σε θεματικό πάρκο ή τουριστική ατραξιόν.

Μερικοί βλέπουν το ίντερνετ σαν το “τελευταίο σύνορο”, σαν ένα ελεύθερο, υποανάπτυκτο χώρο που προσφέρεται ακόμη για εξερεύνηση. Ο κυβερνοχώρος μπορεί ή και όχι, να προσφέρει ένα βαθμό ελευθερίας σε αυτούς που μπορούν να πληρώσουν τη χρήση και την εξερεύνησή του. Αλλά, οτιδήποτε κι αν προσφέρει, το κάνει υπό τον όρο να αφήσουμε το σώμα μας στην είσοδο προτού εισέλθουμε. Θυμήσου: είσαι ένα σώμα τουλάχιστον όσο είσαι κι ένα μυαλό. Είναι ελευθερία να κάθεσαι, στάσιμος, να χαζεύεις ένα παλλόμενο φως για ώρες, χωρίς να χρησιμοποιείς την αίσθηση της γεύσης, της αφής, της όσφρησης; Έχεις ξεχάσει την αίσθηση του υγρού γρασιδιού ή της ζεστής άμμου κάτω από τα πόδια σου, ή των ευκάλυπτων ή του καπνού στα ρουθούνια σου; Θυμάσαι την υφή της ντομάτας; την λάμψη του κεριού; την ανατριχίλα του τρεξίματος, της κολύμβησης, του αγγίγματος;

Σήμερα μπορούμε να στραφούμε στο ίντερνετ για λίγο ενθουσιασμό χωρίς να νιώσουμε προδωμένοι γιατί οι μοντέρνες ζωές μας είναι τόσο περιορισμένες και τόσο προβλέψιμες που έχουμε ξεχάσει πόσο ευχάριστες μπορούν να είναι η κίνηση και η δράση στον πραγματικό κόσμο. Γιατί να περιοριστούμε στην τόσο περιορισμένη ελευθερία που μπορεί να μας παρέχει ο κυβερνοχώρος, όταν υπάρχουν τόσο πολλά που μπορούμε να κάνουμε και να αισθανθούμε στον πραγματικό κόσμο; Θα πρεπε να τρέχουμε, να χορεύουμε, να κάνουμε κανώ, να ρουφάμε τη ζωή, να εξερευνούμε νέους κόσμους – τί είδους νέους κόσμους; Πρέπει να ανακαλύψουμε ξανά τα σώματά μας, τις αισθήσεις μας, το χώρο γύρω μας, κι έπειτα μπορούμε να μεταμορφώσουμε τον χώρο αυτό σ έναν νέο κόσμο στον οποίο μπορούμε να δώσουμε τη δική μας σημασία.

Για το σκοπό αυτό, πρέπει να ανακαλύψουμε νέα παιχνίδια – παιχνίδια που μπορούν να λάβουν χώρα στους κατεχόμενους χώρους του κόσμου αυτού, στα εμπορικά κέντρα και στα εστιατόρια και στις σχολικές αίθουσες, αυτό θα δημιουργήσει ρήγματα στην προκαθορισμένη σημασία τους έτσι ώστε να τους δώσουμε μια δική μας σημασία σε συμφωνία με τα όνειρα και τις επιθυμίες μας. Χρειαζόμαστε παιχνίδια που θα μας φέρουν κοντά, θα μας απεγκλωβίσουν από την απομόνωση και το διαχωρισμό των ιδιωτικών κατοικιών μας, και στους δημόσιους χώρους όπου μπορούμε να επωφεληθούμε από την παρέα και τη δημιουργικότητα όλων. Όπως οι φυσικές καταστροφές και οι τα μπλακ άουτ μπορούν να φέρουν κοντά τους ανθρώπους και να τους ενθουσιάζουν (όσο να ‘ναι, είναι κάτι μέσα σ έναν απεγνωσμένα προβλέψιμο κόσμο), τα παιχνίδια μας θα μας ενώσουν σε νέες και πιο ενθουσιώδεις καταστάσεις. Θα κάνουμε ποίηση στα εργοστάσια, συναυλίες στους δρόμους, πικνίκ στα σούπερ μάρκετ, πανηγύρια στους αυτοκινητοδρόμους…

Πρέπει να ανακαλύψουμε νέες σημασίες του χρόνου και νέους τρόπους ταξιδιού. Να δοκιμάσουμε να ζήσουμε χωρίς το ρολόι, χωρίς να συγχρονίζουμε τη ζωή μας με τον υπόλοιπο, απασχολημένο κόσμο. Προσπάθησε να κάνεις ένα μακρύ περίπατο ή μια βόλτα με το ποδήλατο, ώστε να συναντήσεις όλα όσα διασχίζεις από την καθημερινή αφετηρία ως τον προορισμό σου, από πρώτο χέρι, χωρίς την ενδιάμεση οθόνη. Προσπάθησε να εξερευνήσεις τη γειτονιά σου, κοιτάζοντας τις στέγες και τις γωνίες που δεν είχες παρατηρήσει πριν – θα εκπλαγείς από το πόση περιπέτεια κρυβόταν τόσο καιρό εκεί!

Σ.τ.μ: για περισσότερα για τους CrimethInc, υπάρχει η ιστοσελίδα τους: http://www.crimethinc.com

Μετάφραση:…για τη διάδοση της μεταδοτικής λύσσας, Οκτώβρης 2007