Διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα στη Ρουμανία, 16/1/2012

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=K71p46llMXY]

3η μέρα στους δρόμους

Στο Βουκουρέστι, η αστυνομία διέλυσε με δακρυγόνα και σκυλιά μια ακόμα αντικυβερνητική εκδήλωση, ενάντια στα μέτρα λιτότητας και την κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου. Οι συγκρούσεις θεωρούνται οι πιο σοβαρές απ’ την ανάληψη της προεδρίας της χώρας απ’ τον Τραϊανό Μπασέσκου με το Δημοκρατικό Φιλελεύθερο Κόμμα το 2004 και ξέσπασαν σε μια στιγμή που οι περικοπές μισθών, επιδομάτων πρόνοιας, αύξησης της φορολογίας και η έντονη διαφθορά του κρατικού μηχανισμού έχουν φτάσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού στα όριά του. Στη Ρουμανία ένας μέσος μισθός κυμαίνεται ήδη γύρω στα 300-350 ευρώ τον μήνα, ενώ μια σύνταξη δημοσίου υπαλλήλου μετά από 37 χρόνια εργασίας φτάνει το ιλιγγιώδες ποσό των 160 ευρώ.

Το 2009, η Ρουμανία πήρε ένα διετές δάνειο 20 εκατομμυρίων ευρώ απ’ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και την Παγκόσμια Τράπεζα (ΠΤ), προκειμένου να αντισταθμίσει την ύφεση κατά 7,1% που σημείωνε η οικονομία της. Προκειμένου να εκταμιεύει ανά λίγους μήνες  κάθε δόση του δανείου, η ρουμανική κυβέρνηση δέχθηκε ως όρο ένα πακέτο μέτρων που της πρότειναν οι δανειστές της, εν συντομία: να προχωρήσει σε μείωση μισθών κατά 25%, σε αύξηση του ΦΠΑ και των λοιπών φόρων, και την μείωση των κρατικών δαπανών από μη παραγωγικούς τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η πρόνοια κλπ.

Ο σπινθήρας που πυροδότησε την οργή των Ρουμάνων ήταν η παραίτηση από ΓΓ του Υπ. Υγείας ενός δημοφιλούς ιατρού, του παλαιστινιακής καταγωγής Ραέντ Αραφάτ, που αντιτίθετο στα μέτρα “εξυγείανσης” της υγείας που επιδίωκε να περάσει η κυβέρνηση -ο τομέας της υγείας είναι απ’ αυτούς που πλήττονται πιο βάναυσα, με περισσότερα απ’ τα μισά νοσοκομεία να έχουν κλείσει τα τελευταία δυο χρόνια, ενώ το κράτος με γοργούς ρυθμούς “αποσύρεται” καί απο τα υπόλοιπα. Όταν ο Αραφάτ δήλωσε πως οι ασθενείς θα είναι περισσότερο αδύναμοι απέναντι στην ιδιωτικοποίηση της υγείας, ο Μπασέσκου τον κατηγόρησε δημόσια για “αριστερισμό”, αμάρτημα που στις πρώην σοσιαλιστικές δημοκρατίες είναι ανάλογο της ανακήρυξης σε μάγισσα τον μεσαίωνα. Στα αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ, ο ιατρός πάλι παρομοιάζεται με τον Ούγγρο Λάζλο Τέκες που η αντίθεσή του στον Τσαουσέσκου ήταν η αφορμή για την εξέγερση του 1989.

Μέχρι στιγμής, εκατοντάδες είναι οι τραυματίες των συγκρούσεων, ενώ τουλάχιστον 60 οι συλληφθέντες. Σύμφωνα με την αστυνομία, μεταξύ των συλληφθέντων υπάρχουν χούλιγκανς ποδοσφαιρικών ομάδων (τόσο της Στεάουα όσο και της Δυναμό Βουκουρεστίου) με ιστορικό καταδικών για πράξεις βίας και διατάραξης της τάξης. Διαδηλώσεις οργανώθηκαν στην Τιμισοάρα, την Κωνστάντζα, την Κραϊόβα καθώς και σε 41 μικρότερες πόλεις. Οι διαδηλώσεις κηρύσσονται αμέσως παράνομες και περιορίζονται ή διαλύονται απ’ την αστυνομία, ενώ όταν οι συγκεντρωμένοι αρνούνται να αποχωρήσουν αντιμετωπίζονται με δακρυγόνα, κροτίδες και αστυνομικούς σκύλους. Ορισμένες φορές οι διαδηλωτές δεν τα παρατούν εύκολα, μέχρι σήμερα η αστυνομία μετρά τουλάχιστον 14 τραυματίες, ενώ εμφανής είναι εκτός απ’ τα ξηλωμένα πεζοδρόμια που γίνονται βλήματα, η χρήση των μολότωφ. Αρκετά καταστήματα του κέντρου του Βουκουρεστίου σπάστηκαν, ενώ στήθηκαν πρόχειρα οδοφράγματα από φλεγόμενους κάδους. Στο στόχαστρό τους βρέθηκαν: τρείς τράπεζες και αρκετά ΑΤΜ, αυτοκίνητα, στάσεις λεωφορείων και τραμ, φώτα, φανάρια, πινακίδες κυκλοφορίας, κάγκελα, τηλ. θάλαμοι και παγκάκια που ενισχύσαν όλα τους επάξια τα οδοφράγματα. Λεηλατήθηκαν επίσης ορισμένα μαγαζιά. Υπάρχει πάντως διάσταση μεταξύ “χούλιγκαν” ή “ούλτρας” και “ειρηνικών διαδηλωτών”, κάτι που εκμεταλλεύονται φυσικά πρακτικά η αστυνομία και ιδεολογικά τα ΜΜΕ. Η αντιπολίτευση του Εθνικού Φιλελεύθερου Κόμματος του Κριν Αντονέσκου, στις πιέσεις μέρους της βάσης της να στηρίξει τις διαδηλώσεις απαντά ζητώντας να απομονωθούν οι βίαιοι διαδηλωτές πρώτα.

Στις διαδηλώσεις εμφανίστηκαν πολλές σημαίες της Ρουμανίας με σκισμένο το κέντρο, ανακαλώντας στην μνήμη τις σημαίες της εξέγερσης του 1989 οπότε οι διαδηλωτές είχαν αφαιρέσει το έμβλημα του σοσιαλιστικού καθεστώτος. Τα συνθήματα επικεντρώνονται στα οικόσιτα του κοινοβουλίου. Ένας διαδηλωτής ερωτώμενος απ’ το πρακτορείο ΑΡ γιατί κατέβηκε στον δρόμο, απαντά: “Διαδηλώνουμε γιατί δεν μπορούμε άλλο, δεν μας φτάνουν τα λεφτά να επιβιώσουμε, οι συντάξεις είναι τόσο μικρές, τα έξοδα είναι πολύ περισσότερα απ’ όσο μπορούμε να πληρώνουμε, δεν μπορούμε να ζήσουμε άλλο έτσι”.

Ήδη από την Παρασκευή, ο δήμαρχος του Βουκουρεστίου Σορίν Οπρέσκου καλεί “τους πολίτες να απέχουν απ’ την άλογη βία”, ενώ ο πρωθυπουργός Εμίλ Μποκ υπερθεματίζει καλώντας σε παύση της βίας και “διάλογο”. Ο πρόεδρος Μπασέσκου υπό την πίεση των διαδηλώσεων αναγκάζεται να ακυρώσει προσωρινά τη ψήφιση των νέων μέτρων, ωστόσο οι διαδηλώσεις κρατούν πεισματικά μέχρι σήμερα που ο υπ. εσωτερικών κάλεσε το συμβούλιο έκτακτης ανάγκης να διαχειριστεί την “κρίση” στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, ενώ εκτίμησε πως αργά ή γρήγορα οι διαδηλώσεις θα σταματήσουν, καθώς οι διαδηλωτές θα πρέπει να πάνε στις δουλειές τους (η ανεργία στη Ρουμανία μόλις ξεπερνά το 5%). Οι συνεχείς εμφανίσεις των πολιτικών στα ΜΜΕ έχουν πάρει πλέον χαρακτήρα ψυχολογικού πολέμου, καθώς οι δηλώσεις περί “βίας που βάζει σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας” και οι απειλές για καταστολή εναλλάσσονται με την συγκαταβατική κατανόηση “των Ρουμάνων που υποφέρουν, αλλά τα προβλήματα (που δημιουργούμε και στη συνέχεια διαχειριζόμαστε) δεν μπορούν να λυθούν εν μια νυκτί. Πρέπει σταδιακά (κι αφού οι μισοί μεταναστεύσετε ή πεθάνετε) να χτίσουμε μια μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη σταθερότητα που θα μας φέρει περισσότερους πόρους και με τον καιρό θα εμφανιστούν τα αποτελέσματα στις ζωές των ανθρώπων” που λέει κι ο πρωθυπουργός (εκτός κι αν στο μεταξύ επιδείξει μεγαλύτερη “σταθερότητα” η Ελλάδα και το πάει στα 100 ευρώ το μηνιάτικο και τσιμπήσει όλους τους “πόρους” αυτή!). “Σκληρά και δυσάρεστα μέτρα πρέπει να παρθούν, και θα ήταν κρίμα να διακινδυνεύσουμε τη σταθερότητα της χώρας”. Τα διεθνή ΜΜΕ δεν αναφέρουν δάκρυα να κύλησαν απ’ τα μάτια του πρωθυπουργού, όπως στην περίπτωση της ιταλίδας υπ. κοινωνικών υποθέσεων πρίν έναν μήνα, αλλά σε κάθε περίπτωση η ατμόσφαιρα πρέπει να ήταν συγκινητική για το έθνος.

Στο μεταξύ, η ING δηλώνει πως το ρουμανικό νόμισμα (Λέου) δεν έχει επηρεαστεί από τα επεισόδια, καθώς οι επενδυτές έχουν γίνει λιγότερο ευαίσθητοι απέναντι σε τέτοια γεγονότα τα τελευταία δύο χρόνια, ωστόσο πιθανή εξάπλωση των ταραχών ενδεχομένως θα δημιουργήσει προβλήματα.