Ποιός είναι ο Νόαμ Τσόμσκι – John Zerzan

ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΤΣΟΜΣΚΙ!

Ο Νόαμ Τσόμσκι (Noam Chomsky) είναι ίσως ο διασημότερος αμερικανός αναρχικός, πράγμα κομματάκι παράξενο μιας κι ως προς την πολιτική του έκφραση είναι ένας καθωσπρέπει αριστερός-φιλελεύθερος, κι όσον αφορά την ακαδημαϊκή του ειδικότητα, την γλωσσική θεωρία (linguistic theory) ένας κατ’ εξοχήν αντιδραστικός. Ο Τσόμσκι είναι επίσης, ομολογουμένως, ένας ειλικρινής και ακούραστος ακτιβιστής, πράγμα που βέβαια, δεν διασφαλίζει ότι η σκέψη του έχει μια απελευθερωτική χρησιμότητα. Διαβάζοντας τα ατελείωτα βιβλία και τις συνεντεύξεις του, ψάχνουμε μάταια για μια αναρχική, ή έστω οποιαδήποτε κριτική επί του συνόλου. Όταν τον ρώτησαν ξεκάθαρα: «είναι οι κυβερνήσεις αναγκαστικά βλαβερές», η απάντησή του ήταν όχι (28 January 1988). Ασκεί κριτική στις κυβερνητικές πρακτικές, κι όχι στις κυβερνήσεις καθ’ εαυτές, παρακινούμενος από «το καθήκον του ως πολίτης». Η πιο συχνή αναφορά στο έργο του είναι μια έκκληση για δημοκρατία: «αληθινή δημοκρατία», «ενεργή συμμετοχή», «ανάμειξη με τα κοινά» κι όλα τα συναφή (κάτι αντίστοιχο με το εγχώριο τέρας διανόησης που ακούει στο όνομα Γ.Παπανδρέου). Ο στόχος που έχει θέσει είναι «ένας σημαντικός βαθμός εκδημοκρατισμού», κι όχι ίσως κάποια αντικατάσταση της κυρίαρχης τάξης (λέμε τώρα) με μια α-ταξική κοινωνία, την αναρχία. Δεν μας εκπλήσσει λοιπόν ιδιαίτερα, που οι προσωπικές του πρακτικές εξαντλούνται σε μεγαλεπήβολους ρεφορμισμούς και σε προσπάθειες προσανατολισμένες σε ζητήματα επικαιρότητας, όπως η συμβολική αντίσταση στην καταβολή φόρων και η εγγραφή του ως μέλος σε διάφορες καμπάνιες ευαισθητοποίησης. Αντί για μια κριτική του κεφαλαίου, των μορφών και της δυναμικής του κλπ. ο Τσόμσκι (1992) κάνει έκκληση για «κοινωνικό έλεγχο στις επενδύσεις». Αυτό θα πει κοινωνική επανάσταση!

Εστιάζει, σχεδόν κατ΄ αποκλειστικότητα, στην εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α., μια στενομυαλιά που μαρτυρά μια συντηρητική επιρροή ακόμα και για έναν ριζοσπάστη θεωρητικό. Κι αν επιμένει πως η ιδιαίτερη ανάμειξη στην πολιτική αντιτίθεται σε κάθε πιθανή υποταγή που θα φέρει όλο και λιγότερη ανάμειξη, η εμμονή του Τσόμσκι στην κρατική πολιτική τον επιβαρύνει με μια αποδοχή του κρατισμού. Και αγνοώντας ολότελα περιοχές-κλειδιά (όπως η φύση και η γυναίκα για να αναφέρουμε μονάχα δύο απ’ αυτές), τον καθιστά ακόμη περισσότερο ασυνάρτητο. Όσον αφορά τις ενδο-εξουσιαστικές σχέσεις οι επιδόσεις του είναι λίγο-πολύ απογοητευτικές. Κυρίαρχο ενδιαφέρον εδώ έχει η Μέση Ανατολή, όπου μπορούμε να τον θαυμάσουμε σε μια ανάλυση που μόνο αναρχική ή αντιεξουσιαστική δεν είναι. Επιμένει να βγάζει λογύδρια, όπως στο βιβλίο του The Fateful Triangle, 1983, για τη δημιουργία δύο κρατών ως λύση του Παλαιστινιακού ζητήματος. Γράφει χαρακτηριστικά: «Το Ισραήλ, μέσα στα διεθνώς αναγνωρισμένα του σύνορα θα απολάμβανε τα νόμιμα δικαιώματα κάθε κράτους παγκοσμίως, ούτε λιγότερα, ούτε περισσότερα». Με αυτές τις απόψεις του, ταυτίζεται επαρκώς και με το εκλογικό πανηγύρι που αργότερα θα τιμήσει κι ο ίδιος (υποστηρίζοντας τους Δημοκρατικούς «για να μη βγει ο Μπούς» κατ αναλογία των εν Ελλάδι αριστερών που ψηφίζουν «ΠΑΣΟΚ, για να μη βγει η Δεξιά»). Στο βιβλίο Voices of Dissent, 1992, φωτίζεται ακόμα μια πλευρά της προσωπικότητάς του όταν ερωτούμενος ποιον θαυμάζει περισσότερο, απαντά τον Ruben Zamora έναν συγκεντρωτικό φιλελεύθερο πολιτικό του Σαλβαντόρ.

Ο «αναρχικός» μας βέβαια, δεν χάνει ευκαιρία να παραπονεθεί για το πόσο τον πολεμά το σύστημα και τα τσιράκια του, θάβοντας το έργο του, παρά το οφθαλμοφανές γεγονός ότι τα πάμπολλα βιβλία του εκδίδονται από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους! (για να μην αναφέρουμε το ότι ως ακαδημαϊκός χρηματοδοτείται για την έρευνα του από τις στρατιωτικές υπηρεσίες των Η.Π.Α.). Δεν μπορούμε όμως και να μην μειδιάσουμε ειρωνικά για τις κλάψες του αυτές, όταν ο ίδιος βάζει τα δυνατά του για την ακόμα μεγαλύτερη περιθωριοποίηση του αναρχικού λόγου. Έχουμε καμαρώσει την αφεντομουτσουνάρα του σε άπειρα τεύχη και αφιερώματα των The Nation, In These Times, και Z Magazine, ωστόσο δεν έχει αναφέρει ποτέ τα Anarchy, Fifth Estate, ή άλλες αντιεξουσιαστικές εκδόσεις. Όπου σταθεί κι όπου βρεθεί δοξάζει τα αριστερά-φιλελεύθερα ΜΜΕ, χωρίς να έχει επιχειρήσει ποτέ καμμιά κριτική, ενώ αγνοεί παντελώς τον αντιεξουσιαστικό τύπο. Το καινούριο βιβλίο με συνεντεύξεις του Τσόμσκι (Class Warfare) προβάλλεται από τα αριστερά-φιλελεύθερα ΜΜΕ ως «μια διαλλακτική νέα σκέψη πάνω στην δημοκρατική επανάσταση». Υποτίθεται ότι παρέχει τις απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως: «Γιατί, ως υποστηριχτής των αναρχικών ιδεών, είναι υπέρ της ενδυνάμωσης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης». Η απάντηση βέβαια, που δεν θα τη βρείτε στο βιβλίο, είναι ότι απλούστατα ο άνθρωπος δεν είναι αναρχικός. Καθηγητής για χρόνια στη γλωσσολογία στο Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), κέρδισε φήμη και φράγκα για τις αντιλήψεις του σχετικά με τη φύση της Γλώσσας. Αυτός ο γραφειοκράτης προφέσσορας βλέπει τη γλώσσα σαν ένα ρυθμισμένο, καλοκουρδισμένο γρανάζι μιας «βασικής ανθρώπινης μηχανής» (Barsamian, 1992). Η Γλώσσα λοιπόν, θεωρεί ότι αναπτύσσεται σε ένα αυστηρά προκαθορισμένο μονοπάτι, πάνω-κάτω όπως ένα ανθρώπινο όργανο. Με αυτή την έννοια ο Τσόμσκι λέει ότι η Γλώσσα «απλώς προέκυψε» (1988) και πως θα έπρεπε να την μελετάμε όπως «κάθε πρόβλημα της Βιολογίας»(1978). Με άλλα λόγια (ν αγαπιόμαστε) η Γλώσσα, το βασικότερο στοιχείο του Πολιτισμού, δεν έχει πραγματική σχέση με τον Πολιτισμό και είναι απλά ένα θέμα ενστίκτου – ένας σχηματισμός δοσμένος από βιολογικές εξειδικεύσεις. Κι εδώ, όπως και παντού ο Τσόμσκι δεν μπορεί ούτε καν να διανοηθεί μια προβληματική σχετικά με την καταγωγή της αλλοτρίωσης ή σχετικά με την βάση του Πολιτισμού του συμβολισμού. Η Γλώσσα είναι, για τον Τσόμσκι, ένα αυστηρά φυσικό φαινόμενο, παντελώς άσχετο με την δημιουργία του Πολιτισμού ή με την κοινωνική ανάπτυξη. Μια άποψη αντιδραστική, διόλου άσχετη με την απροθυμία του να θέσει υπό αμφισβήτηση πολλά περισσότερα από ένα στενό πολιτικό πλαίσιο σχέσεων. Το τεύχος καλοκαιριού του 1991 του περιοδικού Anarchy συμπεριλάμβανε «μια σύντομη συνέντευξη με τον Νόαμ Τσόμσκι πάνω στην Αναρχία, τον Πολιτισμό και την Τεχνολογία». Όπως ήταν αναμενόμενο, το μόνο ενδιαφέρον που είχε προέκυπτε από την γενική ασχετοσύνη του προφέσσορα και στα τρία θέματα. Ως προς την άγνοια της αναρχίας, συνυπήρχε βέβαια μαζί της για πολλά χρόνια χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα. Ως προς τις ερωτήσεις πάνω στο ζήτημα του πολιτισμού και της τεχνολογίας πάντως, ήταν εμφανώς το ίδιο αμήχανος καθώς ήταν απόλυτα απροετοίμαστος να δώσει οποιεσδήποτε ενήμερες απαντήσεις. Αγνοώντας κάθε κριτική επί του συνόλου του πολιτισμού ο Τσόμσκι προφανώς δεν είχε ιδέα από την σχετική βιβλιογραφία, σχετικά γνωστής στους αναρχικούς/αντιεξουσιαστικούς χώρους. Όσον αφορά την τεχνολογία, ήταν σχετικά πιο ομιλητικός, ωστόσο το ίδιο νυχτωμένος όπως και στο θέμα του πολιτισμού. Οι απαντήσεις του δεν ήταν παρά μια επανάληψη όλων των τεχνοφιλικών κλισέ από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης, που όλο και περισσότερο έρχονται αντιμέτωπα με τη δυσπιστία (τουλάχιστον) των αναρχικών σήμερα. Ότι, δηλαδή, η τεχνολογία είναι ένα απλό εργαλεία, ένα «ουδέτερο φαινόμενο» που πρέπει να αντιμετωπίζεται με όρους εξειδικευμένης χρήσης.

Ο Τσόμσκι συνεχίζει το παραλήρημά του εγκωμιάζοντας τον ρόλο του αυτοκινήτου: είναι βέβαια οι πολυεθνικές εταιρίες που τα παράγουν, που αποτελούν το πρόβλημα. Όπως και με τη Ρομποτική, θεωρεί ότι έπεσαν εξ ουρανού, και δεν έχουν τις ρίζες τους στην κυριαρχία επί της φύσης, στην ταξική διαίρεση, την εργασία κλπ. Τέλος, δηλώνει πως «το μόνο πράγμα που πιθανόν να λύσει το περιβαλλοντικό πρόβλημα είναι η τεχνολογική πρόοδος». Ω Ναι, κύριε καθηγητή! Κι άλλο από το ψυχοφθόρο, οικο-καταστροφικό τερατούργημα που δημιούργησε τον σημερινό εφιάλτη! Στα τέλη του 1995 ο Τσόμσκι δώρισε κάποια από τα έσοδα μιας «πετυχημένης» ομιλίας του πάνω στην εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α (τι άλλο;) στο «Κέντρο Ελευθερίας κι Αλληλοβοήθειας 223» του Πόρτλαντ, γνωστότερο ως τοπικό αναρχικό «INFOSHOP». Το οποίο με τη σειρά του για να τιμήσει ίσως τον γενναιόδωρο ευεργέτη του κατάλληλα, ξόδεψε τα χρήματα πάνω απ’ όλα σ΄ ένα σύστημα υπολογιστών. Κάποιους μήνες αργότερα χρηματοδότησε και μια μπροσούρα όπου αναγράφεται και το εξής: «Το καθήκον μιας σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας είναι να επιτύχει ότι είναι τεχνολογικά επιτεύξιμο». Δεν χρειάζεται καν να βήξουμε για να γίνει αντιληπτή η πηγή αυτού του αποφθέγματος, όπως και το ποια θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση ανάλογων απ’ όσους θεωρούμε ότι «καθήκον» μας είναι το γκρέμισμα της «σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας» μας. Για την Ιστορία πάντως, το αυθεντικό (εμετικό) απόσπασμα είναι: «Το καθήκον μιας σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας είναι να επιτύχει ότι είναι τεχνολογικά επιτεύξιμο, δηλαδή μια κοινωνία που βασίζεται στην ελεύθερη εθελοντική συμμετοχή ανθρώπων που παράγουν και δημιουργούν, ζουν τις ζωές τους ελεύθερα μέσα σε θεσμούς που ελέγχουν, και όσο το δυνατόν λιγότερες ιεραρχικές δομές- Νόαμ Τσόμσκι)

(βασισμένο σε κείμενο του John Zerzan (POB 11331,Eugene, OR 97440,USA))

Απολιτίκ Σκληροπυρηνικοί Ενάντια★Στην Πολιτικοποιημένη Μαλάκυνση

(προκήρυξη που κυκλοφόρησε στη σαλονίκη για το γνωστό τεχνοκρατικό μαλάκιο, και μας παραχώρησε σύντροφος από το αρχείο του)

//