11/26/2008
Επαναξιολόγηση των αξιών: Το παράδειγμα μιας αυτοοργανωμένης δράσης στα Bitola
Τα Bitola (Μοναστήρι) είναι μια πόλη 70.000 κατοίκων, ένα μισάωρο ταξίδι βόρεια της Φλώρινας. Ξεπεσμένο εμπορικό σταυροδρόμι των αρχών του περασμένου αιώνα, με ιπποδάμεια ρυμοτομία, ποδηλατοδρόμους, πράσινο, πλούσιο πολυεθνικό παρελθόν… Όπως σε κάθε γωνιά του κράτους της Μακεδονίας, έτσι κι εδώ η υπό συγκρότηση εθνική ταυτότητα επιβάλλεται χειρουργικά στο τοπίο. Λεωφόροι και δημόσια κτήρια αλλάζουν ονόματα, μνημεία ξεπετάγονται… Οι τοπικές δημοτικές αρχές αποφάσισαν την ανέγερση ενός αγάλματος για τον Φίλιππο το ΄Β (πατέρα του γνωστού μέγα-ιμπεριαλιστή της αρχαιότητας), για χάρη του οποίου έκοψαν τα δένδρα και εξαφάνισαν κάθε πρασινάδα από μέρος του κεντρικού άλσους της πόλης.
Προφανώς στον καπιταλισμό, ένα δένδρο μπορεί να έχει μια κάποια αξία, για παράδειγμα ως πρώτη ύλη, για την παραγωγή μιας παπουτσοθήκης, ή ακόμα μιας free-press πατσαβουροφυλλάδας, ή στην καλύτερη ως ντεκόρ ενός εμπορικού κέντρου. Ως σκέτο δένδρο, από την άλλη, δεν αξίζει τίποτα. Για να πραγματωθεί ως αξία, πρέπει να υποβληθεί σε μια βίαια διαδικασία ανάλογη της πρωταρχικής συσσώρευσης, που μπορεί να φτάσει μέχρι την εκμηδένισή του, όπως στην περίπτωση αυτή.
Εδώ εντοπίζεται και μια ποιοτική διαφορά του καπιταλισμού από τα προηγούμενα εκμεταλλευτικά συστήματα: Το Κεφάλαιο δεν απαλλοτριώνει απλά τον παραγωγικό μόχθο της τάξης των εργαζομένων και τις “πρώτες ύλες” της φύσης, αλλά ολόκληρο το Είναι τους, την μέσα και έξω “φύση”, ενώ ταυτόχρονα τους μετασχηματίζει και μετασχηματίζεται και το ίδιο, παράγοντας τη δική του “φύση”.
“Το κεφάλαιο λοιπόν αντιλήφθηκε αυτό που το χρήμα δεν είχε καταφέρει, τη συγκρότησή του σε μια υλική κοινότητα μέσω της απαλλοτρίωσης της ανθρώπινης υλικότητας, τον ανθρωπομορφισμό του κεφαλαίου, ενώ οι άνθρωποι υποτάσσονταν και κεφαλαιοποιούνταν. Αυτή η διαδικασία ολοκληρώνεται με το σχηματισμό του φαντασιακού κεφαλαίου που οδηγεί σε μια φαντασιακή κοινότητα όπου ο άνθρωπος ελέγχεται ολοκληρωτικά από τους μηχανισμούς του κεφαλαίου, μια απτή και ταυτόχρονα άυλη οντότητα. Ο άνθρωπος αδειάζει από κάθε περιεχόμενο, η δημιουργικότητά του απορροφάται και ξεζουμίζεται, και ο ίδιος απορρίπτεται ακόμα κι από την παλιά παραγωγική διαδικασία. Τείνει να καταστεί περιθωριακός, μια παρενέργεια της γενικευμένης μόλυνσης του κεφαλαίου. Το κεφάλαιο αυτονομείται και ξεπερνά τα όριά του (ένα είδος υπερ-τήξης του κεφαλαίου), αλλά δεν μπορεί χωρίς τους ανθρώπους, το αναγκαίο απόβλητο. Αυτοί είναι τα όρια του κεφαλαίου. Αυξάνοντας συνεχώς την καταπίεση, που κατευθύνεται έμμεσα ή άμεσα μέσα από την καταστροφή της φύσης, θα οδηγήσει τους προλεταρίους της παγκόσμιας Τάξης να εξεγερθούν ενάντια στο κεφάλαιο.” – Jacques Camatte.
Δεδομένης της αδυναμίας της τοπικής κυρίαρχης τάξης να ορθοποδήσει, με μεγάλο μέρος των στελεχών της να έχουν ξεπέσει σε εποχικούς υπαλλήλους του ελληνικού και δυτικού κεφαλαίου που ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας, οι ταξικές αντιθέσεις θολώνουν, τίθενται σε δεύτερη μοίρα μπρος σε μια κοινή δυσαρέσκεια που βρίσκει στον εθνικισμό το πιο φθηνό και βολικό ένδυμα μιας φαντασιακής κοινότητας, κενής νοήματος, ωστόσο υπαρκτής, και άρα αναγκαίας, στο βαθμό που επιβάλλεται στην πραγματικότητα, ελλείψει αντιπάλων. Ο εθνικισμός δημιουργεί αξία για το κεφάλαιο, αξία ικανή (τουλάχιστον) να νομιμοποιήσει κοινωνικά την καταστροφή ενός άλσους για κάτι τόσο άχρηστο όσο ένα άγαλμα.
Όχι για όλους. Άνθρωποι προερχόμενοι απο διάφορους χώρους (αριστεροί, αναρχικοί, αντιμιλιταριστές-αντεθνικιστές, οικολόγοι), αποφάσισαν να αναλάβουν δράση, χωρίς το καπέλο καμιάς οργάνωσης, αλλά συνεργαζόμενοι μέσα από μια άτυπη συνέλευση. Ενάντια στην προπαγάνδα των τοπικών ΜΜΕ που κάνουν λόγο για αναβάθμιση του άλσους και της περιοχής, βρέθηκαν στο άλσος και πραγματοποίησαν μια μικρή παρέμβαση για τους περαστικούς. Υλοποιώντας μια μικρή, εφήμερη, επαναστροφή των αξιών. Ώστε τα πράγματα να αρχίσουν να βγάζουν νόημα.
Φωτογραφίες από την παρέμβαση της 20/11: http://levicamk.blog.com.mk/node/193992#comment & http://www.teror13.anarhija.org/eco/10003.html. Οι ταμπέλες λένε: “Φυτέψτε δένδρα, όχι μνημεία”, “Κόψανε το μέλλον μου” (αναφορά στην οικολογική καμπάνια της κυβέρνησης “Φυτέψτε το μέλλον σας”), “Σφαγέας του πράσινου”. Στην κόκκινη πλαστική λωρίδα γράφει: “Τόπος του εγκλήματος”. Στο έδαφος υπάρχει το σχεδιάγραμμα ενός κομμένου δένδρου. Η εγκατάσταση τελικά διαλύθηκε από τις αρχές την ίδια μέρα. Οι άνθρωποι που πραγματοποίησαν την παρέμβαση σχεδιάζουν νέες δράσεις ενάντια στην ανέγερση του μνημείου και το γενικότερο εθνικιστικό ντελίριο.
Ευχαριστίες για τις πληροφορίες για τη δράση στους:
http://www.teror13.anarhija.org
http://levicamk.blog.com.mk/